ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çeltikte son 10 yılda, ekim alanında yüzde 83, verimde yüzde 28,5 artış olduğunu, bu dönemde, üretim, yüzde 136 artsa da hala yüzde 27 oranında bir açık bulunduğunu vurguladı.

Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2013 yılı Ağustos ayı itibariyle, bu üretim sezonunda dünyada toplam 712 milyon 800 bin ton çeltik karşılığı 477 milyon 900 bin ton pirinç üretimi beklendiğini belirtti. Bayraktar, 2012 yılında 699 milyon 100 bin ton olan dünya toplam çeltik üretiminin, bu yıl yüzde 1,96 oranında artarak 712 milyon 800 bin tona ulaşacağını bildirdi.

Dünya pirinç üretiminin yüzde 52,6'sının Çin ve Hindistan tarafından gerçekleştirildiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

"En fazla ekim alanına sahip olan Hindistan, çeltik verimindeki düşüklük sebebiyle üretim bakımından ikinci sırada yer alıyor. Çin, çeltik verimi Hindistan'a göre daha yüksek olduğu için çeltik üretiminde birinci sırada bulunuyor. Dünyada pirinç üreticisi diğer önemli ülkeler ise Endonezya, Bangladeş, Vietnam, Tayland'dır. Türkiye'nin kahverengi pirinç ithalatının en fazla yapıldığı ABD'de ise 5 milyon 779 bin ton üretim yapılıyor.

Dünyada ortalama çeltik verimi dekar başına 439 kilogram. Çeltik üretiminin gerçekleştirildiği önemli üretici ülkeler arasında en fazla verim alan ülkeler, Mısır ve ABD. Çeltik verimi Mısır'da 970 kilogram, ABD'de 834 kilogram. Ülkemizde 735 kilogram olan çeltik verimi, dünya ortalamasının üzerinde bulunuyor. Önemli üretici ülkelerden Çin'de verim ortalama 674 kilogram, Hindistan'da 359 kilogram, Endonezya'da 513 kilogram, Bangladeş'te 292 kilogram düzeyinde."

Kişi başına pirinç tüketimi dünyada 53, Türkiye'de 8 kilogram

Dünyada kişi başı pirinç tüketiminin yıllık 53 kilogram olduğunu bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Dünyada kişi başına pirinç tüketimi en fazla 173 kilogramla Bangladeş'te yapılıyor. Çeltik üretiminde ilk sırada olan Çin'de, kişi başı tüketim 76 kilogram, Hindistan'da 68 kilogram. Kişi başına pirinç tüketimi, Vietnam'da 141 kilogram, Endonezya'da 127 kilogram, Tayland'da 133 kilogramı buluyor. ABD ve Türkiye'de ise kişi başına pirinç tüketimi 8 kilogram düzeyinde.

Dünyada üretimi gerçekleştirilen toplam 477 milyon 900 ton pirincin 38 milyon 657 bin tonu dış ticarete konu oluyor. Dünyada pirinç ithalatı gerçekleştiren ülkelerin başında dünya üretiminde ilk sırada olan Çin geliyor. Bu ülkeyi Nijerya, Endonezya, İran, Irak ve Suudi Arabistan izliyor.

Çeltik üretiminde ikinci sırada olan Hindistan, pirinç ithalatında birinciliği alıyor.

Dünya pirinç ihracatında ikinci sırada olan Tayland, 21 milyon 100 ton olan üretiminin yüzde 38'ini ihraç ediyor. Bu ülkeyi Vietnam, ABD, Pakistan izliyor."

Bu yıl ülkemizde de iklim koşullarının iyi olmasının çeltik veriminde artışa neden olduğunu bildiren Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ilk tahmin sonuçlarına göre, Türkiye çeltik üretiminin geçen yıla göre yüzde 2,3 oranında artarak 880 bin tondan 900 bin tona ulaşmasının beklendiği bilgisini verdi.

Çeltik üretiminin yüzde 71,6'sı Marmara Bölgesi'nde

Son yıllarda verim miktarındaki artışın yanında ekim alanlarının çoğalmasının çeltik üretiminin önemli düzeyde artmasına neden olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

"Son 10 yılda ekim alanları yüzde 83 oranında artarken, çeltik verimi yaklaşık yüzde 28,5 oranında artış göstermiştir. Ekim alanları ve verimdeki artışla birlikte son 10 yılda çeltik üretimi yüzde 136 oranında arttı.

