Rusya yeni arayışlar peşinde

Rusya ağırlaştırılmış ekonomik yaptırımlardan dolayı ciddi sıkıntı yaşamaktadır. Rus bankalar para transferlerinde sıkıntı yaşıyor... ABD ve Avrupa ülkeleri, Ukrayna'ya saldıran Rusya'yı uluslararası para transferi sistemi SWIFT'ten çıkardı, Merkez Bankası'nın rezervlerini kullanmasını engelledi, kurumlarına ve yetkililerine ağırlaştırılmış yaptırımlar uygulamaya devam ediyor. Rusya, Dolar ve Euro’yu banka üzerinden yurtdışına gönderemiyor. Gönderse bile Rus şirketleriyle çalışan pek fazla Batılı şirket kalmadı. Bu durum ne zaman düzelir bilinmez; ama para transferlerini farklı yöntemler ile yapmaya çalışan Rus şirketleri yeni arayışlar peşine düştüler. Batı ülkeleri swift kullanmaya izin vermese bile Rus şirketleri nakit ile çalışmaya başladılar bu Türkiye gibi bu yaptırımlara katılmayan ülkeler için daha avantajlı duruma getiriyor. Rusya yine kömürünü, doğalgazını ve petrolünü satmaktadır ve aynı şekilde gereken ürünlerini ithalat etmektedir. Çoğu şirketler kargolar üzerinden para transferlerine başlamış durumda. Yani, ver gülüm al gülüm, metoduyla daha hızlı bir para transferi gerçekleşiyor.

Son zamanlarda gündeme gelmeye başlayan İslami finans ve Helal ürünler için yatırım konusu bugün Rusya’da çok ciddi ele alınmaya başlandı. Helal yatırım sadece Müslümanlar arasında popülerlik kazanmakla kalmıyor, dinden bağımsız olarak strateji giderek dünyada daha fazla tercih ediliyor. Uzmanlara göre, 2025 yılına kadar İslami varlıklar piyasasının hacmi neredeyse 5 trilyon dolara ulaşabilir. İslami finans sektöründeki varlıkların hacmi yılda yüzde 15-25 oranında büyüyor. 2020'de COVID-19 pandemisine rağmen artış yüzde 10 oldu. Şu anda bu pazarın yaklaşık 3,6 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Refinitiv platformunda İslami finansın gelişimini takip eden göstergenin dinamikleri, 2025 yılına kadar İslami varlık hacminin, özellikle Müslüman ülkelerin ekonomisindeki büyüme nedeniyle 4,94 trilyon dolara çıkabileceğini gösteriyor. Dünyada halihazırda şeriat ilkelerine bağlı yaklaşık 520 banka ve 1,7 bin yatırım fonu var. Bu göstergeler çerçevesinde Rusya İslami finansı ülkeye çekmeye düşünüyor. Kremlin’in desteğiyle Tataristan, Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte İslami finans ve helal sektörü geliştirecek. Rusya şimdiden İslami Bankacılık üzerine çalışmaya başlamış bile. Daha çok Güney Federal Bölgesinde (Kuzey-Kafkasya Cumhuriyetleri) çalışmalar yürütülmektedir.

Kremlin şimdilik hukuki zemin hazırlamaya çalışıyor. Ancak, Moskova’da İslami finans üzerine konferanslar düzenlenirken Tataristan, Başkurtistan, Çeçenistan, Dağistan gibi Cumhuriyetlerde BAE menşeli yatırım fonları proje üzerine faizsiz krediler bile vermeye başladı. Şu anda bazı Ortadoğu menşeli İslami fonlar Rus bankalarıyla işbirliği görüşüyorlar... Kremlin İslami fonlara tarım arazi kiralamaya, hayvancılık, enerji ve inşaat sektörünü de sunmaya hazırlanıyor... Köşeye sıkışan Kremlin ‘yeşil sermayeye’ göz dikmiş durumda. Başarılı olur mu olunmaz mı şimdilik kestirmek çok zor; ama en azından Kremlin bunu deneyecek. Belki bizimkiler de bunlardan örnek alarak harekete geçebilir. Yıllarca hayal ederek bizim yapamadığımız gerçek İslami Bankalar sistemini belki Ruslar yapacak. Batı bankacılık sistemine karşı İslami bankacılık! Zaten Ukrayna-Rus savaşı da bunun için yapılmıyor mu? Böyle savaşlardan sonra mutlaka yeni oluşumlar doğmaktadır. Ne bileyim belki de hayırlı bir sonuç çıkar diye ümit ediyorum. Belki D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı da yeniden canlanır! Türkiye de artık 2023’e girdi büyük değişiklikler beklemiyor muyuz!