Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)

Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) otomatik katılımını öngören süreç bugün başlıyor. Yeni yılla birlikte sisteme ilk etapta bin ve üzerinde istihdamı olan özel sektör çalışanları dâhil edilecek.

Personel sayısı 250-1000 olan özel sektör, kamu idareleri ve sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar 1 Nisan 2017'de, çalışan sayısı 100-249 olan işverene bağlı özel sektörde bulunanlar ise 1 Temmuz 2017'den itibaren sisteme geçecek.

Kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren veya yeni işe giren 45 yaşını doldurmamış çalışanların ücretinden kesilecek asgari katkı payı miktarı, prime esas kazancın yüzde 3'ü olacak.

Çalışanlar tarafından ödenen katkı paylarına, mevcut bireysel emeklilik sistemi ile aynı koşullara tabi olarak yüzde 25 devlet katkısı teşviki verilecek. Çalışanlara 2 aylık cayma süresi tanınacak. Bu süre sonunda sistemde devam etmeye karar verenlere bin lira tutarında devlet katkısı sağlanacak. Emeklilik halinde ise hesabındaki birikimi en az 10 yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana birikiminin yüzde 5'i oranında ek devlet katkısı teşviki verilecek.

Emeklilik halinde hesabındaki birikimi en az 10 yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin yüzde 5'i oranında ek devlet katkısı teşviki verilecek.

Çalışanların ücretinden kesilecek asgari katkı payı miktarının, ilgisine göre prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın yüzde 3'ü olacak.

Otomatik katılımlı Bireysel emeklilik sistemi kapsamındaki çalışanlar, işveren tarafından bireysel emeklilik sözleşmesi başlatılan tarihten itibaren iki ay içerisinde cayma hakkını kullanabilir. Bu durumda çalışanın sözleşmesi iptal edilir. Diğer yandan, cayma hakkını kullanan çalışanlardan yapılan kesintilerin, hiçbir kayıp olmadan on gün içerisinde iade edilmesi gerekiyor. Dolayısıyla, otomatik katılımlı bireysel emeklilik sisteminden cayma hakkını kullanan çalışanın maddi olarak hiçbir kaybı olmayacak.

Çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla iş yeri olan işverenler için bütün iş yerlerindeki çalışanlar toplamı göz önünde bulundurulacak.

İşverenle şirket arasında tarafların yükümlülüklerini detaylandıran bir sözleşme imzalanacak. Otomatik katılım kapsamında çalışanlardan herhangi bir form doldurulması veya herhangi bir imza istenmeyecek. İşveren otomatik katılım sistemi kapsamında çalışanı adına katkı payı ödemesi yapamayacak. Diğer taraftan, işveren grup emeklilik sözleşmesi (İGES) kapsamında çalışana katkı payı ödemesi yapılabilecek. Birden fazla işverenle çalışanlar için otomatik katılım kapsamında her bir işvereni nezdinde otomatik katılım sözleşmesi açılacak.

Otomatik katılım kapsamında sunulacak yüzde 25 devlet katkısı teşviki ile bin liralık ek devlet katkısını hak kazanma süreleri, sistemde tamamlanan yıl sayısına göre aynı olacak. Buna göre 0-3 yılda sistemden ayrılanlara devlet katkısı verilmeyecek. Devlet katkısı hak ediş oranı 3-6 yıl için yüzde 15, 6-10 yıl için yüzde 35, 10 yılını dolduranlar için yüzde 60, sistemde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar için yüzde 100 olacak.

Otomatik katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler ile diğer hak ve yükümlülükler, bu kapsamda kurulmamış BES sözleşmeleri ile birleştirilemeyecek.

Çalışan işten ayrılması durumunda, doğrudan emeklilik şirketi ile tüm iş ve işlemlerini gerçekleştirecek. Çalışan katkı payı ödemeye dışarıdan devam edebilecek veya hesabını sonlandırabilecek.

Sistemin başarılı olup olmayacağını zaman gösterecek. Ancak bir dönem Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı (ÇTTH) için kesilen ve sonradan nema şeklinde geri ödenen sistem nasıl başarılı olmadıysa bu sistemin de başarılı olmayacağı söylenebilir.