Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, El Arabiya kanalına verdiği röportajda, Ortadoğu'daki gelişmelere dair soruları yanıtladı. Türkiye'nin Irak ve Rusya ile ilişkilerine değinen Cumhurbaşkanı, Başika'ya Irak'ın talebi üzerine asker gönderildiğini yineledi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye'deki insani krizin çözülmesine yönelik olarak da, ‘terörden arındırılmış bölge` kurulmasına karar verilmesi durumunda, Türkiye'nin uzman ekipleriyle altyapının kurulmasında rol alabileceğini, 1 yılı bulmadan içerisinde okulu, hastanesi, sosyal imkanları olan şehirciklerin inşa edilebileceğini söyledi.

‘Rusya Esed`e butik devlet kurmak istiyor`

Erdoğan, "Şimdi Rusya'nın buradaki çabaları, gayreti, öyle zannediyorum ki Esed'e Lazkiye tarafında bir butik devlet kurmak. İstediği bu, niye? Çünkü yüzde 14'ünde var. Diğerini tamamıyla kaybetmiş vaziyette” dedi.

12 milyon Suriyelinin yerlerinden edildiğini ve 5 milyonunun da Suriye'yi terk ettiğini anımsatan Erdoğan, “Böyle bir tablo içerisinde dünya eğer Suriye bir demokrasi mücadelesi versin istiyorsa, bunun tedbirlerini Birleşmiş Milletler başta olmak üzere hep birlikte almalıyız” dedi.

'Talep üzerine geldik'

Türkiye`nin Başika`ya talep üzerine asker gönderdiğini hatırlatarak mevcut birliklerin eğitmenleri korumak için görev yaptığını belirtti.

Irak Merkezi Yönetimi`nin IŞİD`e karşı gerekli tedbirleri almadığını belirten Erdoğan, “Şu anda kaldı ki DAİŞ zaten Irak'ın üçte birini işgâl etmiş durumda. Orada hâlâ DAEŞ terör örgütü bulunuyor. Peki, Merkezi Yönetim bunlara karşı şu ana kadar herhangi bir şey yapabildi mi? Yapamadı ve biz talep üzerine buraya girmiş bulunuyoruz” dedi.

“Bir muharip güç olarak burada bulunmuyoruz. Sadece bizim oradaki bir kısım askerlerimiz, eğitim veren askerlerimizi koruma amaçlı olarak oradadır” diyen Cumhurbaşkanı, 650-700 kişilik bir güç bulunduğunu ve bir kısmının da Bamerni`ye kaydırıldığını ifade etti.

‘Bunu ne İran yapıyor ne Rusya`

Türkiye`nin kamplarında 300 bin Iraklıyı misafir ettiğini vurgulayan Erdoğan, “Bunu ne İran yapıyor ne de Rusya yapıyor. Bu kadar hassas davranan bir Türkiye'ye karşı böyle bir yaklaşım tarzını biz bir defa, yani Irak'tan da, diğer ülkelerden de yanlış buluruz. Türkiye'nin bu hassasiyeti üzerinde kimsenin spekülasyon yapmaması lazım. Bizim bütün bu hareket tarzımız, bir defa birinci derecede Musul halkının çağrısı üzerine atılmış bir adımdır" dedi.

‘İbadi yardım istedi`

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başika kampından çekilip çekilmeyeceğiyle ilgili bir soru üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Başbakanı Haydar İbadi'nin, Türkiye ziyareti sırasında kendilerinden yardım talebinde bulunduğu ve Türkiye'nin de gerekli yardımları yapabileceğini söylediklerini aktardı.

Bu noktadan hareketle talep edilen uygun bir kamp yerinin verildiğini kaydeden Erdoğan, "Bu 2014 sonu itibarıyla başladı ve 2015 Mart`ında da Başika bize yer olarak gösterildi. Eğitimcilerimiz Başika'ya yerleşti ve burada eğitime başladılar. Irak'ın da yetkilileri burayı ziyaret ettiler. Bunların içerisinde Milli Savunma Bakanı da vardı ve bu ziyaretlerle de buradaki yapılan çalışmaları kendileri takdir ettiler, beğendiler" diye konuştu.

BMGK başvuruları

Türkiye'nin Dışişleri ve MİT müsteşarlarının Irak'a giderek konuyu merkezi yönetimle görüştüğünü hatırlatan Erdoğan, Türkiye hava sahasını ihlâl eden Rus savaş uçağının düşürülmesinden sonra ortamın gerildiğini ifade etti.

Rusya`nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) başvurusunun reddedildiğini anımsatan Cumhurbaşkanı, “Irak Merkezi Yönetimi de böyle bir adımı attı ve bu adımı attığında da BMGK, ‘iki ülke bunu kendi arasında çözsün` kararına vardı. Şu anda da biliyorsunuz bu safhadadır, böyle devam ediyor" dedi.

‘Bunlar saniyelik meselelerdir`

Türkiye`nin yıllardır Irak`tan bir “terör tehdidi” altında bulunduğunu söyleyen Erdoğan, “Bu terör tehdidine karşı biz Irak Merkezi Yönetimine, 'Lütfen bakın Kandil'de hem İran tarafında, hem Irak tarafında bir bölgede bu teröristler şu anda konuşlanmış durumdalar. Bunlara siz gerekli müdahaleyi yapmak durumundasınız. Eğer siz bunlara karşı gerekli müdahaleyi yapmayacak olursanız biz müdahale etmek durumunda kalırız' dedik. 'Bunun için de sizden ayrıca bir daha bunu görüşemeyiz, çünkü bunlar saniyelik meselelerdir” diye konuştu.

