İSTANBUL- Zeytinburnu Belediyesi’nin yazar Sibel Eraslan’ın sunumuyla düzenlediği “İnsanlık Deyince; Önce İyilik” söyleşisine şair-yazar İbrahim Tenekeci konuk oldu. 8 Mayıs’ta Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde kalabalık bir dinleyici kitlesine hitap eden söyleşide,  başta iyilik olmak üzere, insaf, vicdan, mahcubiyet ve hürmet kavramlarına değinilirken, ayrıca  kötülüğün özellikle insan ilişkilerinde meydana getirdiği hüzün dile getirildi. 

Sibel Eraslan’ın Ataullah İskenderi Hazretlerinin “İnsan bin yıllık ibadetle kazanacağı merhaleyi hastalık, dert, kahır, keder günlerinde kazanabilir.” sözünü hatırlatması ile başladığı söyleşide, İbrahim Tenekeci’ye yönelttiği,  “Ali İmran suresi 92. ayette “Sevdiklerinizden vermedikçe kazanamazsınız. Sevdiklerinizden vermek sizce ne demek?” sorusunu, Tenekeci  şu sözleri ile yanıtladı: 

“İyi olanın, temiz olanın, temiz kalanın, aziz olanın şiirini yazmaya karar verdim.”

“İnsan iyilik üzerine yaratılmıştır. Mesela çocuklar kötülük nedir bilmezler, çirkin değildirler. Biz dünyaya bulaştıkça, dünyada kıdem aldıkça, ilişkiler, işler, münasebetler arttıkça yavaş yavaş kirleniyoruz. Dünyanın isi, çamuru bize bulaşıyor. Hz. Ömer’in bir sözü var; ‘Keşke dünyaya geldiğim gibi gidebilseydim.’  Bu da çok zor. Oran nedir? Hiç bir işe bulaşmasak bile, bu şahitlik insanı hem yoruyor, hem kirletiyor. Mesela twittera giriyoruz, Suriyeli, Mısırlı, Gazzeli çocukların halleri sağ taraftan akıyor. Bir şey yapamıyoruz. Dolayısıyla ne yaparsak yapalım, az çok kirleniyor, kötü olmasak bile kötülüğe maruz kalıyoruz. Kafamız karışıyor, gönlümüz bulanıyor. İyilik derken ise, yardım gibi, birinin elinden tutmak gibi daha çok maddi şeyleri anlıyoruz. Oysa tam olarak iyilik böyle bir şey değil. Mesela emeğe, ekmeğe hürmet etmek, bir büyüğün izzetini korumak da iyiliktir. Hak ve hakkaniyet üzerinde olmak, kıymet bilmek de iyilik bahsine giriyor. Çok küçük bir kısmını konuşuyor ya da yaşıyoruz gibi geliyor bana. Şiirde de aynı şekilde. İlk gençlik yıllarımızda şiirimizi kurarken, yol haritamızı belirlerken kendime şu soruyu sormuştum: ‘Mehmet Akif’ten İsmet Özel’e kadar karşımızda çok büyük şairler var. Ben ne yapmalıyım?’ İyi olanın, temiz olanın, temiz kalanın, aziz olanın şiirini yazarsam daha iyi olur, ben bunu yapabilirim diye düşünüp, okumalarımı, gezmelerimi, münasebetlerimi buna göre kurdum. Özellikle son dört, beş yılda hepimizin ortak şikâyeti olan bir noktaya geldik. Çok sık şiir yazma gerekçemi kaybediyorum. Zaman zaman bu şiiri ben niye yazıyorum diye düşünüyorum. Yazı da aynı şekilde, her biri emekle, okumalarla ortaya çıkıyor. Bir kısmı havada kalıyor veya nasihat ediyorsun diye ters dönüyor. Çok zor, çok yıkıcı bir süreçten geçiyoruz. Özellikle son bir yıldır arkadaşlıklarda, ilişkilerde, muhitlerde çok ciddi bir kırılma var. Bizim gençliğimizde sözü dinlenen büyükler çok vardı, şimdi de var gerçi, ama kimse dönüp bakmıyor. Hasan Aycın’ın, Sezai Karakoç’un, Mustafa Kutlu’nun adı geçince yumruklar inerdi. Şimdi bir bakıyorum, İsmet Özel’e saygısızlık yapılıyor.” 

İbrahim Tenekeci, Eraslan’ın “Söyleşi başlığımızda ‘İnsanlık deyince; önce iyilik.’ dedik. Kur’an-ı Kerim’de insandan bahsedilirken sabırsızlığı, aceleciliği üzerinde çokça duruluyor ve ‘Salih amellerde bulunup, birbirine sabrı tavsiye edenler müstesna deniliyor.’ Son zamanlarda İslami camiada yönetsel ve kapital açında çok ciddi bir birikim de oluştu. Hatta sınıfsal açıdan da bir farklılık oluştu. Acaba burada kariyeri ve yönetsel erki tüketme konusunda da biraz aceleci ve sabırsız mı davranıyoruz?” sorusunu ise şiir örneği üzerinden yanıtladı: 

“Siz alçak gönüllü oldukça, bazıları alçaklaşabilir.”

“Biz mesela gençlik yıllarımızda şiirimizi bir dosya kâğıdına yazar, postaya verirdik. Gidişi on gün sürerdi. Okunması, değerlendirilmesi ve cevaplanması da bir on günü bulurdu. Şimdi maille şiir gönderiliyor, bir saat içinde cevap vermezsen sıkıntı oluyor. ‘Bu olmamış’ diye bir cevap verdiğinde, beş dakika sonra bir başka şiir gönderiyor. İşte bu acelecilik iş ortamımıza, ilişkilerimize, medyaya, her şeye yansıyor. Bir an önce yazar olmak istiyorlar mesela. Ve maalesef  bunun örnekleri de var gazetelerde. Evveliyatını hiç bilmediğimiz isimler bir bakıyoruz başköşelerde. Görünce kafamız karışıyor.

Eskiden işin çilesini çekmek, çilesine talip olmak vardı. Şimdilerde çile çekmeden, emeksiz, hatta hürmetsiz sahip olunmak isteniyor. Hürmete de özellikle değinmek istiyorum. Mesela, Sibel Eraslan kimdir bilmeden, ne çilelerden geçtiğini hesaplamadan, ciddi bir emek düşmanlığı ile size karşı çok biçimsiz cümleler kurabiliyorlar. Ben mesela kendimi bildim bileli bana kötülük yapanları iyilikle mahçup etmeye çalışırım. Önceden insanlar bu durumda mahcup oluyorlardı. Şimdilerde böyle davrandığımızda ‘Benden korkuyor’, ya da ‘Hatasını anladı’ diye bakıp, mahcubiyet duymuyorlar. Mürsel Sönmez ağabey bize 93 yılında bir uyarı olarak, ‘Siz alçak gönüllü oldukça, bazıları alçaklaşabilir.’ demişti. Bu söz o günlerde bana biraz ağır gelmişti. Fakat maalesef şu an yapılan, görülen birçok olumsuzluğun altında böyle bir durum olduğunu görüyorum.” 

İyilik üzerine yaklaşık iki saat süren söyleşi sonunda İbrahim Tenekeci okuyucularının sorularını  yanıtladı, ardından da kitaplarını imzaladı. (İLKHA)