“Tümen Devlet Üniversitesi” (UTMN) bünyesinde, uluslararası bir araştırma ekibiyle birlikte çalışan bilim insanları, tik ağacı (Tectona grandis) tohumlarından kömür üreterek, bu kömürün endüstriyel atık sularda bulunan zehirli akridin boyaları, pestisitler ve diğer zararlı maddeleri temizlemede kullanılabileceğini ortaya koydu.
Akridin boyaları, günümüzde yün, ipek, kâğıt, ahşap ve deri boyamada, ayrıca otomobil emayeleri, baskı mürekkepleri ve sanatsal boyalar üretiminde yaygın biçimde kullanılıyor. Ancak bu maddeler göz ve ciltte tahrişe, hatta solunum hastalıklarına neden olabiliyor. Bu nedenle, bu tür kimyasalların çevreye bırakılmadan önce atık sulardan uzaklaştırılması büyük önem taşıyor.
Suda bulunan bu tür boyaları gidermenin en basit ve yaygın yöntemlerinden biri, gözenekli yapısı ve geniş yüzey alanı sayesinde yüksek emme kapasitesine sahip aktif karbon kullanmak. Fakat aktif karbonun üretim maliyetinin yüksek oluşu, araştırmacıları daha ekonomik alternatifler bulmaya yöneltti. Bu doğrultuda bilim insanları, düşük maliyetli biyokütle atıklarından, özellikle ağaç tohumlarından yararlanma yoluna gitti.
Bu kapsamda, Rusya’daki Tümen Devlet Üniversitesi, Hindistan ve Portekiz’den araştırmacıların da yer aldığı uluslararası ekip, tik ağacı tohumlarından bitkisel kömür üretti. Tik ağacı; Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka, Çin, Tayland ve Myanmar gibi ülkelerde doğal olarak yetişiyor.
Tümen Üniversitesi Doğa Bilimleri Fakültesi Organik ve Çevre Kimyası Bölümü’nden Profesör Yevgeni Galonin, bu tohumların sanayide neredeyse hiç kullanılmadığını, bu nedenle özellikle Güney Asya ülkeleri için ekonomik açıdan umut verici bir hammadde olabileceğini belirtti.
Galonin şöyle dedi:
“Yüksek sıcaklık ve basınçta sulu ortamda üretilip, ardından karbondioksitle aktive edilen bu karbonun ısı değeri 26,53 megajul/kg seviyesine ulaşıyor. Bu değer, klasik kömürle karşılaştırılabilir. Dolayısıyla, bu malzeme yalnızca su arıtımında değil, aynı zamanda çevre dostu enerji depolama sistemlerinde de alternatif bir kaynak olabilir.”
Bilim insanlarının aktardığına göre, ortaya çıkan karbon maddesi mikro gözenekli, küresel bir yapıya ve yaklaşık 730 m²/g gibi yüksek bir yüzey alanına sahip. Bu özellikler, genellikle huş ağacı odunu ya da hindistan cevizi kabuğu gibi hammaddelerden elde edilen geleneksel aktif karbonun özelliklerine çok benziyor. Ayrıca emilim kapasitesi bakımından da bu yeni malzeme, klasik aktif karbonla neredeyse eşdeğer performans gösteriyor.
Galonin, “Tik ağacı tohumlarından elde edilen karbon, akridin boyalarının yanı sıra pestisitler ve ilaç kalıntıları gibi diğer kirleticileri de sudan uzaklaştırmak için etkili, ekonomik ve çevre dostu bir materyal olarak kullanılabilir. Bu, hem çevrenin korunmasına hem de kirleticilerle mücadelede doğrudan katkı sağlar,” dedi.
