Son dönemde üst üste meydana gelen depremler, akıllı telefonların deprem anlarında ne kadar önemli bir role sahip olduğunu bir kez daha gösterdi. Öte yandan telefonlar yalnızca birer iletişim aracı değil, hayat kurtaran " acil durum asistanları" haline geldi.
Deprem öncesinde bildirim almak, ardından iletişim kurmak ve enkaz altında konum bildirebilmek için birkaç akıllı ayar yapmak yeterli. Son zamanlarda Türkiye genelinde yaşanan sarsıntılar, deprem uyarı sistemlerine olan gerekliliği ön plana çıkardı. Öte yandan Sındırgı'da meydana gelen 6.1 şiddetindeki deprem öncesinde pek çok kullanıcının telefonuna uyarı sinyali geldi. Bu uygulamalar telefondaki ivme ölçer sensörleri sayesinde sarsıntıyı algılayarak vatandaşlara " çök,kapan, tutun" hareketi için birkaç saniyelik kritik zaman oluşturuyor. Deprem uyarısı almak yalnız başına yeterli değil. Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkede, akıllı telefonları muhtemel afet durumlarına uygun şekilde hazırlamak büyük önem arz ediyor.
1. Android cihazlarda deprem bildirimlerini aktif edin
Google’ın deprem uyarı sistemiyle entegre çalışan Android telefonlar, bu konuda en etkili cihazlar arasında. Bildirimleri aktif etmek için: Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Deprem Uyarıları menüsüne girin ve özelliği açın.
2. iPhone kullanıcıları özel uygulamalardan yararlansın
Apple’ın “Hayati Uyarı Bildirimleri” özelliği Türkiye’de henüz aktif değil. Bu nedenle iPhone kullanıcıları AFAD, Earthquake Network veya MyShake gibi güvenilir uygulamalardan deprem uyarısı alabiliyor.
3. Konum servislerini açık tutun
Deprem sonrası iletişim ve kurtarma süreçlerinde konum bilgisi hayati önem taşır. Bu nedenle GPS ve internet bağlantısının aktif olması gerekir.
4. Pil seviyesini yüksek tutun
Deprem anında veya sonrasında enerji kesintisi yaşanabileceği için telefon pilinin yüzde 80’in üzerinde tutulması öneriliyor. Dolu batarya, uzun süre iletişim kurma şansı verir.
5. Powerbank bulundurun
En az 10.000 mAh kapasiteli bir powerbank, telefonunuzu 3-4 kez tam şarj edebilir. Mıknatıslı ve taşınabilir modeller acil durumlarda büyük kolaylık sağlar.
6. El feneri uygulamasını hazır bulundurun
Telefonunuzun flaş ışığını el feneri olarak kullanabilir veya uygulama mağazalarından “fener uygulamaları” indirerek cihazınızı ışık kaynağına dönüştürebilirsiniz.
7. Akıllı saatinizi aktif kullanın
Telefonunuza erişemediğiniz anlarda akıllı saatler hayat kurtarabilir. Bazı modeller, düşme ya da çarpışma anında otomatik olarak acil yardım çağrısı gönderebiliyor.
8. Wi-Fi ve Bluetooth’u açık bırakın
Deprem sonrası mobil şebeke çökse bile Wi-Fi ve Bluetooth sinyalleri yakın cihazlarla iletişim kurulmasını sağlar. Herhangi bir ağa bağlı olmasanız bile bu özellikleri açık tutun.
9. Acil durum kişilerini belirleyin
Telefonunuzda bir “Acil Durum Kişileri” listesi oluşturun. Ayrıca kilit ekranına kan grubunuzu, kimlik bilginizi ve acil durumda aranacak numarayı ekleyin.
10. Çevrimdışı haritaları indirin
İnternet kesintilerinde yol bulabilmek için Google Maps, Yandex veya Apple Haritalar üzerinden bulunduğunuz bölgenin haritasını indirip çevrimdışı erişime açın.
Telefonda Olması Gereken Uygulamalar
AFAD Acil: AFAD Acil mobil uygulaması, afet ve acil durum anlarında tek tuşla yardım çağrısı yapılmasına, en yakın toplanma alanlarının görüntülenmesine ve afet farkındalığına yönelik eğitim videolarına erişilmesine olanak tanıyor.
EDİS: Yerli erken deprem uyarı sisteminin mobil uygulaması. Özellikle Google tabanlı olmayan telefonlarda yani iPhone’larda deprem öncesi bildirimler alabilmek için faydalı olabilir.
AKUT Güvendeyim: Deprem veya doğal felaketler sonrasında yakınlarınıza tek tuşla ‘güvendeyim’ mesajı göndermek isterseniz bu uygulamayı kullanabilirsiniz.
Deprem Ağı: 100 TL fiyatla satın alınan ‘Deprem Ağı’ isimli bu uygulama, verileri aynı uygulamayı telefonlarına indirip kuran kişilerden alıyor. Sonrasında Google’ın uyarı sistemine benzer bir sistemle telefonlara erkenden uyarı gönderebiliyor.
Deprem Düdüğü: Bu uygulamanın amacı acil durum anında çok yüksek sesli düdük çalmak. Uygulamada tek bir buton bulunuyor ve bu butona bastığınızda telefonunuzdan yüksek şiddetli düdük sesi çıkıyor.
