Operasyonun etkileri

Dolardan tarihi rekor geldi. Amerikan Merkez Bankası`nın tahvil alımlarından çekilmesi ile yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun yarattığı siyasi gerginlik nedeniyle dolar 2,09 eşiğini geçti. Merkez Bankası`ndan müdahale gecikmedi. Müdahalenin ardından dolar 2,08 seviyesine indi. Kur yükselişinde FED`den ziyade rüşvet ve yolsuzluk operasyonuyla ilgili gelişmelerin etkili olduğu söylenebilir.

 Türkiye`de piyasa bozulmasında iç siyasi şokun etkisi büyük. Çünkü geçen hafta FED kararının gelişmekte olan borsalara etkisi çok sınırlıydı. Gelişmekte olan piyasalar endeksi (MSCI) 16 Aralık`ta 990 puanken 20 Aralık`ta sadece 988 puana indi, aynı kaldı denebilir. Gelişmiş piyasalar ise pozitif etkilendi. Gelişmiş piyasa endeksi (MSCI) Amerikan borsalarının öncülüğünde yüzde 1.9 prim yaptı. 16 Aralık`ta 1.598 olan endeks 20 Aralık`ta 1.629`a çıktı.

Dolardaki yükselişe karşı Merkez Bankası müdahale etti. Merkez Bankası Başkanı da bir açıklama yaptı. Bunun üzerine dolar 2.050- 2.060 seviyelerine düştü. Dolar endeksinde yılsonu hedefi 1.92 olarak belirlenmişti. Bu hedefin tutturulamayacağı kesinleşmiş oldu. Ancak alınan önlemlerle bu hedeflenen kur ile olacak olan kur arasındaki açık en alt seviyede tutulmaya çalışılıyor.

Merkez Bankası yılsonuna kadar her gün en az 450 milyon dolar düzenli döviz satım ihalesi gerçekleştireceğini açıkladı. Bunun 500 milyon dolara da çıkabilecek. Bu sayede yılsonuna kadar sisteme en az 3 milyar dolar döviz likiditesi sağlanacak. Ocak ayında yine en az 3 milyar dolar sisteme enjekte edileceği belirtiliyor. Bunun için de her gün en az minimum 100 milyon dolar satışı yapılacak. Bu sayede kısa vadede döviz kurunun olumsuz etkileri hafifletilmeye çalışılacak.

Doların yükselmesinin piyasalara olumsuz etkileri oldu. Kurun, özellikle enerji fiyatlarına etkisi büyük olacak. Türkiye`nin enerji olarak en büyük enerji tüketimi elektrik ve doğalgazdır. Türkiye bu ihtiyacının büyük bir kısmını İran`dan karşılıyor. İran üzerindeki ambargo nedeniyle bu ticaretin önündeki engeller işi zorlaştırıyor. Yapılan son operasyonla beraber bu ticaret daha da zorlaşacak. Bu nedenle enerji fiyatlarında bir yükseliş olacaktır. Buna paralel diğer sektörlere de etkileri olacaktır. Yılsonu kampanyalarının hafifletici etkisi ile beraber otomobil fiyatlarında da bir yükseliş olacak.

Operasyonun en önemli iki ayağı vardı. İnşaat ve finans, inşaat ayağında tutuklananlar serbest bırakıldı. İnşaattan sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanı istifa etti veya görevden alındı. İnşaat sektöründe yaşanan tedirginlikle borsada gayrimenkul yatırım ortaklığı fiyatları yüzde 15`e kadar geriledi.

Avrupa Bakanı hakkındaki iddialar net olmadığından Egemen Bağış istifa etmeyebilir.  Finans ayağında ise yakalananlar tutuklandı. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile İç İşleri Bakanı Muammer Güler istifa ettiler. Yerlerine atamalar yapıldı. Bunun piyasaya yansımaları önümüzdeki günlerde görülecek.

Finans denilince güvenli liman olan altın akla geliyor. Operasyonun en büyük hedefi de Halkbank`tı. Diğer bir tabirle İran ile olan altın ticareti idi. Bu operasyonla “altın” zarar görmeye devam edecek. FED`in para musluğunu kısma kararı da küresel bazda sadece altın fiyatlarını sarstı. FED`in kararı öncesinde 16 Aralık`ta onsu 1.240 dolar olan altın 20 Aralık`ta 1.185 dolara kadar indi. Bu fiyat son iki yılın en düşük ikinci fiyatı ve 6 Eylül 2011`de gördüğü 1.920 dolarlık zirveye göre yüzde 38 düşüşü ifade ediyor. İki yılda üçte bir gerileyen altın fiyatları, FED`in normalleşmeye doğru attığı ilk adımla yüzde 3 daha geriledi.

Ekonominin normalleştiği, faizin normal düzeylerine doğru gittiği, doların değerlendiği bir ortamda sığınılacak liman ihtiyacı da azalır.

Seçime doğru gittiğimiz şu günlerden itibaren bakalım nelere şahitlik edeceğiz. Allah, olacakları hepimiz için hayırlı kılsın.