Dünya genelinde gençler arasında hızla yayılan TikTok akımları; kutsal değerlerle alay, mahremiyet ihlali ve riskli “challenge”lar üzerinden ahlaki ve kültürel erozyon tartışmalarını büyütürken, platformun Çin’deki uygulaması bambaşka bir tablo ortaya koyuyor. Aynı şirketin ürünü olan iki platform arasındaki fark, “ahlaksızlık ihracı” eleştirilerini yeniden gündeme taşıdı.
Aynı şirket, iki farklı dünya
Çin’de küresel TikTok yerine Douyin kullanılıyor. Her iki platform da ByteDance bünyesinde geliştirilse de, içerik politikaları kökten farklı. Çin’de Douyin; eğitim, meslek tanıtımı, bilim, aile ve toplumsal sorumluluk temalarını algoritmik olarak öne çıkarırken, dini ve kültürel değerlerle alay eden içerikleri ya hiç yayına almıyor ya da hızla kaldırıyor.
Buna karşılık Çin dışındaki ülkelerde kullanılan TikTok, etkileşim ve reklam odaklı bir modelle çalışıyor. Bu model, provokatif ve sınır aşan içeriklerin daha fazla görünürlük kazanmasına yol açıyor.
Çin’de gençlere “koruma rejimi”
Çin’de 14 yaş altındaki kullanıcılar için Douyin’de günlük kullanım süresi sınırı, gece erişim yasağı ve eğitici içerik zorunluluğu bulunuyor. Aile yapısını aşağılayan, ölüm ve ibadetle alay eden paylaşımlar ise hesap kapatmaya varan yaptırımlarla karşılaşıyor. Bu yaklaşım, Pekin’in sosyal medyayı bir kültürel güvenlik alanı olarak gördüğünü gösteriyor.
Dijital kültür uzmanları, bu çifte standardın tesadüf olmadığını savunuyor. Aynı şirketin, Çin’de sıkı denetim ve eğitici içerik politikası uygularken, küresel pazarda kontrolsüz eğlenceyi teşvik etmesi, “değer ihracı” tartışmalarını alevlendiriyor.
