Doğu Anadolu Bölgesinde kan değerlerinin yüksek olduğunu söyleyen Kızılay Kan Merkezi Müdürü Dr. Kenan Şeker, ekiplerin kan almada sıkıntı yaşadıklarını ve kan değerleri yüksek olanların kan bağışının kabul edilmediğini belirtti.

Bölgede rakımın yüksekliği, sigara tüketiminin fazla olması ve çeşitli genetik değerlerden dolayı kan değerlerinin yüksek olduğunu ifade eden Şeker, 2016 yılında yurt genelinde yaklaşık 348 bin kişinin kan bağışının kabul edilmediğini söyledi.

Kızılay ve kan bağışının tarihini hatırlatan Şeker, "Biz Kızılay olarak bundan 149 yıl önce Hilal-i Ahmer Cemiyeti olarak 5 tane hekim meslektaşım tarafından kurulan bir yapıyız ve biz başarı öykümüze devam ediyoruz. Ülkemizde ilk kan bağışı çalışmaları modern dünyadan çok daha sonraları 1921`de başlıyor ve ilk kan bağışı ise 1938`de gerçekleşiyor. 1950`li yıllarda ilk kan yardım teşkilatı kurma fikirleri şekilleniyor ve ilk olarak 1957 yılında eş zamanlı olarak Ankara ve İstanbul'da modern kan merkezleri açılıyor. Kan bankacılığı faaliyetlerimizin modernizasyonu çalışmaları hızla yol alarak şu anda modern birçok ülkeyle makası kapatmış hatta birçoğundan daha iyi yere gelmiştir. Bundan yaklaşık 149 yıl önce 1868`de Hilal-i Ahmer olarak kurulan Kızılay`ımız; Muş'ta 5 bölgede 36 ve ülke genelinde bin 300 hastaneye hizmet ederek 2016 yılında 2015 yılına oranla kan bağış oranlarını yüzde 11 artırarak 2 milyon 141 bin 765 ünite kan alarak ülke kan ihtiyacının yüzde 92 sini bölgenin ise yüzde 98 ihtiyacını karşıladı. Toplamda 190 bin kök hücre kaydı alarak 223 kök hücre nakline önayak olma başarısı gösterdi." dedi.

"Erkekler yılda 4 defa, kadınlar ise yılda 3 defa kan bağışında bulunabilir"

Diğer bölgelere oranla ekip verimliliği ve düzenli kan bağışı oranlarının düşük olduğunu söyleyen Şeker, "Muş Kan Bağış merkezi olarak 2016 yılında kan bağış sayımızı 2015 yılına oranla yüzde 46 artış sağladık ama hedefimiz 8 bin üniteydi biz ancak 7 bin ünite civarlarında kan bağışı aldık. Diğer bölgelere oranla sıkıntımız ortalama ekip verimliliğimiz daha düşük ve düzenli kan bağış oranlarımız düşük. Buradan bağışçılarımıza seslenmek istiyorum, erkekler yılda 4 defa 3 ayda bir, kadınlar yılda 3 defa 4 ayda bir düzenli kan bağışında bulunabilirler. Biz bağışçılarımızın kan değerlerini ölçüp, tansiyon değerlerini ölçüp uygunsa kan alıyoruz. Kan bağışından sonra 'kansız kalırım kaygısı duymalarına gerek yok. Şunu da belirtmek isterim ki biz 2016 yılında ülke genelinde yaklaşık 343 bin kişiyi ret ederken Muş`ta ise yaklaşık bin kişiden çeşitli nedenlerle kan alamadık. Genelde ülke genelinde kan alamamada ilk sırada kan değeri düşüklüğü yer alırken bölgemiz de beslenme özeliğinden dolayı kan alınamamaktadır." ifadelerini kullandı.

"Düzenli kan bağış oranlarımızı bölge de düşük"

2017 yılında kan bağışlarını yükseltmeyi hedeflediklerini dile getiren Şeker, her 100 kandan 15`ini de çeşitli nedenlerle kabul edemediklerini söyleyerek, “Öncelikli olarak günlük 10 bin civarında bir kan ihtiyacı var. Düzenli kan bağış oranlarımızı bölge de düşük. Kanın acil değil sürekli bir ihtiyaç olduğunu oturtmamız gerekiyor. 2017 yılında düzenli, gönüllü ve güvenilir bir kan bağışı şiarıyla bir ihtiyacını karşılamayı hedefliyor ve buradan vatandaşları kan bağışına davet ediyoruz. Biz 17 bölge 65 kan bağış merkeziyiz. Bölgede 5 hastanemiz var, ülke çapında da bin 300 hastanede hizmet veriyoruz. Ülke genelinde ihtiyacın yüzde 92'sini karşılarken bölgemizde yüzde 98'ini karşıladık. Tabi ki bu başarı bizim başarımız değil bu başarı kan veren gönüllülerimizin başarısıdır. 2017 yılında hedefimizi daha fazla arttırdık. Hedefimiz 2016 da aldığımız kanları korumak. 2017'de de 8 bin ünite kan hedefimiz var. Bu yıl 8 bine ulaşacağımızı düşünüyorum. Ekiplerimiz kan almada sayı olarak sıkıntı yaşıyor. Bizim aldığımız kan içerisinde yaklaşık olarak 100 kanın 15`ini reddediyoruz. Biz 2016 yılında bin tane kan bağışçımızın kanını kabul etmezken Türkiye`de 348 bin kişinin kan bağışını kabul etmemişiz." şeklinde konuştu.

"Bağışçılarımız 'kışın kan verirsem üşürüm' diye düşünmesinler…"

Kış aylarında bazı vatandaşların kan verirsem üşürüm gibi düşüncelere kapıldıklarını belirten Şeker “Kan bağışını kabul etmemenin en büyük nedeni kan değerinin yüksekliğidir. Bölgemizde insanımızın kan değeri yüksek hemoglobin denilen değere bakarak kan alıyoruz. Değer 11`in üzerindeyse kişiyi normal kabul ederiz. Kişi kan verdikten sonra kanı yeterli seviyede kalsın diye erkeklerde 13,5 kadınlardan ise 12,5`tan kan alıyoruz. 18`in üzerinde kan bağışı kabul etmiyoruz. O kanı alıp hastaya vermemiz onun sağlığında riske ettiği için onlardan kan almayız. Bölgede rakımın yüksekliği, sigara tüketiminin fazla olması ve çeşitli genetik değerlerden dolayı kan değerleri yüksek oluyor. Bazı bağışçılarımız 'kışın kan verirsem hava soğuk üşürüm' gibi nedenler söylüyorlar. Oysa kan değerlerinin yüksekliği de üşümemizin en büyük nedenlerinden biridir. Estonya, Norveç gibi ülkelerde daha insanlar rahatlıkla kan verebiliyorlar.” dedi. (Ayetullah Tarhan-İLKHA)