BİTLİS-Bitlis İl Müftüsü Abdülkerim Akbaba, düğün sezonunun başlamasıyla birlikte yapılan gayri İslami düğünler ve düğünlerde birbirine dayatılan aşırı israf ile ilgili önemli uyarılarda bulundu. 

İLKHA’nın sorularını yanıtlayan Akbaba, Peygamberin sünneti ve neslin devamı olan evlilikler yapılırken, İslami ölçülerin göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi. 

Akbaba’ya yaptığımız  röportajın tamamı: 

İslam da evliliğin mahiyeti ve gerekliliği nedir?

Akbaba, “Allah ayeti kerimede Ey insanlar! ben sizi bir erkek ve dişiden yaratım diyor. Yaratılış yasası olarak rabbimiz bütün canlılara neslinin devam ettirme özelliğini vermiştir. Bu canlıların merkezinde olan en mükerrer canlı ve Allah’ın yeryüzündeki halifesi olarak yaratılan insanında elbette neslinin devam ettirmesi zaruri bir olaydır.

Özellikle insanoğlu içerisinde de ümmeti Muhammed olan bizler, neslimizi devam ettirmede elbette gayret göstereceğiz. İşte bu devamı içerisinde Allah’ın emri ve Peygamber Efendimizin sünneti olarak yuvalar kurulurken, bu şekilde istekte bulunarak dünür oluruz.” 

Sayın hocam, özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgesinde önceleri başlık parası, daha sonra isim değiştirilerek süt parası adı altında damat tarafına dayatılan ücretin İslam’daki yeri nedir? 

Akbaba: Ancak Allah’ın emri ve Resullünün sünneti yapan bizler, tabi ki Allah’ın emrine uymayan davranışlar içerisine düşebiliyoruz. Bazen örfler adetler, gelenekler görenekler, doğru olanın önüne geçebiliyor. 

Eğer bizim gelenek ve göreneğimiz İslam’a uygun değilse, bu yanlıştır ve yapmamalıyız. Daha önce başlık parası ve şimdide ismi değiştirilerek süt parası olarak dayatılan para, evliklere engel olan bir davranıştır. Bu adet gençlerin evlenmesini zorlaştırmaktadır. O genç ev eşyasını alabilecek parayı başlık parası olarak verdiğinde artık ev ihtiyacını karşılayamaz ve ilerde bu büyük huzursuzluklara neden olabiliyor. 

Bazen bu başlık parasını biriktirmek için evinden diyarından ayrılarak gurbete gidiyor. Birkaç yıl gurbete yaşamak zorunda kalıyor. Bu aynı zamanda bir zorlaştırmadır. Oysaki Peygamber Efendimiz (sav), kolaylaştırılarak yapılan düğünlere dua ediyor ve kolaylaştırınız buyuruyor. Yine bir hadisinde “Evlilik benim sünnetimdir. Kim onu terk eder, ondan yüz çevirirse; benden değildir” diye buyuruyor. 

Başka bir hadisi şeriflerinde ise, “Bekarların çoğaldığı bir topluluğu şerli topluluk olarak tarif ediyor.” bugün evlilik yaşının gecikmesinde ilerlemesinde bir taraftan tahsilin artması süresi ileri sürülüyor; diğer taraftan israfa varan dayatmalar ve istekler etkili oluyor. Bu istek ve arzular insanları birbirinden uzaklaştırıyor. Bunun için evliliklerin yapılması kolaylaştırılmalıdır. 

Dünür olan ailelerin, huzurlu olmaları ve aralarındaki sevgi bağlarını pekiştirmeleri için neler yapmalıdırlar? 

Akbaba: Mutluluklar alınan eşyalarla, eşyaların kalite ve çokluğuyla değil; eşini gören bir bey, gelinini gören bir kayınpeder aklına borçlar geldiği zaman; onun huzuru kaçacaktır. Bu huzursuzluğun olmaması için mutlak surette düğünler yapılırken israftan kaçınılmalı. Fuzuli dayatmalardan her iki tarafın beri kalarak aile içi mutluluğun pekiştirilmesi sağlanmalıdır.” 

Peygamber sünneti olan evliliklerde gerçekleştirilecek olan düğünlerin ölçüsü nedir? Müslümanlar düğünlerini nasıl yapmalıdırlar?

Akbaba: Bazen düğünlerde İslam’a uymayan, İslam’ın hoş göremediği ve tasvip etmediği davranışlar sergileniyor. Düğünlerde yapılacak olan eğlencelerinde meşru dairede olmalıdır. Kadınlar kendi aralarında, erkeklerde kendi aralarında dine aykırı olmayacak şekilde eğlenebilirler.

Fakat yapılan düğünler giyilen elbiselerden tutun içilen içeceklere kadar sanki mubahmış gibi yapılıyor.  Bu algı ve davranış doğru değildir. Bundan mutlak surette kaçınılması gerekiyor. Meşru dairede yapılacak eğlencelerde kadınların bulunduğu mekanlar ile erkeklerin bulunduğu mekanlar ayrı olmasına dikkat edilmelidir. 

Yuvalar kurulurken alkol kullanılarak, içki içilerek, haram olan davranışlar yapılarak kurulmamalıdır. Böyle kurulacak bir yuvadan, sağlıklı nesillerin yetişmesi beklenemez. Bugün tıbbende bunun böyle olduğu tespit edilmiştir. 

Sayın hocam, son olarak evlilikler yapılırken damat ve gelin adayından aranması gereken kriterler nelerdir? Sizin ailelere bu konuda tavsiyeniz nedir?

Akbaba: Peygamber Efendimiz kadınla dört şey üzerinde evleniniz. Nesebi, malı, güzelliği ve dini için. Bunlardan dini olanı tercih etmemizi istemektedir. Kadınlarda aranan bu özelik aynı şekilde damat adaylarından da aranmalıdır. Kızını evlendirecek olan aile, damat adayı dinini yaşıyor mu? Namazını kılıyor mu? Allah’ın istediğini yerine getiriyor mu? Allah’ın haram kıldığından kendini muhafaza ediyor mu? Gibi kriterler aramalıdır. 

Eğer arayacağımız bu kriterler var ise, gerisi hepsi gelir. Mutlak surette hem gelin hem damat adaylarında İslami ölçüler aranmalıdır. Çünkü mutluluğun sırları Allah’a ibadet etmekten geçer. 

Bu bağlamda kızını evlendirecek olan baba, damat adayına israfa kaçan dayatmalarda bulunmamalı. Onların mutluluğu ve huzuru için helalin önüne geçen örf ve adetlerden kaçınmalıdırlar. Peygamberin sünnetinin ihya edilecek olan bu evlilikleri zorlaştırmamalıdırlar.(Şükrü Tontaş-İLKHA)