Güney Kürdistan`da İslami Hareketler
Fırat Amedi/doğruhaber
Ümmetin parçalanıp kardeşler arasına sınırlar çekilmesiyle birbirimizden habersiz kaldık. Müslümanlar olarak İslami mücadelemiz ve acılarımız ortak olsa da çoğu zaman acılarımızı, mücadelemizi ayrı ayrı yaşamak zorunda kaldık. Ümmetin başsız-sahipsiz kalmasından sonra ise bunun bedelini en çok biz Kürtler ödemek zorunda kaldık. Zira ümmetin dağılmasının yanında Kürdistan toprakları da 4-5 parçaya bölündü.
Güney Kürdistan`da ilk İslami örgütlenme temeli 1940`ların sonunda atılmıştı. Şehid Hasan el Benna tarafından Irak Kürdistanına gönderilen Ezher Üniversitesinden mezun olan talebeleri Şeyh Emced Zehavi ve Şeyh Mahmud Savvaf tarafından Kürdistan İhvanı`nın temelleri atıldı. Şeyh Osman bin Abdulaziz ise 1954 yılında onlarla tanışmış ve çalışmalarının yayılması için yoğun destek sağlamıştı…
Ancak 1958 yılında askeri darbe ile Irak`ın başına gelen Abdulkerim Kasım, Müslümanlara yoğun baskılara başladı ve çoğunu sindirdi. 1971`de Irak yönetimi, Molla Mustafa Barzani`yle yaptığı anlaşma ile Kürtlere bazı haklar vermişse de Müslümanlara yönelik yoğun baskıları sonucu İhvanı Müslimin tamamen çözülmüştü. 1973 yılında İhvan`ın başında bulunan Abdulkerim Zeydan örgüt çalışmalarını feshettiğini duyurdu…
Asıl İslami hareketlilik 1980`in başlarında İran İslam İnkılâbı ve Afganistan`da Ruslara karşı verilen cihadın etkisiyle başladı. Bu yıllarda ‘Kürdistan İslam Ordusu` adıyla silahlı bir yapı da kurulmuştu ancak Celal Talabani`nin başında bulunduğu KYB, Irak Hükümetinin desteğiyle bu yapıyla savaştı ve dağıttı. 1985 yılında ise bu yapıdan geriye kalanlar ve yeni katılımlarla ‘Rabıtatül İslamiyye el Cihadiyye` örgütü kuruldu… Rabıta-i İslam örgütünün Suud merkezli Rabıta örgütü ile ilgisi bulunmadığını belirtelim.
1987 yılında Şeyh Osman bin Abdulaziz, ‘Kürdistan İslami Hareketi`ni (Tanzimul Hareketül İslami- Bızawa/Bızotnawayi İslami) kurdu… Bu yıllarda İran-Irak savaşı da devam ediyordu. Rabıta-i İslam hareketi de büyük oranda Şeyh Osman`a biat etti. ‘Kürdistan İslami Hareketi` hem İhvan hem İran İslam İnkılabından etkilenmiş ancak özgün bir hareketti… 1987`nin sonunda Kürtler İran`ın yardımıyla Kürdistanın çoğunda hakimiyeti ele geçirmişlerdi. İslami Hareket de silahlı güçlerini oluşturmuş, Halepçe ve çevresinde hakimiyetlerini sağlamışlardı... Şeyh Osman, Saddam`ın yoğun baskılarına karşı halka İran`a hicret etme fetvası verdi. 1988 yılının Mart ayında Saddam, Enfal operasyonu kapsamında Halepçe ve çevresine kimyasal bombalarla saldırı düzenlemiş, on bine yakın insan katledilmişti. Enfal operasyonu özelde tüm Kürtlere karşı yapıldıysa da Halepçe katliamı, Mücahitlerin bölgede hakimiyet sağlamış olmalarından kaynaklı idi.
İslami Hareket`in silahlanma dönemi Enfal operasyonları sırasında başlamıştır. O yıllara kadar İhvan`dan etkilenen İslamcılar arasında silahlı hareketlere pek rağbet olmuyordu. Bu yıllardan sonra ise Şeyh Osman öncülüğünde İslamcıların çoğu silahlandı, silahlı mücadeleye karşı duranlar ayrı durup daha sonra (1994) ‘Yekgırtoyi İslami Kurdistan`ı (İttihadı İslam) kurdular… İran`a hicret edip yaklaşık dört yıl İranda kalan ‘İslami Hareket` 1991 yılında 2. Körfez Savaşı sonrası Irak Kürdistanı`na geri döndü ve Halepçe çevresinde tekrar etkinliğini sağladı.
1992 yılında BM`nin gözetiminde Federal Kürdistan Meclisi kuruldu. Yapılan seçimlerde KDP-KYB ittifakı % 89, İslami Liste adıyla seçime katılan İslamcılar ise % 5 alıp 3. Sırada yer aldı. Henüz 2 yıl geçmişti ki Meclis dağıldı ve KDP-KYB savaşı başladı. Saddam Hüseyin, bu savaşta İran`a yakın duran KYB`ye karşı Türkiye`ye yakın duran KDP`yi destekledi… KDP(PDK) ve KYB(YNK) birbirlerinden binlerce kişi öldürdükten sonra 1998 yılında ABD öncülüğünde Washington`da bir araya gelerek çatışmayı durdurdu. Erbil KDP`ye kalmıştı, Süleymaniye ise KYB`de… Yine Kürdistan İslami Hareketi ile KYB arasında da savaş yaşandı. Şeyh Osman`ın başında bulunduğu İslami Hareket, bu savaşta yüzlerce şehit verdi. 1993 yılında İslami Hareket, Raniye ve Çevarkurna`yı ele geçirince Talabani güçleri, Hareketin üzerine yürümüş ve Şeyh Osman`la birlikte 200 kişiyi esir almıştı. İran`ın arabuluculuğuyla Şeyh Osman ve bağlıları 16 Aralık 1993`de serbest bırakıldı.
