Tarihte bugün: 25 Eylül
25 Eylül’de dünyada ve Türkiye’de neler yaşandı. Tarihte bugün hangi gelişmeler oldu? Hep birlikte bakalım;
1396: Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti. Niğbolu Savaşı; Osmanlı ordusunun Macaristan, Roma-Germen (Cermen) İmparatorluğu, Fransa, Eflak, Lehistan, İngiltere Krallığı, İskoçya Krallığı, Eski İsviçre Konfederasyonu, Venedik Cumhuriyeti, Genova (Cenova) Cumhuriyeti, St. Jean (San Jön) Şövalyeleri askerlerinden oluşmuş bir Haçlı Ordusu’yla Tuna Nehri üzerinde bulunan Niğbolu Kalesi yakınlarında yaptığı ve Osmanlı’nın zaferiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaş aynı zamanda Niğbolu Haçlı Seferi diye anılmakta olup, Ortaçağın sonuncu büyük Haçlı Seferi olarak da nitelendirilmektedir.
1561: Kanuni Sultan Süleyman’ın taht kavgası nedeniyle İran’a sığınan oğlu Şehzade Bayezid oğullarıyla beraber idam edildi. Saray kadınlarının ve Valide Sultanların yönetim işlerine parmağını sokmaya başladıkları ve saray entrikalarının baş gösterdiği Kanuni Sultan Süleyman döneminde tahta gözünü diken şehzadelerin, biri dışında hayatta kalma şansının bulunmadığı amansız bir savaş söz konusuydu ve Hürrem Sultan’ın oğlu olan Şehzade Sarı Selim’in dışındakiler, bu savaşta canlarını vereceklerdi. Şehzade Bayezid tahta geçmek için önce umutlanacak, daha sonra da babasının karşı çıkması ve onu koruyan annesi Hürrem Sultan’ın ölmesi üzerine çareyi İran Şahı’na sığınmada bulacaktı. Ardından İran Şahı ile yapılan anlaşma sonucu Bayezid gelen cellatlara teslim edilerek bütün oğullarıyla beraber boğdurulacaktı.
1818: Dünyada ilk kez bir insana başka bir insanın kanı nakledildi ve kan nakli, tıp tarihinde bir devrim ve hayat kurtaran bir buluş olarak yerini almaya başladı.
1911: İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. İttihat ve Terakki Fırkası’nın kontrolüne giren Osmanlı, devlet yönetiminde gösterdiği zafiyetler sonucunda Avrupa Devletleri’nin iştahını kabartmış; her biri bir taraftan hücuma başlamıştı. Birkaç yıl sonra patlak verecek olan Birinci Dünya Savaşı’nda ise ihanet gibi bir hatanın içine girecek olan İttihatçılar, Osmanlı’yı Almanya’nın safında dünyanın tüm güçlü ülkelerine karşı savaşa sokacak ve 600 yıllık Osmanlı İmparatorluğu dağılacaktı.
1937: İsmet İnönü, Başbakanlıktan çekildi; Celal Bayar, kabineyi kurmakla görevlendirildi. Bu dönemde Mustafa Kemal’le arası açılan İsmet İnönü kenara çektiriliyor ve yerine başka alternatifler deneniyordu.
1950: Birleşmiş Milletler askerleri, Kore Savaşı’nda Seul’u ele geçirdi. Soğuk Savaş’ın ilk sıcak çatışması olan Kore Savaşı, 1950-1953 yılları arasında Kuzey Kore ile Güney Kore arasında yapılan savaştır. Savaş, ABD ve Müttefiklerinin, daha sonra da Çin Halk Cumhuriyeti’nin müdahalesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştır. Kore Savaşı sonunda Kore’nin bölünmüşlüğü korunmuş ve bugüne kadar gelen birçok sorun miras kalmıştır. Savaş, 2007’de Güney Kore ve Kuzey Kore arasında imzalanan barış antlaşmasına değin kâğıt üzerinde devam etmiştir. Kore Savaşı’na Türkiye hiçbir şekilde taraf olmamasına rağmen, ABD’ye ve Batı Bloku’na şirin görünmek adına katılmış ve bunun bir ödülü olarak NATO’ya alınmıştır.
1957: Amerika Birleşik Devletleri’nin Arkansas eyaletinde 9 siyah çocuğun beyazların bulunduğu okula gitmesi, beyazlar tarafından protesto edildi. 1500 beyaz gösterici eylem yaptı; 7 kişi tutuklandı. ABD’de şu ana kadar da dinmeyen beyaz ırkçılığı, dizginlenmeye çalışıldığı o yıllarda iyice azgınlaşmış ve siyahlarla ilgili en küçük olumlu bir adımın atılması karşısında şiddetli tepkilerle doruğa çıkmıştır.
1974: Bilim adamları, aerosol spreylerin ozon tabakasını tahrip ettiği konusunda uyarıda bulundu. Ne var ki bu spreyler halen üretilmeye ve kullanılmaya devam etmektedir.
1988: Cezaevlerinde, siyasî hükümlülerin haklarına kısıtlama getiren 1 Ağustos genelgesi uygulanmaya başladı. Bu genelge, daha önce siyasî hükümlülerin normal haklara sahip olduğu izlenimini verse de gerçekte 12 Eylül Darbesi ile başlayan süreçte, siyasî mahkûmların bütün insani hakları kısıtlanmıştı. Bu konuda son zamanlara kadar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden de ihtar alınmaktaydı.
1998: Mafya lideri Alaattin Çakıcı ile telefonla görüştüğü belirlenen Devlet Bakanı Eyüp Aşık milletvekilliğinden istifa etti. Aşık, bakanlık görevinden de istifa edeceğini açıkladı.
2013: Bingöl M Tipi Cezaevi’nden 18 PKK’lı firar etti. Tünel kazarak firar eden 18 PKK’lıdan 17’si 1 gün sonra şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta, Karacehennem Ormanları’nda silahsız olarak yakalandı. Konuyla ilgili cezaevi müdürü ve 3 müdür yardımcısının yanı sıra, 5 memurun da cezaevi ile ilişkisi kesildi.