Mustafa Karakaş-DOĞRUHABER

Çocuklarımız teknoloji devi Microsoft`un kurucusu Bill Gates`in fabrikalarında üretilen milyonlarca tablet, bilgisayar ve telefonun bağımlısı haline gelirken Gates kendi ailesini bu bağımlılığa karşı koruyor. Çocuklarının cep telefonu sahibi olmayı çok istediklerini ancak 14 yaşına gelene kadar onlara cep telefonu almadığını söyleyen Gates, sorumluluk sahibi bir baba gibi davrandığını ve zamanını ailesi ile geçirerek mutlu olduğunu söylüyor.

'YEMEK MASASINDA CEP TELEFONU YASAK'

Gates; okulda, işte, evde, yemek yerken, ders çalışırken hatta spor yaparken dahi elimizden düşürmediğimiz cep telefonlarını çocuklarının kullanımına sınırlama getiriyor. Gates, “Evde yemek yerken masada cep telefonlarına izin vermiyoruz. Çocuklarımıza 14 yaşına gelene kadar cep telefonu almadık. Diğer çocukların çok daha erken cep telefonu aldıkları konusunda sürekli şikâyet ederlerdi" dedi.

JOBS: ‘TEKNOLOJİNİN ZARARLARINI GÖRDÜĞÜMÜZ İÇİN KURALLAR KOYUYORUZ`

Apple'ın ünlü CEO'su Steve Jobs'ın, iPhone ve iPad gibi günümüzün en popüler ürünlerin sahibi olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu ürünler, özellikle çocukların hayranlık duyduğu ve bağımlısı olduğu teknolojik cihazların başında geliyor. Aslında birçok aile bu ürünlerin aşırı kullanımından şikâyetçi ancak herhangi bir şey yaptıkları da yok. Peki, Steve Jobs'ın bu denli teknolojinin içerisindeyken çocuklarına teknolojiyi kısıtladığını biliyor muydunuz? Jobs bir röportajında şunları söylüyor: “Çocuklarım iPad kullanmıyor. Onlara evde ne kadar teknolojiyi kullanacakları konusunda sınır koyuyoruz. Çocuklarım, arkadaşlarının hiçbirinde böyle kuralların olmadığını söyleyerek beni ve eşimi teknoloji konusunda fazla endişeli ve kuralcı olmakla suçluyorlar. İlk elden teknolojinin zararlarını gördüğümüz için kurallar koyuyoruz. Kendimdeki etkilerini gördüm ve çocuklarımda bu zararları görmek istemiyorum.”

“İNTERNET BAĞIMLILIĞI” NE DEMEKTİR

Teknoloji dünyasının dev isimleri çocuklarının internet bağımlısı olmasını engelleme adına bu sınırlamada bulunurken maalesef Türkiye`de internet bağımlılığı hızla yükseliyor. Uzmanlar “İnternet bağımlılığı” kavramını genel olarak internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemini yitirmesi,  yoksun kalındığında aşırı sinirlilik hali ve saldırganlık olması ve kişinin iş, sosyal ve ailevi hayatının giderek bozulması olarak tanımlamaktadır.

BAĞIMLILIK BELİRTİLERİ

Aşırı internet kullanımına bağımlılık denmesi size inandırıcı gelmeyebilir ancak “Ruhsal  Bozuklukların  Tanımsal  ve  Sayısal  El Kitabı”nda internet bağımlılığı “hastalık” olarak tanımlanmaktadır.

Peki, çocuğunuz bağımlı mı? Uzmanlara göre çocuğunuz internet ile aşırı meşgul oluyorsa, daha fazla internete bağlı kalma süresinde artış ihtiyacı duyuyorsa, internet kullanımının azaltılması durumunda şiddetli tepki gösteriyorsa, iş, aile, okul ve arkadaşlıklar ile ilgili sorunlar yaşamaya başlamışsa ve internete daha fazla bağlı kalabilmek için aile ve yakın çevresine yalan söyleme durumu baş göstermişse bağımlılık başlamıştır.

‘ÇOCUKLARINIZI TABLETE TELEFONA ESİR ETMEYİN`

İnternetin bu denli gelişmişlik göstermesi gençliğin sosyal ağlara, oyun sitelerine yönelmesine neden olurken aile kurumu ciddi bir tehdit altında. Anne ve babaların “yeter ki sesini kessin” düşüncesi ile 3-5 yaşındaki çocuklarını tablete esir etmesi minik zihinlerde şiddetli hasara neden oluyor. Uzmanlar ileriki yıllarda kuşaklar arasında çok ciddi çatışmaların yaşanabileceğine çünkü anne-baba sevgisine muhtaç yaşlardaki çocukların teknolojiye kurban edildiğini; bunun da iletişim sorununa neden olduğunu belirtiyor.

PEKİ, ÇÖZÜM NE?

Bilişimin ve teknolojinin bu kadar geliştiği bir dönemde internet teknolojisine karşı direnmek hem sağlıklı değil hem de pek mümkün görünmüyor. O halde çocuklarımız nasıl daha sağlıklı bir internet kullanıcısı olabilir?

