Doğu Türkistan izlenimleriyle ilgili Serbestiyet’e konuşan Kılınç, bölgede İslam kültürünün dışa dönük tüm unsurlarının ya sistemli şekilde bastırıldığını ya da sembolik hale getirildiğini vurguladı. Kılınç açık görünen camilerin çoğunun aslında ibadete kapalı olduğunu aktardı.
“Caminin kapısı açık ama içeride namaz kılınacak yer yok. Turistik amaçlı olarak girilip çıkılıyor,” diyen Kılınç, 3 farklı denemede namaz kılmak istediğini, ancak Çinli görevlilerin buna izin vermediğini belirtti.
Kılınç ayrıca bazı camilerin içkili restorana, bara veya otele dönüştürülmüş olduğunu aktardı.
1949’dan beri Çin, dini uygulamaları baskı altında tutmaya yönelik laik-komünist bir çizgide ilerliyor. Önceki yasalar Sincan’daki dini uygulamaları zaten kontrol altına alıyordu ancak 2024 yılında kabul edilen yeni yasa, artık sadece kontrol değil, aynı zamanda dini ibadetlerin Çin tarzına göre şekillenmesini de şart koşuyor.
Hükümet Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde dini uygulamalar üzerindeki hükümet kontrolünü sıkılaştırmaya yönelik bir hamleyle, Müslüman çoğunluğa sahip bölgede ibadet yerlerinin “Çin özellikleri ve tarzını” yansıtmasını zorunlu kılan bir dizi yeni düzenleme yürürlüğe koymuştu.
Yeni “dini işler düzenlemeleri” kapsamında, yeni inşa edilecek cami, kilise ve diğer ibadethanelerin Çin tarzı mimari unsurlar içermesi gerekiyor. Mevcut binalarda yapılacak tadilatlar için de bölgesel yönetimin onayı şart oldu. Ayrıca, “büyük çaplı” dini etkinlikler yerel hükümetten en az bir ay önceden izin alarak düzenlenebiliyor. Yeni düzenleme kapsamında Yunnan’daki Shadian Büyük Camii, tarihsel İslam tarzı unsurlarından arındırıldı ve geleneksel mimari hatlar Çin tarzı kulelere dönüştürüldü.
Ayrıca; Çin İslam Derneği, hacca gidecek grupları organize etme konusunda tek yetkili kurum oldu.
Sadece derneğe kayıtlı camiler ve bireyler hac ibadetine katılabiliyor.
Din adamlarının “vatanseverlik” ruhunu yaymaları zorunlu oldu.
Dini okullar sosyalizmi öven, Mandarin diliyle eğitim veren, Çin kültürünü yücelten müfredatlarla eğitim veriyor.
Human Rights Watch (HRW) raporuna göre de Ningxia ve Gansu gibi eyaletlerde “cami konsolidasyonu” politikası adı altında çok sayıda cami kapatıldı, yıkıldı veya işlevsel olarak değiştirildi.
