Niçin tekfirciliğe karşıyız?

Bu kültürün en çok yaygın olduğu dönem “Murcie” hareketine karşı tepkisel olarak çıkış yaptığı dönemdir. Başlangıçta İslam ümmetine sokulan bidatlere ve hurafelere karşı samimi olarak çıkış yapan bu hareket, bir müddet işe de yaramıştı. Ancak zamanla ifrata kaçtı ve ümmet içerisinde kapanmayacak büyük yaralara ve tahribatlara yol açtı.
Günümüzde ise, bir kısım ilimde sığ, hayat tecrübesi yetersiz, sloganik genç Müslümanlar tarafından gündeme getirilmektedir. İlk bakışta hurafelere karşı çıkmak ve bidatleri defetmek gibi samimi çıkışlar yapıyor görünseler de zararları yararlarından çok daha fazladır. Zira bu yaklaşım, Müslümanları parçalıyor, birbirine düşürüyor, dışa karşı verilmesi gereken enerjiyi içte tüketiyor ve usulüne göre tenkit ve düzeltme kapısını da kapatıyor.
Tekfir hastalığı, İslâm toplumlarının birleşmesi önünde en büyük engeldir. Bu hastalık uluslar arası istikbarın elinde hep sihirli bir maşa görevini görmüştür. Yüzyıllardır Müslüman cemaatleri içten içe kemiren bir virüs olmuştur. İşi gücü Müslümanlar arasında ihtilaflı meseleleri gündeme getirerek içte zaaf yaratmak, kaleyi içten çökertmek ve kale burcundan her gün bir taş daha eksilterek mevcut yapıyı dağıtmak olmuştur.
Bazı kesimlerin, İslâm dairesi içerisine sadece dört mezhebi koyarak Müslümanların bir kısmını farklı mezhep ve fırkalara mensubiyetlerinden ötürü tekfir etmeleri, son derece tehlikeli bir durumdur. Bunların diğer Müslümanlarla yaptığı münazaralarda galip gelmek ve kendi cemaatlerinin hâkim olmasından başka bir gayretleri yoktur. Daha çok Kur`an`a parçacı şekilde yaklaşmak, bir-iki ayet mealinden hüküm çıkarıp o hükmü muhataplarına giydirerek, Kur`an bütünlüğünü ve hikmeti yok saymaktadırlar. Hâlbuki Allah (c.c), müminlerin yıkıcı değil yapıcı olmayı, ayrıştırıcı değil birleştirici olmalarını emretmektedir:
“(Ey iman edenler): Allah`a ve Resulüne itaat edin, birbirinizle çekişip durmayın. Yoksa çözülüp gevşersiniz, gücünüz de elden gider.” (Enfâl: 46)
“Hep birlikte sımsıkı Allah`ın ipine sarılın, tefrikaya düşmeyin. Allah`ın üzerinizde olan nimetini hatırlayın. Hani siz birbirinize düşman idiniz de O, kalplerinizi birleştirdi ve onun nimeti sayesinde kardeşler oldunuz.” (Âli İmran: 103)
Tekfir konusunda usulen kabul görmüş bazı kaideleri özet halinde aşağıda sunmak istiyoruz:

1- “Mutlak küfür” ile “muayyen küfrü” birbirinden ayırt etmek gerekir. Kur`an ve Sünnet`te faili belirtmeden yapılan bir tekfir suçlaması muayyen şahıslara uygulanamaz.

2- Ortada tevil edilecek bir durum varsa, bu tevil, bizim açımızdan hatalı da olsa, tevil sahibi tekfir edilemez. İctihadi ve zanni delillerle küfür kabul edilen konularda tekfirden kaçınmak gerekir.
Suç, şüphe ile zail olur; hadler şüphe durumunda düşer. Zira tekfir, had cezası gerektiren suçlardan daha büyük bir suçlamadır.

3- Bir kişi, imandan, ancak imana girdiği şeyi inkâr ettiği zaman çıkar. Sırf ihtimaller göz önünde bulundurularak tekfir hükmü verilemez. Suçlamada tekfir nihaî noktadır. Nihaî nokta ise, İlâhî cezanın son haddini gerektirir. O halde, ihtimallerin olduğu bir hususta böyle ağır bir hüküm verilemez.

4- İslâm hukukunda: “Berâet-i zimmet asıldır” diye küllî bir kaide vardır. Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar bir kimse suçlu sayılamaz. Dolayısıyla küfrü hükmen ve kesin şekilde ispatlanıncaya kadar bir mümin kâfirlikle suçlanamaz.

5- İnsan ne ile dine girerse, onlardan birini inkâr etmekle dinden çıkar. Eğer inkâr edilen şey tevhit kelimesinin açık izahı veya zarûrât-ı diniyeden olan kesin bir hüküm değilse sahibi tekfir edilemez.

6- “Size selâm verene, dünya hayatının geçici menfaatine göz dikerek, ‘sen mu`min değilsin!` demeyin…” (Nisa: 94)

7- Haksız tekfir, bumerang gibidir; karşısındaki mu`min olduğu halde onu tekfir edene bu sıfat geri döner. (Müslim)

“Bir topluluğun kötü durumu, sizi adaletsizliğe sevk etmesin. Siz itidalli olun, takvaya en yakın olan budur.” (Maide:8)

Sonuç olarak şunu diyebiliriz ki; Müslümanlığıyla övünen, namaz gibi İslam`ın ana vecibelerini yerine getiren, Allah`ı ve Resulünü sevdiği belli olan, ama bunlarla birlikte günümüz câhiliyesinin etkisinde kalan insanlar hakkında insaflı olmak gerekir. Âlimlerin, hakkında icm`â etmediği konularda muhatabımızın bizim açımızdan delili çok zayıf görünse de tevillerini dikkate alarak inkâr etmekten kaçınmanın en ihtiyatlı, en doğru yol olduğuna inanıyoruz. Allaha emanet olun.