İNTERNETİN ZARARLARINDAN ÇOCUĞUMUZU NASIL KORURUZ?

İnternet bir bıçak gibidir, çocuklarımızı internetin zararlarından korumanın çeşitli yolları vardır.

İşte önerilerden bazıları:

-Bilgisayarınıza bir parola belirleyerek çocuğunuzun sadece sizin gözetiminizde olabileceği saatlerde internete girmesine izin verin.

-Çocuğunuzla anlaşarak bilgisayar kullanımı ile ilgili kesin kurallar belirleyin.

-İnternette ve sosyal ağlarda hiçbir zaman kişisel bilgilerini paylaşmamaları gerektiğini iyice anlamalarını sağlayın.

-Çocuğunuzun bilgisayar başında çok fazla zaman harcamasına izin vermeyin.

-Web kameranızı kontrol altında tutun, saldırganlar tarafından kötü amaçlarla kullanılabilir. Kullanmadığınız zamanlarda kamerayı kapatın, hatta fişini çekin.

-Aile koruma filtreleri kullanın. Anti virüs programları yükleyin ve sık sık güncelleyin.

-Zararlı web sitelerine erişimi engelleyen programlardan haberdar olun ve kullanın.

-İnternet tarayıcınızın tarama geçmişini inceleyin. Geçmiş silinmiş ise bir daha silmemesini isteyin.

-Çocuğunuz resmi bilgilerini, resimlerini ve kişisel, ailesel bilgileri paylaşım sitelerine atmasın. Bu konuda hassas davranmasını isteyin.

-Çocuğunuzun internet arkadaşlarını tanıyın, gerekirse evinize davet edin.

-Çocuklarınızı internetin kötülüklerinden koruyabilmek için internet kullanımını öğrenin.

-Çocuklarınıza bilgisayar ve interneti alır almaz zararlı sitelerden korunma programlarını yükleyin.   

-İnternetin çocuğun odasında değil de, evinizin ortak kullanım alanlarında olmasına dikkat edin. Çocuğun kendi odasında internet ile baş başa kalması sizin kontrol etmenizi zorlaştıracaktır.

-İnternet kullanımının kuralları ve şartları olduğunu çocuğunuza anlatın ve çocuğunuzla aranızda “Kullanım Sözleşmesi” yapın.

-Çocuğunuza her gün ya da bir haftalık bir zaman diliminde belirli bir süre internet kullanma izni verin. Süre aşımı gibi durumlarda uygulanacak yaptırımlar önceden belirlenmelidir. -Çocuğunuz verilen süreyi bir günde de kullanabilir, bir haftaya yayarak da kullanabilir. Bu süreyi nasıl kullanacağının kararını çocuğunuza bırakın.

-Çocuğunuzun internet kullanımını yasaklamayın. Bunu yapmak yerine, çocuğunuz ile işbirliği yaparak internette ziyaret edebileceği siteler, oynayabileceği oyunlar ve neler yapabileceğine yönelik internet kullanım kurallarını oluşturun. Bu kurallara uymadığı takdirde yaptırımların ne olacağını çocuğunuza anlatın.      

-İnternet ve cep telefonları, bilgisayarlar gibi akıllı cihazları; çocuğun oyalanması, yaramazlık yapmaması, kendilerini rahatsız etmemesi için gerekli bir araç olarak görmeyin ve çocuğa ödül olarak sunmayın.

(NOT: Yukarıdaki bazı maddelerde Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Uzman Klinik Psikolog Elmas ALVER`in tavsiyelerinden de faydalanılmıştır.)

TÜRKİYE`NİN İNTERNET VE SOSYAL MEDYA KULLANIM İSTATİSTİKLERİ

Türkiye`de nüfusun %60`ını oluşturan 48 milyon kişi internete bağlanıyor. Aktif sosyal medya kullanıcı sayısı olarak da 48 milyonu görüyoruz fakat bu sayının tekil kullanım olmadığını belirtelim.

71 MİLYON MOBİL KULLANICI VAR

Türkiye`deki mobil kullanıcı sayısı 71 milyonken, sosyal medyaya mobilden bağlanan kullanıcı sayısı ise 42 milyon. Büyümeye baktığımızda Türkiye`de 2016 Ocak ayından bu yana internet kullanıcı sayısının %4 ile 2 milyon, aktif sosyal medya kullanıcısı sayısının ise %14 ile 6 milyon arttığını görüyoruz. Ülkemizde sosyal medyayı mobilden kullanan kişi sayısı ise son bir yıl içerisinde %17 oranında artmış durumda. Rapora göre Türkiye`deki cihaz kullanıcılarının %95′i cep telefonu sahibi ve %75′i akıllı telefon kullanıyor. Dizüstü ve masaüstü bilgisayar kullanımı %51 oranındayken, TV`nin %98 ile hayatımızda hala önemli bir yeri var. Kullanıcılar gün içerisinde ortalama 7 saatini bilgisayar karşısında, 3 saatini telefon üzerinden internete bağlanarak ve 3 saatini sosyal medya platformlarında geçiriyor. TV karşısında geçirilen vakit ise ortalama 2 saat.