Seçim yasası ve temsilde adalet sorunu

Siyaset kurumunda uzun zamandır Siyasi Partiler Yasası’nın değiştirilmesiyle ilgili tartışmalar yaşanıyor. Tartışılan konuların başında, seçim barajının düşürülmesi geliyor.

Kimine göre yüzde 10’luk seçim barajı devam etmeli, kimine göre düşürülmeli, kimine göre de baraj tamamen sıfırlanmalıdır. Konu bugüne kadar etraflıca tartışıldı; siyaset bilimciler ve hukukçular başta olmak üzere birçok kesim tartışmalara müdahil olarak düşünce ve fikirlerini dile getirdi.

Yasanın değiştirilmesiyle ilgili adım atması gereken TBMM’de bulunan siyasi partilerdi. Bunun için AK Parti ve MHP milletvekilleri yasa değişikliğiyle ilgili bir çalışma ortaya koydu. Bu çalışma, bir yıldan fazla bir zamandır yürütülüyordu.

AK Parti ve MHP’nin ortak çalışması neticesinde, TBMM komisyonlarına görüşülecek kanun teklifi kamuoyuyla paylaşıldı.

Çarşamba günü, hazırlanan 15 maddelik Siyasi Partiler Yasa Teklifi TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşüldü ve AK Parti ile MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Komisyonda kabul edilen 15 maddelik yasa teklifi, önümüzdeki hafta Meclis Genel Kurulunda görüşülecek ve sonrasında yasalaşacak.

Cumhur İttifakı’nın ortak teklifi olan yasa değişikliği teklifi, muhalefet partileri başta olmak üzere birçok kesim tarafından hararetle tartışılıyor. Muhalefet partilerine göre bu yasa teklifi Cumhur İttifakı’nın oy oranının düşmesinden ve kaybetme telaşından dolayı ortaya konulmuş bir düzenleme olarak değerlendiriliyor. Millet İttifakı’nda bulunan muhalefet partileri bu yasa değişikliğini Cumhur İttifakı’nı kurtarmaya ve Millet İttifakı’nda çatlağa yol açmaya yönelik atılmış bir adım olarak görüyor.

Ancak muhalefet partileri söz konusu düşüncelerinin yanında iktidarın yaptığı hesabın seçimlerde tutmayacağını da söylüyorlar. Yani muhalefete göre, Cumhur İttifakı’nın seçim yasası değişikliği için yapmış olduğu ince hesap istenilen gibi sonuçlanmayacaktır. AK Parti cenahı ise yapılan tartışmaların yersiz olduğu görüşünde. Onlara göre değişiklikler tüm partilerin işine yarayacak ve temsilde adaleti sağlayacak.

Seçim barajının yüzde 7’ye düşürülmesi temsilde adaletin sağlanmasının önündeki engelleri kaldıracak mı gerçekten? Ben öyle olacağını düşünmüyorum. Yine oy oranı az olan partiler baraja takılacakları için mecliste temsil edilemeyecekler. Bu da, temsilde adalet sorunun halen devam ettiğini göstermektedir. Oy oranı az olan partiler, yeni düzenlemeyle de bir ittifakta bulunmaya zorlanacaklar. Yani değişen pek bir şey olmayacaktır.

Parlamenter sistemde en çok şikâyet edilen konu, yönetimde istikrar konusuydu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte yönetimde istikrar sağlandı ancak seçim barajı adaletsizliğinden dolayı temsilde adalet sağlanamadı. Bu sorunun aşılması için oy oranı az olan partiler barajın sıfırlanması ya da en azından yüzde 1’e indirilmesini ısrarla gündeme getiriyorlardı. Çünkü seçim barajının bir sorun teşkil ettiğini ve bu sorunun beraberinde başka sorun ve sıkıntılara hatta bazı adaletsizliklere de sebebiyet verdiği ifade ediliyordu. Yüzde üç oy oranına sahip olmayan partilerin hazine yardımı alamaması gibi.

İşte bugünkü konjonktür bahse konu adaletsizliğe, eşitsizliğe, haksızlığa bir son vermek için çok uygundu. Maalesef şuanda bu gerçekleşmedi, seçim barajı sıfırlanmadı. Oysa olması gereken, barajın sıfırlanmasıydı. Eğer baraj sıfırlanmış olsaydı, mecliste farklı kesimler de temsil edilmiş olacaktı. Bu da, çoğulculuğu, zenginliği ve farklılığı beraberinde getirecek ve mevcut adaletsizliği ortadan kaldırmış olacaktı.