Bilim dünyası Venüs’ten gelen yeni atmosferik verilerle sarsıldı. Yapılan son gözlemlere göre, Güneş Sistemi’nin en sıcak gezegeni olan Venüs, yaşamı destekleyebilecek kimyasal koşullara sahip olabilir. Atmosferde fosfin ve amonyak tespit edilmesi, bu gezegende biyolojik faaliyetlerin var olabileceğine dair güçlü ipuçları sundu.
Venüs, Güneş'e yakınlıkta ikinci, sıcaklıkta ise birinci sırada yer alıyor. Yüzey sıcaklığı yaklaşık 471°C olan gezegen, aynı zamanda Dünya'dan yaklaşık 90 kat daha yoğun bir atmosfer basıncına sahip. Bu ekstrem koşullar uzun süredir yaşam ihtimalini neredeyse imkânsız kılıyordu. Ancak yeni veriler, bu düşünceyi kökten değiştirebilir.
Fosfin geceleri birikiyor, gündüz yok oluyor
James Clerk Maxwell Teleskobu (JCMT) ve Green Bank Teleskobu tarafından yapılan kapsamlı gözlemler, Venüs'ün bulutlarında fosfin bulunduğunu doğruladı. İlginç bir şekilde bu kimyasal, yalnızca gün doğumundan hemen önce yoğun şekilde tespit edildi ve ardından Güneş ışığıyla hızla yok oldu. Bu döngü, fosfinin gece atmosferde birikip gündüz yok olabileceğini ve önceki gözlemlerde bu yüzden gözden kaçtığını düşündürüyor.
Bilim insanları halen fosfinin nasıl üretildiğini çözemedi. Venüs’teki oksijenli atmosferde bu maddenin doğal yollarla oluşması oldukça zor. Bu nedenle bazı uzmanlar, biyolojik bir kaynak olasılığını dışlamıyor.
Amonyak da tespit edildi: Asitli ortam nötrlenebilir mi?
Fosfinin yanı sıra Venüs atmosferinde amonyak da tespit edildi. Bu bileşiğin varlığı da şaşırtıcı çünkü Venüs’ün üst atmosferi yoğun sülfürik asit bulutlarıyla kaplı. Ancak bilim insanları, amonyak ile sülfür dioksitin etkileşime girmesiyle bu aşırı asidik ortamın kısmen nötrlenebileceğini düşünüyor. Bu da mikroorganizmalara yaşam alanı oluşturabilecek bir ortam anlamına geliyor olabilir.
Gözler JUICE uzay aracında
Tüm bu gelişmeler ışığında, gözler şimdi Avrupa Uzay Ajansı'nın JUICE uzay aracı üzerinde. 2025 yılında Venüs’ün yakınından geçecek olan JUICE, sahip olduğu gelişmiş sensörlerle gezegenin atmosferine dair daha ayrıntılı veriler sağlayabilir.
Venüs sandığımızdan daha “Yaşanabilir” olabilir
Venüs’ün aşırı sıcak yüzeyi yaşam için uygun görünmese de, üst atmosferdeki kimyasal bulgular yeni bir ihtimali gündeme getiriyor: Yaşam sadece Dünya’ya özgü olmayabilir. Fosfin ve amonyak gibi bileşiklerin kaynağı halen gizemini korusa da, bu keşifler Venüs'ü yeniden bilimsel odağın merkezine taşıyor.
