BİTLİS - Kentteki tek Harik sanatı ustası olan Haydar Yılmaz, 600 yıllık geçmişe sahip Bitlis'e özgü yöresel ayakkabıları engel tanımadan üretiyor.

Küçük yaşta geçirdiği kaza sonucu avuç içinin bir kısmı alınan ve yüzde 40 engelli raporu bulunan Yılmaz, büyük emek vererek yaptığı Harikleri pazara sunuyor.

Bitlis'in tek Harik ustası olduğunu, 17 yıldır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesinde yöresel ayakkabı ürettiğini belirten Yılmaz, Bitlisin yöresel ayakkabısı olan Harik’in hem yapımı hem de malzeme temininin zor olduğunu söyledi.

“Harik, Bitlis’e has yöresel bir ayakkabıdır”

600 yıllık Bitlis yöresine has olan Harik sanatı hakkında bilgi veren Yılmaz, “Harik, tamamen el emeğiyle yapılan, Bitlis'e özgü yöresel bir ayakkabı. Ayakabı, kendir ve keçi kılından oluşuyor. Kendir, toprakta yetişen ağaçlı bir bitkidir. Bu bitki makineden geçirildikten sonra ip haline getiriliyor. Keçi kılı ise, köylerde kirman (teşi) denilen ilkel yöntemlerle yapılıyor. Bu şekilde yapılmasının sebebi de geçmiş yıllarda yöre halkı bunu yaz ve kış aylarında kullanmışlardır. Harik ayakkabısı, su değdiğinde şişme yaptığı için daha az su çekiyor. Aynı şekilde bu ayakkabı, ayakta mantar oluşumunu engelleme özelliğine sahiptir.” dedi.

“Engelli olmama rağmen sanatı yaşatmaya çalıştım”

1997 yılında katıldığı bir Harik kursu festivaliyle bu sanata başladığını söyleyen Yılmaz, “Başladıktan sonra ustam bu sanatı bıraktı. 1998 yılından bu yana Bitlis ilinde bu sanatı tek başıma yaşatmaya çalışıyorum. Benimle birlikte bu sanata başlayan tüm arkadaşlarım bırakmak zorunda kaldılar. Fakat ben engelli olmama rağmen bu sanatı yaşatmak için mücadele ettim.” diye konuştu.

Zamanında Harik sanatını yaşatma adına kurs vermeye çalıştığını ifade eden Yılmaz, yaptığı sanata destek verilmediğinden dolayı kurs vermeyi bıraktığını belirtti.

Yaptığı sanatın ham maddesini bulma konusunda sıkıntılar yaşandığını dile getiren Yılmaz, ürünler için Pazar bulma sıkıntısından dolayı da sanata yönelenlerin işi bırakmak zorunda kaldıklarını anlattı.

“Harik, ayaktaki mantar ve romatizmayı önlüyor”

Genelde piyasa bulamadıklarından dolayı sadece Bitlis halk oyunları ekiplerinden aldıkları siparişleri yaptıklarını belirten Yılmaz, bunun dışında ayağında mantar ve romatizma hastalıkları bulunan vatandaşlardan da kısmen sipariş aldıklarını söyledi.

“Desteğe ihtiyacımız var”

600 yıllık Harik sanatının yok olmaması için desteğe ihtiyaç olduğunu söyleyen Yılmaz, destek görmemesi halinde kendi imkânlarıyla bu sanatı yaşatamayacağını, dolayısıyla bırakmak zorunda kalacağını ifade etti.

Bugüne kadar verilen desteklerin sadece küçük bir atölye yerinin temin edilmesi olduğunu ifade eden Yılmaz, “Bu sanatın yaşaması için yer temin etmek yetmez. Seri bir üretimin olması ve üretilen Harik sanatı için pazar imkânının sunulması gerekiyor. Kültür Bakanlığının bize sahip çıkması gerekiyor. Bu sanatı icra edenlere kadro imkânı sunulmalı. Sağlık güvencem olmadığı için sıkıntı yaşıyorum. Sabit bir gelirim yok. Bazen bizler karnımızı bile doyuramıyoruz. Sonuçta benim de geçindirmekle yükümlü olduğum bir evim ve ailem var. Her şeye rağmen gönül verdiğimiz bu sanatı yaşatmaya çalışırken, yetkililerin de destek vermelerini istiyorum.” şeklinde konuştu.

Yılmaz, son olarak zor şartlar altında yaptıkları bir çift Harik’i 200 TL’ye sattıklarını, onun bir kısmının malzemesinin temininde kullandıklarını ifade etti. (Şükrü Tontaş-İLKHA)