Kağıt üzerinde sahibi olduğu bu hayvanlar, ülkenin en büyük finansal skandallarından birine dönüşen “inek bonosu” sisteminin bir parçasıydı.
Palleiro, Montevideo’dan 600 kilometre yol katederek Artigas bölgesindeki bir çiftliğe geldi. Elinde devlet destekli sığır takip sisteminden alınmış belgeler, telefon kamerasıyla kulak küpelerini eşleştirmeye çalıştı ama büyük kısmı tutmadı.
Bu hikaye yalnızca onun değil. Uruguay’da yaklaşık 6.000 kişi, sığır yatırımı adı altında milyonlarca dolar kaybetti. Ülke çapında 700 bini aşkın “hayalet inek”ten söz ediliyor. Şu ana kadar yaklaşık 350 milyon dolarlık bir zarardan söz ediliyor — bu, sadece 3.4 milyonluk nüfusu olan ve 12 milyon sığıra ev sahipliği yapan bir ülke için devasa bir çöküş anlamına geliyor.
Güvenilir Görünen Büyük Bir Tuzak
Palleiro’nun tüm birikimi, 2024 Mart’ında Conexión Ganadera adlı firmaya yatırıldı. Firma, Hereford cinsi ineklerle süslenmiş broşürlerle %7-10 arasında sabit dolar getirisi vaat ediyordu. Uruguay’ın dünya çapında güvenilir olarak görülen çevrimiçi sığır takip sistemi ve Tarım Bakanlığı armasını taşıyan belgeler, yatırımcıların güvenini artırdı.
Ancak işler, Kasım 2023’te Conexión Ganadera'nın ortağı Gustavo Basso’nun Tesla Model 3 aracıyla 211 km/s hızla yaptığı ölümcül kazayla değişti. Kaza sonrası ödemeler gecikmeye başladı, Ocak ayında şirketin 250 milyon dolarlık açık verdiği ortaya çıktı. Basso’nun intihar ettiği açıklandı.
Üç Şirket, Binlerce Mağdur
Conexión Ganadera, República Ganadera ve Grupo Larrarte adlı şirketler iflas etti. Basso'nun eşi ve diğer ortaklar hakkında dolandırıcılık ve zimmete para geçirme suçlamalarıyla soruşturma açıldı. Grupo Larrarte’nin yöneticisi Jairo Larrarte, nisan ayında tutuklandı.
Conexión Ganadera’nın iflas denetçisi, şirketin 804.604 baş sığır yönettiğini iddia etmesine rağmen sadece 70.000 ila 80.000 arasında gerçek hayvan olduğunu belirledi. Başka bir firma, teminat olarak gösterdiği 3.740 hayvandan sadece 49’una sahipti.
Devlet Sistemi Neden İşlemedi?
Resmi sığır takip sistemi, şirketlerin beyan ettiği bilgileri esas alıyor. Hayvanlara takılması gereken kulak küpeleri çoğu zaman hiç takılmadı. Bazı avukatlara göre, aslında hayvanlar hiç alınmadı; sistemde varmış gibi gösterildi.
Avukat Nicolás Hornes’in temsil ettiği 98 mağdur adına yaptığı araştırmalarda, çiftliklerde sistemdeki sayıyla tutmayan sayıda hayvan bulundu. “Kayıtlarda görünenle sahadaki gerçeklik tamamen farklı,” dedi.
Conexión Ganadera’nın kurucusu Basso’nun, küçük Florida şehrinde lüks içinde yaşadığı ortaya çıktı. Yerel radyo sunucusu ve eski yatırımcı Martín Fablet, “Yılan gibi büyüleyiciydi. Ama 250 milyon doları sadece kaybedemez. O para bir yerde,” dedi.
Reuters’ın drone görüntüleri, Palleiro ve diğer yatırımcıların hayvanlarının olması gereken çiftlikte birkaç düzine hayvan olduğunu gösterdi. Çiftlik çalışanları, maaşlarını alamadıklarını ve hangi hayvanın kime ait olduğunu bilmediklerini söyledi.
Palleiro ise, “Hayatımız boyunca biriktirdiğimiz tasarrufları verdik. Şimdi tek istediğimiz adalet,” diyerek hayal kırıklığını dile getirdi.