Çeltik, ülkemizde başta üç tarım bölgesinde yoğunlaşmıştır. Türkiye çeltik üretiminin yüzde 71,6'sı Marmara Bölgesinde, yüzde 17,1'i Karadeniz Bölgesinde yüzde 8,7'si Orta Kuzey Anadolu Bölgesinde yetiştirilmektedir. Edirne, Samsun, Balıkesir, Çanakkale, Çorum ve Çankırı'dan oluşan 6 ilin üretimleri, toplam üretimin yüzde 84'ünü oluşturmaktadır. Bu illerden Edirne, tek başına yaklaşık toplam üretimin yüzde 42'sine sahipken, Samsun yüzde 13, Balıkesir yüzde 12, Çanakkale yüzde 9, Çorum yüzde 6 ve Çankırı yüzde 2'lik bir üretim oranına sahiptir. Kalan yüzde 16'lık kısmını ise Kırklareli, Tekirdağ, Sinop, Diyarbakır, Şanlıurfa, Kırıkkale, Mersin ve Iğdır gibi diğer iller üretmektedir.

Üretim artışına paralel olarak çeltik tüketiminin de hızlı artmasıyla ülkemizde çeltik üretiminde halen yaklaşık yüzde 27 oranında üretim açığı bulunmaktadır. Bu açığın giderilmesi için ithalat devam etmektedir.
2012 yılında çeltik ve çeltik ürünleri olarak toplam 263 bin 528 ton çeltik ithalatı gerçekleştirilmiştir. Toplam ithalatın 227 bin 539 tonu çeltik, 25 bin 110 tonu pirinç, 10 bin 879 tonunu kahverengi pirinç oluşturmaktadır. Türkiye toplam 22 ülkeden çeltik ve ürünleri ithal etmektedir. Çeltik ithalatının yüzde 77'si ABD ve Rusya'dan, pirinç ithalatının yüzde 60'ı İtalya, Hindistan ve Rusya, kahverengi pirinç ithalatının ise yüzde 91'i ABD'den yapıldı."

"Gümrük vergi oranları üreticiyi korumaya imkan vermiyor"

İç piyasaya göre dünyada çeltik ve pirinç fiyatlarının düşük seyrettiğini belirten Bayraktar, dünya fiyatlarının düşük olmasının üreticilerin rekabet etmesini zorlaştırdığına dikkati çekti. Çeltik ve ürünlerinde uygulanan gümrük vergi oranlarının ülke üreticilerinin korunmasına imkan vermediğini bildiren Bayraktar, "Ek korunma tedbirleri alınmadığı sürece çeltik üretiminde istikrarlı bir artış sağlamak mümkün değil. Ülke ihtiyacını karşılayacak seviyeye gelinceye kadar ihtiyaç duyulan ithalatın yapılması kaçınılmazdır. Ancak, özellikle hasat döneminde ithalat kesinlikle yapılmamalı" dedi.

Çeltiğin sulu koşullarda üretimi gerçekleştirilen bir ürün olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

"Sulama ücretleri, çeltik maliyetinde önemli bir kalemi oluşturmaktadır. Sulama maliyetlerinin düşürülmesi için sulama ücretleri azaltılmalıdır.
Uygulanan destekler olumlu olmakla birlikte, girdi masrafları için verilen destek miktarı yeterli olmamaktadır. Bu sebeple verilen destekler, üretim maliyetleri dikkate alınarak belirlenmelidir.

Sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması için prim ödemelerinde sertifikalı tohumluk kullananlara yapılan destek artırılarak devam etmelidir.

Tarımsal üretimde kullanılan gübre, motorin, tarımsal sulamada kullanılan elektrik gibi girdilerde KDV'lerin kaldırılarak birim fiyatlarının düşürülmesi sağlanmalıdır."

Bu yıl çeltik hasadının eylül ayı itibariyle Marmara Bölgesinde erkenci çeşitlerde başladığını bildiren Bayraktar, "Hasat önümüzdeki günlerde yoğunlaşacaktır. Üretimin geçen yıla göre fazla olması, bu yıl ithalata çok fazla gerek duyulmayacağını göstermektedir. Üreticimize bereketli ve kazançlı bir hasat dilerim." dedi. (İlyas Yavuz-İLKHA)