Güneydoğu’da İşsizlik

2000 yılında ülke genelinde yüzde 4,5 olan hane halkı büyüklüğü 2011 yılında 3,8′e, TRC 3(Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt) bölgesinde ise 7,7`den 6,9′a düştü. Bölgemizdeki illeri yüzdelik olarak hane halkı büyüklüğü açısından değerlendirdiğimizde, Mardin`de 7,7′den 6,5′e, Batman`da 7,6′dan 6,7′ye, Şırnak`ta 8,3′ten 8,2′ye ve Siirt`te de 7,5′tan 6,8′e düştü.

 

Şırnak`taki düşüş az olmakla beraber bölge genelinde genel bir düşüş var. Bir ailenin; bir anne, bir baba ve bir çocuktan oluştuğunu düşünürsek hane halkı büyüklüğünün 2′nin altında olmaması gerekir. Bölgemizde genel olarak aileler bir anne, bir baba ve dört çocuktan oluşuyor. Ülke geneline baktığımızda ise aileler bir anne, bir baba ve bir çocuktan oluşuyor. Bölgedeki çok kalabalık aileler az kalabalık ailelere dönüşüyor.

Hane büyüklüğü ile işsizlik oranlarını karşılaştırdığımızda, aralarında doğru bir orantının olduğunu görürüz. Bölge ile ülke geneli arasında da doğru bir orantı vardır. Hane halkı büyüklüğü ülke genelindeki hane halkı büyüklüğünden daha büyük olan bölgede, işsizlik rakamları da ülke genelindeki işsizlik rakamlarından daha büyüktür.

İşsizlik rakamlarına baktığımızda, 2009 yıllarında işsizlik oranı yüzde 14 iken 2010 yılında 11.09, TRC 3 bölgesinde 15,1′den 11,8′e düşmüş. Bölgemizdeki illerin yüzdelik oranlarına baktığımızda Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt`te 2009 yılında işsizlik oranı 12,8 iken 2010 yılında 9,1′e, Batman`da 13,5 iken 11,7′ye, Şırnak`ta 17 iken 11,2 ve Siirt`te 14,8 iken 12,7′ye düşmüştür.

 

Bölge genelindeki illerde bir düşüş görülmekle beraber Batman`da görülen düşüş dikkat çekicidir.
2012 verilerine göre Türkiye genelinde işsiz sayısı 2 milyon 518 bin kişi olarak belirlendi. İşsizlik oranı, geçen yıl bir önceki yıla göre 0,6 puanlık düşüşle yüzde 9,8`den 9,2 seviyesine düştü. İşsiz sayısı bir yılda 97 bin kişi azaldı. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0,8 puanlık azalışla yüzde 11,1, kırsal yerlerde ise 0,3 puanlık azalışla yüzde 5,5 oldu. Tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 0,9 puanlık azalışla yüzde 11,5 seviyesinde, 15-24 yaş grubundaki genç nüfusta işsizlik oranı ise 0,9 puanlık azalışla yüzde 17,5 olarak gerçekleşti.

İşsizliğin en yüksek olduğu bölge yüzde 12,4 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi oldu. Erkeklerde işsizlik oranının yüksek olduğu bölge yüzde 13 ile yine Güneydoğu Anadolu Bölgesi oldu.
İstihdam verilerine baktığımızda 2012 yılında, geçen yıla göre 711 bin kişi artarak 24 milyon 821 bin kişiye yükseldi. Bu yıl, tarım sektöründe çalışan sayısı 46 bin kişi azalırken tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 757 bin kişi arttı.

İstihdam edilenlerin yüzde 24,6`sı tarım, yüzde 19,1`i sanayi, yüzde 6,9`u inşaat, yüzde 49,4`ü ise hizmetler sektöründe yer aldı. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,3 puan artarken, tarım sektörünün payı 0,9 puan, sanayi sektörünün payı 0,4 puan, inşaat sektörünün payı ise 0,1 puan azaldığı görüldü. Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2012 yılında bir önceki yıla göre 0,1 puan artarak yüzde 50 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı bir önceki yıla göre 0,7 puanlık azalışla yüzde 71 oldu.

Çalışma çağındaki nüfusun yüzde 3,9`una sahip olan Şanlıurfa ve Diyarbakır Bölgesi`nin toplam istihdam içindeki payı yüzde 2,3 olarak belirlendi. En düşük işgücüne katılma oranı ise yüzde 28,8 ile Şanlıurfa, Diyarbakır ve yüzde 35 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt Bölgeleri oldu.

Bölgede işsizliği tetikleyen birçok etken olmakla beraber bunlardan bir kısmını şöyle sıralayabiliriz: Bölgede üretime sokulamayan alanlar yüzünden, bölge insanı başka bölgelerde mevsimlik veya sürekli işçilik yapmak üzere göç ediyor. Bu yüzden iş gücü yerinde değerlendirilemiyor. Özellikle tarımsal alandan büyük bir kopuş yaşanıyor. Bu da tarım bölgesi olan bölgedeki kaynakların yeterince değerlendirilememesini ve istihdamın düşmesine sebep oluyor.

Bölgede hayat pahalılığı diğer bölgelere göre daha düşüktür. İşgücü göreli olarak daha ucuzdur. Bu durum bölgede yeni yatırımların yapılması ve işsizliğin azaltılması için bir rekabet gücü olmasına rağmen gerek özel sektör ve gerek devlet bazında yeteri derecede yatırım yapılmıyor. Yapılan yatırımlar da yoğun iş gücüne dayanmıyor.
Bölgede mesleki eğitim ve mesleki beceri kazandırma kurslarının yaygın olmaması yüzünden yetenekli işçi bulmak zorlaşıyor. İşsizlik oranlarının yüksekliğine rağmen halkın kendi işini kurabilecek yeteneğe kavuşmaması işsizliği tetikliyor.
Bölgede işsizliği tetikleyen daha bir çok sebebi burada sıralayabiliriz. Ancak bu kadarı ile yetinerek sizi Allah`a emanet ediyorum.