ABD’nin Suudi Arabistan’a satmayı planladığı F-35 savaş uçaklarının, soykırımcı israilin kullandığı versiyonlardan daha az gelişmiş olacağı bildirildi. ABD’li yetkililer ve savunma uzmanlarının yaptığı açıklamaya göre, bu durum, israilin bölgede askeri üstünlüğünü (QME - Qualitative Military Edge) korumayı garanti altına alan Amerikan yasalarıyla uyumlu bir şekilde planlanıyor.
Başkan Donald Trump, bu hafta satış anlaşmasını duyurdu; ancak yetkililer, Suudi Arabistan’a satılacak uçakların, israilin F-35 filosundaki ileri düzey silah sistemleri ve elektronik harp donanımlarına sahip olmayacağını ifade etti.
israil, F-35’lerini özelleştirme konusunda eşsiz ayrıcalıklara sahip. Bu, ABD onayı gerektirmeden kendi silah sistemlerini entegre etme, radar karıştırma sistemleri ve diğer yükseltmeleri ekleyebilme imkânı tanıyor. Buna rağmen, israil Hava Kuvvetleri, bu satış planına karşı çıktı.
Mitchell Institute for Aerospace Studies Yöneticisi Douglas Birkey, Suudi Arabistan’ın bu uçakları alsa bile, F-35’lerle uyumlu olan AIM-260 JATM (Joint Advanced Tactical Missile) gibi gelecek nesil hava-hava füzelerine erişim elde edemeyeceğini belirtti. 120 milin üzerindeki menziliyle bu füze, F-35 platformuna entegre edilen en hassas teknolojilerden biri. Bu silahın öncelikle İsrail’e verilmesi bekleniyor.
Her ülkenin F-35’leri, özelleştirilmiş yazılımlarla kişiselleştirilmiş durumda. ABD, en gelişmiş versiyonu kullanırken, diğer ülkelere daha az kabiliyetli modeller teslim ediliyor. Lockheed Martin tarafından üretilen F-35’lerin yazılım izinleri üzerinden, Suudi modellerinin teknolojik olarak israil modellerinden geri kalması sağlanabilecek.
Yetkinlik farklarının dışında, israil sayısal üstünlüğe de sahip. Hâlihazırda iki F-35 filosu aktif olarak görevde ve üçüncü filo da sipariş edilmiş durumda. Suudi Arabistan ise yalnızca iki filo alabilecek ve bunların teslimatı birkaç yıl sürecek.
