Londra’da gümüş fiyatları, ABD’deki olası hükümet kapanmasının ve Başkan Donald Trump’ın gümüşe gümrük vergisi getirme ihtimalinin yarattığı endişelerle tarihi seviyelere yükseldi.
Bloomberg'in haberine göre, Londra’nın tarihi gümüş piyasasında, Cuma günü ani satış baskıları sonrası piyasada büyük bir kaos yaşandı. Gümüş fiyatları, tarihte yalnızca ikinci kez ons başına 50 doları aştı ve 1980’de milyarder Hunt kardeşlerin piyasayı tekelleştirme girişimini hatırlattı.
New York’a kıyasla neredeyse eşi benzeri görülmemiş seviyelere çıkan Londra fiyatları, piyasayı neredeyse kuruttu. Anlık işlem yapmak isteyen alıcılar, gümüş bulmakta zorlanırken, işlemlerini ertelemek zorunda kalanlar yüksek borçlanma maliyetleriyle karşılaştı.
Durum o kadar kritik hale geldi ki, bazı yatırımcılar Atlantik üzerinden büyük gümüş külçelerini taşımak için kargo uçuşlarında yer ayırttı. Bu pahalı yöntem genelde yalnızca altın için kullanılırken, Londra ve New York fiyatları arasındaki büyük fark bu tür taşımaları cazip hale getirdi.
“Böyle bir şeyi daha önce hiç görmedim”
“Greenland Investment Management” yatırım fonunun CEO’su Anant Ghatia, "Gümüş piyasasında yaşananlar eşi benzeri görülmemiş bir durum," dedi.
Yüzyılı aşkın süredir Londra, değerli metaller piyasasının merkezi konumunda. Küçük bir banka grubu, dünya çapındaki altın ve gümüş fiyatlarını belirler ve bu metaller, Londra'daki birkaç kasada saklanır. Gün sonunda, işlemlerin tamamlanması için zırhlı kamyonlar külçeleri kasalar arasında taşır.
Son fiyat yükselişi, büyük ölçüde altın ve gümüşe olan yatırım dalgasından kaynaklandı. Bu dalgayı ise Batı'da artan borç seviyeleri, para birimlerinin değer kaybı ve ABD'deki bütçe kriziyle derinleşen hükümet kapanması korkuları tetikledi.
Ancak gümüş piyasasına özgü başka faktörler de var:
– Hindistan’dan gelen talepte ani artış
– Ticaret için uygun külçe arzında düşüş
– ABD'nin ithal gümüşe vergi koyabileceği yönündeki endişeler
Londra’da depolanan yüz milyonlarca ons gümüş, küresel arzın önemli bir kısmını oluşturuyor. Ancak bu stoklar son yıllarda önemli ölçüde azaldı:
– Metal üretiminin talebi karşılayamaması (örneğin güneş panelleri için)
– Bu yıl ABD’ye yapılan yoğun ihracat nedeniyle stoklarda düşüş
Bloomberg'e göre, 2021 ortasından bu yana Londra’daki gümüş stokları üçte bir oranında azaldı. "Serbest stok" yani işlem görebilecek gerçek miktar ise 2019 ortasındaki 850 milyon onstan, yalnızca 200 milyon onsa düştü — %75’lik bir düşüş.
Aynı dönemde Hindistan’ın gümüş alımları da arttı. Eskiden Hong Kong'dan alım yapan Hindistan, şimdi alternatif kaynaklara yöneliyor.
LBMA (Londra Külçe Piyasası Birliği) yaptığı açıklamada, “Gümüş piyasasındaki daralmanın farkındayız ve durumu yakından izliyoruz,” dedi.
Son iki günde fiyatlar birçok tarihi eşiği aştı:
– Londra’daki günlük gümüş açık artırmaları, 1897’den bu yana ilk kez ons başına 50 doları geçti.
– Londra spot fiyatları, New York vadeli işlemlerine kıyasla 3 dolar fark gösterdi — bu seviye en son Hunt krizi sırasında görülmüştü.
– Gümüşün gecelik borçlanma faizi yıllık bazda %100’ü aştı — 1980 krizinden bile daha yüksek.
– Alım-satım makası (spread) 3 cent’ten 20 cent’in üzerine çıktı.