Habere göre Washington, bu kaynakları jeopolitik bir baskı aracına dönüştürme potansiyeli hâlinde gördüğü için ekonomik ve stratejik bir yarışa girdi.
Gazetenin aktardığına göre, Donald Trump liderliğindeki ABD yönetimi, fiyat tavanları belirleme, stratejik rezervler kurma ve yurtiçi ile yurtdışındaki üreticilerde doğrudan hisse alımı yapma gibi adımlarla Çin’den bağımsız tedarik zincirleri oluşturmayı hedefliyor.
Bu hamleler, ABD’li madencilik şirketlerinin hisselerinde “önceden görülmemiş” bir yükseliş yarattı. Örneğin MP Materials, USA Rare Earth ve Lynas gibi firmalarının hisseleri son aylarda büyük kazançlar elde etti. Ayrıca lityum, kobalt ve germanyum gibi kritik metallere odaklanan şirketlerin performansı da dikkat çekti.
Haberde, ABD’nin geçen ay Kanadalı iki şirkette – Lithium Americas ve Trilogy Metals – hisse alımı yaptığı belirtildi. Bu adım, Trump yönetiminin “Madeni çıkart – Mine It” adlı politika kapsamında çevre düzenlemelerini hafifletme ve üretimi hızlandırma stratejisine işaret ediyor.
Haberde, Beyaz Saray’ın dünya nadir toprak metallerinin %70’inden fazlasının Çin kontrolünde olduğuna dikkat çektiği kaydedildi. Bu hammaddeler, akıllı telefonlar, elektrikli otomobiller, F‑35 savaş uçakları, kruz füzeleri ve hava savunma sistemlerinde kritik öneme sahip.
Çin ise bu duruma karşılık olarak yeni ihracat kontrol önlemleri getirdi. Çinli yetkililer, yabancı şirketlerin nadir toprak metalleri içeren bileşenleri ihraç etmeden önce onay almak zorunda olduğunu açıkladı. Ayrıca Çin, holmiyum, erbiyum, tulyum, yüropiyum ve itteryum gibi 5 yeni metali ihracat kontrol listesine ekledi.
Haberde ayrıca, bazı analistlerin madencilik hisselerindeki hızlı yükselişi bir finansal balon riski olarak değerlendirdiği ifade edildi. Örneğin Gareth Hatch, “Küçük nadir toprak metalleri şirketleri piyasa heyecanından faydalanarak abartılı duyurular yayımlıyor,” diyerek yatırımcıları dikkatli olmaya çağırdı.
Öte yandan Jay D Celière adlı şirket yöneticisi, devlet destekli taban fiyatların belirlenmesinin tehlikeli olduğunu savundu ve stratejik rezerv birikiminin piyasa istikrarı açısından daha sağlıklı bir yol olduğunu belirtti.
Gazetenin aktardığına göre, ABD yönetimi bu çerçevede savunma ve elektronik sanayilerinin ihtiyacını karşılamak üzere yaklaşık 1 milyar dolar ayırdı.
2025 temmuzunda ABD hükümeti, MP Materials şirketinde %15 hisse satın alarak 400 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Şirketin CEO’su James Litinsky ise bu işlem sonrası 15 milyon dolarlık hisse ödülü aldı. Bu duyuruların ardından şirket hisseleri saatler içinde üç katına çıktı.
Danışmanlık şirketi Project Blue’nin araştırma direktörü David Mirman, bu yükselişin arkasında “Çin’in ihracat kısıtlarının oluşturduğu açık ve bu fırsatı doldurma potansiyeli” olduğunu belirtti.
Türkiye'de 694 milyon tonluk kaynak tespit edildi
Türkiye 694 milyon ton ile Çin'den sonra dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervine sahip ülke konumunda
Rezervler, Eskişehir'in Beylikova ve Sivrihisar ilçeleri arasındaki sahada bulunuyor. Bu bölgedeki rezerv, Çin'deki 800 milyon tonluk "Bayan Obo" sahasından sonra geliyor.