Erdoğan, Türkiye'nin Başika'daki askeri varlığıyla ilgili Rusya ve İran'ın tutumunun hatırlatılması üzerine, "Bir defa şu çok açık ve net orada, bunu söyleyenlere bizim verdiğimiz ve vereceğimiz cevap şudur: Bizim konumumuz ne Rusya'nın konumudur, ne İran'ın konumudur" dedi.

Erdoğan: Putin ‘ihlâllerden haberim yoktu` dedi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ile ilişkilerin diplomatik çerçevede düzelmesinden yana olduğunu söyledi. Diplomasinin hiçbir zaman koparılmaması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, G-20 zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`e ihlâllerden bahsettiğini ve Putin`in kendisine 'Benim bundan haberim yoktu' dediğini aktardı.

"Acaba Rusya kendi hava sahasının ihlâllerine bu denli müsaade edebilir mi” diyen Erdoğan, “Ben çok güçlü bir devletim, dolayısıyla istediğim zaman istediğim ülkeye istediğim gibi gider bu hava sahasını ihlâl ederim tutumu uluslararası hukuk ve egemenlik haklarına saygı açısından doğru değil” dedi.

‘Suriye konusunun kararını zaman verecek`

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye'nin geleceğine ilişkin bir soru üzerine, "Bana göre Suriye konusunun kararını bir yerde zaman verecektir. Asıl karar verici milli iradedir, yani milli iradeyi bir kenara koymak mümkün değil. Rusya bugün orada görünebilir ama milli irade, Suriye halkı acaba buna ne diyor? Mesele bu. Şu anda ben Suriye halkının bu gelişmelerden memnun olduğunu zannetmiyorum. Çünkü Suriye halkını iyi tanırım, iyi bilirim. Çünkü bizlerle olan ilişkileri çok farklıdır" cevabını verdi.

‘Bir yılda şehircikler inşa edebiliriz

Suriye'nin kuzeyinde 98 kilometre eninde, 45 kilometre derinliğindeki bölgenin ilk etapta, terörden arındırılmış bölge olarak ilan edilebileceğini G-20`de tüm liderlere anlattığını söyleyen Cumhurbaşkanı, “Ve bu terörden arındırılmış bölgeye Suriye'den çıkacak olanları ve Türkiye'de kamplarda bulunanlardan da Suriye'ye kendi ülkesine dönmek isteyenleri buraya yerleştirebiliriz” dedi.

Erdoğan, “Önce bir mali seferberlik ilan edip parayı toparlayacağız. Biz altyapıda, konut yapımında başarılı bir ülkeyiz. Buralarda Suriye'nin yerel mimarisine uygun olarak konutlar yapalım. Ve bu konutları yapmak suretiyle burada o ihtiyacın hiç olmazsa ilk etapta belli bir kısmını karşılayacak şekilde burada şehir, şehirler veya şehircikler kuralım. Ama bunun uçuşa yasak bölge ilan edilmesi şart ki buranın güvenliği olsun" dedi.

'Yeter ki mali akış olsun'

Erdoğan, bu bölgeyi de vuran Rusya`nın Suriye`den gelenlerle ilgili bir sıkıntısı olmadığını, buna karşın Almanya Başbakanı Angela Merkel`in fikre sıcak baktığını ifade etti.

"Tabii bakın biz bütün bunları konuşurken 5 yıl kaybettik, 5 yılda hep geri gittik. Birçok şeyler konuşuldu. Mesela bir Viyana süreci başladı. Şu anda Viyana sürecinde de daha henüz gelinmiş olan bir nokta yok. Biz Viyana sürecini destekleyen bir ülkeyiz ama nereden bakarsanız bakın şurada üç ay Viyana sürecinden sonra geçti ama bu adımları atacak olsak hemen bir altyapısıyla bu işe başlasak bunlar bizim için zaman almaz. Çok kısa bir zamanda biz oradaki yerleşim bölgelerini hallederiz, yeter ki mali noktadaki akış sağlıklı olsun."

‘Zihinsel projem hazır`

Bu tür zihinsel projelerin önemli olduğunu söyleyen Erdoğan, "Şahsen bir Cumhurbaşkanı olarak benim zihinsel projem hazır. Ekiplerimizi çalıştırırız, çünkü bizim bu konuyla ilgili olarak ülkemizde yaptığımız birçok model uygulamalar var, model projeler var. Bunlar oraya pekala aktarılabilir. Bunlar bizim için fazla zaman almaz ve bunu başladığınız zaman zaten bir tane müteahhitle başlamayacaksınız. Aynı anda ihtiyaca göre çok ciddi sayıda ekiple ve bu işte başarılı olan ekiplerle bu çalışmayı başlatıp bir an önce süratle oraya Suriyeli kardeşlerimizin yerleşmesinin yolunu açacaksınız" dedi.

Erdoğan, "Burada hem alan müsait, hem de biz burada yerel mimariyle, yani bir katlı, bilemediniz zemin artı bir şeklinde konutlar yapacağız, okullarını yapacağız, hastanelerini yapacağız ve süratle bu insanların bir defa psikolojik travmasını ortadan kaldıracağız. Şu psikolojik travma çok önemli. Oradaki havayı değiştirmek bizim için büyük önem arz ediyor. Bu, Suriye halkına bir güven getirecektir" diye konuştu.

AA