Gemi takip verilerine göre, bölgede bir haftayı aşkın süredir devam eden şiddet olayları nedeniyle gemiler hızlanıyor, duraklıyor ya da rotalarını değiştiriyor.
Washington’un israilin İran’a yönelik saldırılarına katılma kararı, İran’ın Umman ile arasındaki Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimaline yönelik korkuları artırdı. Küresel petrol ve doğalgaz ihtiyacının yaklaşık %20’si bu boğazdan geçiyor. Pazartesi günü Brent ve Batı Teksas türü ham petrol (WTI) fiyatları, olası arz kesintisi riskleri nedeniyle dalgalı işlemlerde son beş ayın en yüksek seviyelerine ulaştı.
Süper tankerlerin taşıma ücretleri de fırladı. 2 milyon varil petrol taşıyabilen bu gemiler için navlun ücretleri bir hafta içinde iki katına çıkarak günde 60.000 doların üzerine çıktı.
Reuters'ın haberine göre Coswisdom Lake adlı süper tanker (Very Large Crude Carrier - VLCC), Pazar günü boğaza ulaştıktan sonra U-dönüşü yaparak güneye yöneldi. Pazartesi günü tekrar geri dönerek Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Zirku Limanı’na doğru yoluna devam etti. South Loyalty adlı başka bir VLCC de benzer şekilde U-dönüşü yaptı ve Pazartesi günü boğaz dışında kaldı. Bu geminin Irak’ın Basra terminalinden petrol yüklemesi planlanıyordu.
Coswisdom Lake, Çin’e teslim edilmek üzere Zirku’dan ham petrol yükleyecekti. Bu gemi, Çin devletine ait Sinopec’in ticaret kolu Unipec tarafından kiralanmıştı. (LSEG ve Kpler verileri)
Sinopec, yorum talebine henüz yanıt vermedi.
Singapur merkezli Sentosa Shipbrokers’a göre, geçen haftaya kıyasla Basra Körfezi’ne giren boş tanker sayısı %32, dolu tanker çıkışları ise %27 azaldı.
Tankerlerin bölgede nasıl seyir yaptığı da değişti. Gemilerin bir kısmı Umman kıyılarına daha yakın bir rota izlerken, çoğunluğu İran bayrağı taşıyan gemiler İran kara sularını tercih ediyor. MarineTraffic platformundaki gemi takip verilerine göre, Kohzan Maru adlı kimyasal tanker boğaza doğru seyrederken rotasını değiştirerek Umman Körfezi’nde kaldı. Red Ruby adlı petrol tankeri ve Marie C adlı kimyasal taşıyıcı da boğaza doğru ilerlerken yön değiştirerek Birleşik Arap Emirlikleri’nin Füceyre Limanı açıklarına demir attı. Üçü de yükleme için bölgeye gidiyordu.
Tayvanlı Formosa Petrochemical Corp. sözcüsü KY Lin, çatışmalar nedeniyle gemi sahiplerinin Hürmüz Boğazı’nda geçirdikleri süreyi en aza indirmeye çalıştığını belirtti. “Gemiler yalnızca yükleme zamanlarına yakınsa bölgeye giriyor” dedi.
Japonya merkezli nakliye firmaları Nippon Yusen ve Mitsui O.S.K. Lines ise boğazdan geçişlerine devam ettiklerini, ancak gemilerine Körfez’de geçirdikleri zamanı azaltmaları talimatı verdiklerini açıkladı.
Birçok petrol tüccarı ve analist Reuters’a yaptıkları açıklamalarda, gemilerin bölgede sıranın kendilerine gelmesini beklemeleri nedeniyle olası sevkiyat gecikmeleri konusunda uyarıldıklarını söyledi.
Uluslararası hukuk firması Clyde & Co.’da ortak olan Leon Alexander, “Tedarik kaynaklarını ve nakliye rotalarını çeşitlendirmek ve Kızıldeniz’deki geçmiş kesintilerden ders çıkarmak çok önemli” dedi.
İran’ın resmi kanalı Press TV’ye göre, İran Parlamentosu Pazar günü boğazın kapatılmasını öngören bir yasayı onayladı. Ancak böyle bir adımın atılması için İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin de onayı gerekiyor.