Geçtiğimiz günlerde ABD'nin Virginia eyaletindeki bir veri merkezinde yaşanan aksaklık, modern dünyanın dijital damarını oluşturan internetin ne kadar kırılgan olduğunu yeniden gündeme getirdi. Sıradan kullanıcılar için sadece birkaç uygulamanın çalışmaması gibi görünen bu olay, uzmanlara göre çok daha büyük bir krizin habercisi olabilir.
"Büyük Çöküş" senaryosu
İnternetin temellerini oluşturan sistemlerin çoğu, onlarca yıl öncesine dayanan yazılım protokolleri ve fiziksel altyapılardan oluşuyor. DNS, BGP gibi temel yapıların büyük ölçüde değişmeden günümüze ulaşması, interneti hem güçlü hem de riskli kılıyor.
Uzmanlar, “büyük çöküş” adı verilen bir senaryoda şu adımların gerçekleşebileceğini söylüyor:
Iowa’da Google’a ait kritik bir veri merkezinin doğal afetle devre dışı kalması
Amazon’un Virginia’daki merkezlerinin sıcak hava dalgasıyla çökmesi
Avrupa’daki bir siber saldırıyla yedek sistemlerin devre dışı kalması
Yapay zekâ tarafından yazılmış bir hatalı kodun zincirleme çöküş başlatması
Sonuç? YouTube, Gmail, bankacılık uygulamaları, akıllı cihazlar, hatta bazı devlet hizmetleri dahil olmak üzere milyarlarca insanın kullandığı sistemler tamamen işlevsiz hale gelebilir.
"İnternet teknik olarak çalışıyor olabilir ama..."
İnternet altyapı uzmanı Doug Madory’ye göre, “En temel düzeyde internet çalışıyor olabilir. Ama alıştığınız hiçbir şey çalışmaz çünkü bunların hepsi dev veri merkezlerinde barındırılıyor.”
UCL’den Prof. Steven Murdoch ise şunu söylüyor: “Eğer internet tamamen kapanırsa, nasıl yeniden başlatılacağını kimse bilmiyor.”
Deniz altı kabloları, DNS ve kırılganlıklar
Popüler kültürde sıkça dile getirilen deniz altı kablolarına saldırı senaryoları, aslında uzmanlara göre o kadar etkili değil. Asıl risk, DNS sağlayıcıları veya internet trafiğini yönlendiren BGP protokolünde yaşanabilecek bir zincirleme hata. Bu tür bir hata yaşanırsa, ".com" uzantılı sitelerin tamamı dahil olmak üzere tüm küresel iletişim çökmeye başlayabilir.
Gizli acil durum planları bile var
İngiltere’de bir dönem, internet çökerse ne yapılacağına dair fiziksel bir plan bile vardı. “İnterneti bilen kişiler buluşup ne yapılacağına karar verecekti,” diyor Murdoch. Ancak bu planın günümüzde hâlâ geçerli olup olmadığı bilinmiyor.