Kürdistan İslami Hareketi Arasında Ayrışmalar
Kürdistan İslami Hareketi arasındaki ciddi ayrışmalar silahlı mücadele dönemiyle başladı. Silahlı mücadeleye karşı olup kendilerinin İhvan çizgisinde olduğunu söyleyenler, 1987`den sonra Şeyh Osman`dan ayrıldılar ve 1994 yılında Yekgırto (İttihadı İslam)`yu kurdular. Yekgırto`nun, Mısır İhvanı Muslimin hareketiyle organik bir bağı yoktur, Türkiyedeki Milli Görüşe benzer bir harekettir diyebiliriz. Kurucusu Selahaddin Muhammed Bahaddin`dir. Şuanki liderliğini ise Üstad Muhammed Ferec yürütüyor…
1994 yılında Şeyh Osman`ın kardeşi Şeyh Sıddık bin Abdulaziz İslami Hareketten ayrılarak ‘İslami Nahda(Uyanış) Hareketi`ni kurdu. Şeyh Osman`ın 1998 yılında vefat etmesiyle Bızotnawayi İslami`nin başına geçen Şeyh Ali bin Abdulaziz, Nahda Hareketi lideri kardeşi Şeyh Sıddık`a birleşme teklifi yaptı ve iki hareket 2000 yılında birleşip ‘İslami Vahdet Hareketi`ni oluşturdu.
İslami Hareket, 2001 yılında seçim kongresine gitti. Kongrede Ali Bapir`in lider seçilmesiyle, Hareket bu defa büyük bir bölünme yaşadı. Sebep olarak, şura ile liderliğe seçilen Ali Bapir`e razı olunmaması ve Abdulaziz ailesinin nüfuzunu korumaya çalışması gösteriliyor. Bu ihtilafla ‘İslami Hareket`in yönetiminde bulunan 30 üyeden 25`i ayrılıp 2002 yılında ‘Cemaati (Komala) İslami`yi kurdular. Hareketin başına da Ali Bapir geçti. (Ali Bapir, 1987 yılında Rabıta-i İslam hareketiyle birlikte Şeyh Osman`a tabi olmuştu.) Şeyh Ali bin Abdulaziz`in 2007`de vefatından sonra ise Bızotnawayi İslami`nin başına Şeyh Sıddık bin Abdulaziz geçti. Şuanki liderliğini Şeyh Ali`nin oğlu İrfan bin Abdulaziz yürütüyor.
2001 yılında selefi-cihadi çizgide olan Molla Fatih Krekar, Bızotnawa`dan ihraç edildi. Ali Bapir, onu Komal`a katılması için ikna etmeye çalışsa da kabul etmedi ve küçük bir grup olan Cundul İslam ile birleşip Ensarul İslam`ı kurdu. Örgütün lideri de Molla Krekar oldu… ABD, 2003`te Irak`ı işgal edince yoğun olarak Ensarul İslam`ı bombaladı ve hareketin çoğu üyesini katletti. Geri kalan Ensarul İslam üyeleri Ensaru Sünne adlı Irak genelinde savaşan çoğu Araplardan oluşan örgüte katıldılar. Ensaru Sünne daha sonra isim değişip Ensarul İslam adını alsa da Ensarul İslam`ın Kürdistan bölgesinde etkinliği kalmadı. Irak genelinde Rejime karşı savaşları devam ediyor.
Seçimler
Kürdistan`da 2013`te yapılan son genel seçimlerde;
KDP(PDK): 743 bin oy, 38 Milletvekili
Goran: 476 bin oy, 24 Milletvekili
KYB(YNK): 350 bin oy, 18 Milletvekili
Yekgırto: 186 bin oy, 10 Milletvekili
Komal: 118 bin oy, 6 Milletvekili
Bızotnawa: 1 Milletvekili kazandı…
Sonuç
Günümüz itibariyle Güney Kürdistan`da faaliyet yürüten üç ana İslami hareket var: Yekgirtoyi İslami Kurdistan, Komala İslami ve Bızotnawayi İslami…
Üç hareketin de Kürdistan meclisinde Milletvekili temsilcileri, Hükümette ise Yekgirto`nun 3, Komal`ın 1 Bakanı bulunuyor. Radyo, Tv, gazete dışında birçok yardım ve tebliğ kurumları bulunmakta…
Güney Kürdistanda ‘İslami Hareket`, birçok ayrışma yaşamışsa da şuan birbirlerine yakınlıkları artmış durumda. Özellikle Komal vahdet için yoğun çaba harcıyor, Yekgırto ve Komal arasında birleşme dahi tartışılıyor…
Ancak şu apaçık ki 4-5 parçaya bölünmüş Kürdistan toprakları üzerinde yaşayan Müslüman Kürtlerin birbirleriyle ilişkileri çok yetersizdir. Haliyle bu durum birbirini yeterince tanımamaya ve hayra vesile olacak ortak girişimlerden mahrum kalmaya sebep oluyor. Bu eksiklik ivedilikle giderilmeli. Zira ümmetin tam kalbinde; Araplar, Türkler ve Farsların komşuluğunda yaşayan Kürtler, ümmetin ittihadını sağlamak istiyorlarsa önce kendi aralarında kardeşlik hukukunu tesis etmelidirler.
Allah Azze ve Celle, Müslümanlar arasındaki ihtilafı gidersin, kardeşler arasında vahdeti sağlasın ve Müslüman kardeşlerimize güç ve kuvvet versin inşaAllah.
Allah`a emanet olun…