Rutte, NATO’nun “ortak savunmasında bir sıçrama” yapması gerektiğini ve bunun da giderek daha da silahlanan Rusya'yı caydırmak için ciddi bir yeniden silahlanma gerektirdiğini ifade etti.
Bu plan; hava savunmasının beş kat artırılmasını, binlerce yeni tank ve milyonlarca top mermisinin stoklara eklenmesini ve NATO ülkelerinin Rusya’nın mevcut üretim düzeyine yaklaşmasını içeriyor.
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ile yaptığı görüşmenin ardından Chatham House’ta konuşan Rutte, bu ay Hollanda'nın Lahey kentinde yapılacak zirveye atıfla “Müttefik liderlerin savunma harcamalarını GSYİH’nin %5’ine çıkarma konusunda anlaşmasını bekliyorum” dedi. Bu oranın %3.5’i temel askerî harcamalara ayrılacak.
Rutte, “Ukrayna’daki savaş sona erdiğinde bile tehlike ortadan kalkmayacak” diyerek Kremlin’in ateşkesi kabul etse bile silahsızlanma niyetinde olmadığına dikkat çekti.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, NATO’nun ortaya koyduğu planla ilgili olarak “NATO kendisini açıkça bir saldırı ve çatışma aracı olarak gösteriyor” dedi.
Batılı askerî planlamacılara göre, Rusya yaklaşık 600.000 kişilik aktif ve tecrübeli bir orduyu muhafaza etmeyi, savunma harcamalarını GSYİH’nin %6.5 seviyesinde tutmayı ve beş yıldan kısa sürede NATO’nun doğu kanadını tehdit edebilmeyi amaçlıyor.
Rutte, İngiltere ziyaretinde önce Savunma Bakanlığı’na ait çelik üreticisi Sheffield Forgemasters’ı ziyaret etti, ardından Starmer ile bir araya gelip konuşmasını gerçekleştirdi. Eski Hollanda Başbakanı olan Rutte, NATO üyelerinin 2035 yılına kadar temel savunma harcamalarını GSYİH’nin %3.5’ine ve siber savunma gibi ek altyapılar için %1.5’e çıkarmasını öneriyor.
Britanya’nın bu planı desteklemesi bekleniyor. Plan, ABD Başkanı Donald Trump’ın bastırdığı %5 hedefini karşılamayı da amaçlıyor.
Rutte hedefe ulaşmak için kesin bir tarih vermedi – bunun hâlâ müttefikler arasında tartışma konusu olduğunu belirtti. İlk önerisi 2032 olsa da bazı ülkeler (örneğin İngiltere) 2035’i daha gerçekçi buluyor. “Bu tartışmalar devam ediyor” dedi.
Ek harcama ihtiyacını savunurken Rutte, NATO’nun “hava ve füze savunmasında %400’lük artış” yapması gerektiğini, Ukrayna’daki savaşın gösterdiği üzere Rusya’nın gökten terör estirdiğini, dolayısıyla “gökyüzümüzü koruyacak kalkanın” güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
NATO ülkelerinin ayrıca binlerce zırhlı araç ve tank, milyonlarca top mermisi ve lojistik, tedarik, ulaştırma ve sağlık desteği gibi destek kapasitelerini de iki katına çıkarması gerekecek.
İngiltere, şu anda GSYİH’nin %2.33’ü seviyesindeki savunma harcamalarını 2027’ye kadar %2.5’e, 2030’ların başlarında ise %3’e çıkarma sözü verdi. Ancak geçen hafta Başbakan Starmer, NATO’nun gelecekteki askerî ihtiyaçları hakkında görüşmelerin sürdüğünü söyledi. “İki-üç hafta sonra yapılacak NATO zirvesinde katkı oranı hakkında tartışmalar var” dedi.
Moskova ise tehdidin abartıldığını ve maliyetin halkın sırtına yükleneceğini savundu. Peskov, “Avrupalı vergi mükellefleri, bizim ülkemizden geldiğini iddia ettikleri hayalî bir tehdidi bertaraf etmek için paralarını harcayacak” dedi.
Rutte’nin İngiltere’nin stratejik savunma incelemesini memnuniyetle karşılaması bekleniyordu. Belge, İngiltere’nin “tehditlerin yeni bir çağına” girdiğini ve Rusya’yı caydırmak için “savaşa hazır” hale gelmesi gerektiğini belirtiyor.
Geçen hafta savunma inceleme komitesinin üç üyesinden biri olan dış politika uzmanı Fiona Hill, İngiltere’nin Rusya tarafından zaten savaşta görüldüğünü anlaması gerektiğini ve Trump yönetimindeki ABD’nin artık güvenilir bir müttefik olmadığını söyledi. Hill, “Oldukça büyük bir tehlikenin içindeyiz” dedi.
