"Kirli Düzine" olarak adlandırılan bu liste, 2004 yılından beri her yıl yayımlanan ve kar amacı gütmeyen sağlık savunuculuk kuruluşu Çevresel Çalışma Grubu (EWG) tarafından ABD hükümetinin organik olmayan ürünler üzerindeki son test verileri kullanılarak hazırlanıyor. Listenin başında, ağırlık bazında en yüksek pestisit kalıntısına sahip olan ıspanak yer aldı. Onu çilek, lahana (hardal ve kara lahana ile birlikte), üzüm, şeftali, kiraz, nektarin, armut, elma, böğürtlen, yaban mersini ve patates izledi.

EWG’nin Bilimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Alexis Temkin, raporun amacının insanları meyve ve sebze tüketmekten caydırmak olmadığını, bunun yerine özellikle en çok tüketilen ürünlerde organik tercih yaparken karar vermelerine yardımcı olmak olduğunu belirtti. Temkin, “Kılavuz, pestisit maruziyetini azaltırken bol miktarda meyve ve sebze tüketmeye yardımcı olmayı amaçlıyor” dedi. Yapılan araştırmalara göre organik diyete geçiş yapan kişilerin idrarlarında pestisit seviyelerinde belirgin azalma görülüyor.

Gıda ve Tarım İttifakı ise rapora uzun süredir eleştirel yaklaşıyor. İttifakın yöneticisi Teresa Thorne, tüketicilerin seçim yapma hakkını desteklediklerini, ancak bu listenin seçimleri etkilememesi gerektiğini savunarak, onlarca yıllık toksikoloji, devlet verileri ve beslenme araştırmalarının hem organik hem de konvansiyonel ürünlerin güvenli olduğunu gösterdiğini söyledi.

Böğürtlen, ABD Tarım Bakanlığı tarafından ilk kez test edildiği için bu yıl listeye girerken, patates ise son yıllarda listede yer almıyordu. Patateslerdeki kalıntılar, Avrupa Birliği’nde yasaklanan klorprofam adlı bir büyüme düzenleyicisinin kullanılmasından kaynaklandı. Bu madde, hasattan sonra patateslerin filizlenmesini önlemek amacıyla uygulanıyor ve tüketiciye ulaşmadan hemen önce kullanıldığı için yüksek kalıntı seviyelerine yol açabiliyor.

Temkin’e göre, Kirli Düzine listesinde yer alan bazı ürünlerde 50’den fazla farklı pestisit tespit edildi. Pestisit tespit sıklığı, çeşitliliği ve hayvan deneylerinde zarar oluşturabilecek doza kıyasla yoğunlukları hesaplanarak bu yıl yeni bir toksisite değerlendirmesi de yapıldı.

Temkin ayrıca, "Kirli Düzine" ürünlerinin pestisit toksisitesi açısından, "Temiz Onbeş" listesindeki ürünlere göre çok daha yüksek risk taşıdığını ifade etti. Temiz Onbeş listesinde, üzerinde en az pestisit kalıntısı bulunan ürünler yer alıyor. Bu ürünlerin çoğu, tüketilmeden önce kabuğu soyulan ananas, mısır, avokado, papaya, soğan, bezelye, kuşkonmaz, lahana, karpuz, karnabahar, muz, mango, havuç, mantar ve kivi gibi ürünlerden oluşuyor.

Muhabir: Huseyin Gizli