Çin’in “Çang’ı-6” (Chang’e-6) görevinden elde edilen örneklerin incelenmesi, Ay’daki volkanik etkinliğin sanılandan çok daha uzun sürdüğünü ortaya çıkardı. Çinli araştırmacılar, yüzeyden alınan örneklerde yaklaşık 2,8 ve 2,9 milyar yıl öncesine ait iki farklı bazalt türü keşfetti. Bu bulgu, Ay’daki volkanizmanın, daha önce düşünüldüğü gibi 3 milyar yıl önce tamamen sona ermediğini, çok daha uzun sürdüğünü gösteriyor.
Analizlere göre bu bazalt türlerinden biri, 120 km’den daha derin bir kaynaktan (çok düşük titanyumlu bazalt) gelirken; diğeri 60–80 km derinlikten (düşük titanyumlu bazalt) kaynaklanıyor. Kaynaklardaki bu farklılık, Ay’ın iç yapısının önceki tahminlerden daha aktif ve karmaşık olduğunu ortaya koydu.
Yeni modele göre, Ay’ın litosferi (taşküre) zamanla kalınlaştıkça, derinlerden gelen magma yüzeye doğrudan çıkamadı. Bunun yerine üst tabakalarda hapsoldu ve ısıyı yukarıya taşıyarak manto tabakasının kısmen erimesine yol açtı. Bu da yeni volkanik patlamaları tetikledi.
Uzaktan algılama verileri ayrıca, Ay’ın yakın tarafındaki volkanik kayaların Çang’ı-5 örneklerine, uzak tarafındakilerin ise Çang’ı-6 örneklerine benzediğini ortaya koydu. Bu durum, iki taraf arasında manto yapısında farklılıklar olduğunu gösteriyor. Yakın taraf, uzak tarafa kıyasla daha fazla ilmenit minerali içeriyor.
Haziran 2024’te Çang’ı-6, Ay’ın güney kutbundaki Aitken Havzası’ndan (Ay’ın en büyük ve en derin çarpma havzası) 1935 gram toprak örneğiyle Dünya’ya döndü.




