Sıçanlarla yapılan bu araştırma, sadece birkaç gün boyunca doymuş yağ açısından zengin bir diyetle beslenmenin, yaşlı bireylerde hafıza sorunlarına ve beyin iltihabına yol açabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, genç ve yaşlı sıçanlara üç gün veya üç ay boyunca yüksek yağlı bir diyet uygulayarak, beynin sağlıksız beslenmeye vücudun geri kalanına göre ne kadar hızlı tepki verdiğini inceledi.
Önceki diyabet ve obezite araştırmalarına uygun olarak, üç ay boyunca bu diyeti tüketen sıçanlar metabolik sorunlar, bağırsak iltihabı ve mikrobiyota değişiklikleri geliştirdi. Buna karşın sadece üç gün boyunca yüksek yağlı diyet tüketen sıçanlarda, önemli bir metabolik veya sindirimsel değişiklik gözlemlenmedi.
Ancak beyin incelendiğinde, yaşlı sıçanların, diyeti üç gün mü üç ay mı uyguladıklarından bağımsız olarak, hafıza testlerinde başarısız olduğu ve beyin iltihabı belirtileri gösterdiği ortaya çıktı.
Araştırmanın kıdemli yazarı Ruth Barrientos’a göre, sonuçlar yaşlanan beyinde diyetle ilgili iltihabın obeziteye bağlı olduğu fikrini çürütüyor.
Ohio Eyalet Üniversitesi'nde davranışsal tıp araştırmaları enstitüsünde çalışan Barrientos, "Sağlıksız diyetler ve obezite bağlantılı, ama ayrılmaz değiller. Biz diyetin beyin üzerindeki doğrudan etkilerine bakıyoruz" dedi.
“Üç gün içinde — obezite gelişmeden çok önce — beyinde muazzam nöroinflamatuar değişimler olduğunu gösterdik. Vücuttaki değişiklikler daha yavaş ilerliyor ve hafıza bozulmaları için gerekli bile değiller. Eğer bu iki zaman çizelgesini karşılaştırmasaydık, beyin iltihabının hafıza sorunlarının temel nedeni olduğunu bilemezdik.”
Çalışma, Immunity & Ageing (Bağışıklık ve Yaşlanma) dergisinde yayımlandı.
Barrientos’un laboratuvarında yıllardır süren araştırmalar, yaşlanmanın beyni iltihaplanmaya yatkın hale getirdiğini ve onarım kapasitesini azalttığını, sağlıksız beslenmenin de bu durumu kötüleştirdiğini gösteriyor.
Çalışmada kullanılan yüksek yağlı diyetin kalorilerinin %60’ı yağdan oluşuyordu
Üç gün veya üç aylık yüksek yağlı beslenmenin ardından araştırmacılar, yaşlı bireylerde demansla ilişkilendirilen iki tür hafıza sorununu inceledi:
Hippokampus kaynaklı bağlamsal hafıza (beynin temel hafıza merkezi)
Amigdala kaynaklı işaretli korku hafızası (beynin korku/tehdit merkezi)
Sonuçlar:
Normal yemle beslenen sıçanlar ve genç sıçanlar hafıza testlerinde başarılı olurken,
Yaşlı sıçanlar, yalnızca üç gün yağlı yiyecek tükettikten sonra bile her iki hafıza türünde de bozulma gösterdi — ve bu durum üç aylık beslenmeyle devam etti.
Beyin İltihabı ve Sitokin Dengesizliği
Araştırmacılar, sadece üç günlük yağlı beslenmeden sonra yaşlı sıçanların beyinlerinde, bağışıklık sistemini düzenleyen sitokinlerin seviyelerinde bozulma olduğunu gördü.
Üç ay sonra bazı sitokin seviyeleri değişmiş olsa da, iltihaplanma tepkisi düzensiz kaldı ve hafıza sorunları devam etti.
Barrientos, “İnflamatuar belirteçlerin normal seviyelerden sapması, öğrenme ve hafıza işlevlerini bozan bir durumdur.” dedi.
Üç ay boyunca yağlı diyetle beslenen genç ve yaşlı sıçanlar, kilo aldı ve:
İnsülin ve kan şekeri kontrolü bozuldu
Yağ dokusunda iltihap oluştu
Bağırsak mikrobiyotasında değişiklikler görüldü
Ancak genç sıçanların beyinlerinde, hafızalarında ve davranışlarında belirgin bir etki gözlemlenmedi.
