Depremlerden önce neden gökyüzünde ışık beliriyor?
Fas’taki şiddetli deprem meydana gelmeden çok kısa bir süre önce, gökyüzünde mavi ışıkların belirdiğini gösteren videolar sosyal medyada yayıldı.
2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre 1600 yılına kadar uzanan bu tür ışıklara ilişkin 65 kayıt var. Bu kayıtları inceleyen San Jose Üniversitesi fizik profesörü ve NASA araştırmacısı olan Friedman Freund ve meslektaşları, elde ettikleri bulguları Sismolojik Araştırma Mektupları adlı dergide yayınladı.
Friedman Freund, 2014 yılında National Geographic’e verdiği röportajda, bu ışıkların birçok farklı şekil, form ve renkte olabileceğini söyledi.
Fas'ta 3 bin kişinin öldüğü şiddetli depremden yaklaşık üç dakika önce gökyüzünde esrarengiz mavi ışık patlamaları güvenlik kameralarına yansıdı.
Depremlerle ilgili birçok bilimsel makalenin yazarı Jeofizikçi John Derr, Amerikan televizyon kanalı CNN'e, “Bu fenomen kesinlikle doğru" açıklamasını yaptı.
Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi Fizikçisi Karen Daniels da New York Times'a "İnsanlar her zaman bu fenomeni merak etmişlerdir. Bu her zaman var olan ve asla tam olarak açıklanamayan kalıcı gizemlerden biri” dedi.
Jeofizikçi John Derr, 2019 yılında "Jeofizik Ansiklopedisi"nde yayımlanan söyleşide deprem ışıklarının farklı şekillerde görünebileceğini söyledi.
Buna göre bazen sıradan bir şimşek gibi görünürler, bazen de parlak bir bant gibi, kozmik ışıklar gibi görünürler.
Derr, araştırma ekibiyle birlikte 5’ten büyük depremlerin yüzde 80'inde ışıkların oluştuğunu buldu.
Araştırmalara göre birçok depremde ışık depremden kısa bir süre önce veya deprem sırasında görüldü.
Ayrıca deprem ışıklarının deprem sonrasında değil, öncesinde veya sırasında daha sık görüldüğü belirtiliyor.
Daha önceki bir çalışmada, tektonik stresin, kuvars içeren kayaların belirli bir şekilde sıkıştırıldığında güçlü elektrik alanları ürettiği, ‘piezoelektrik etki’ olarak adlandırılan bir etki yarattığı öne sürüldü.
Jeofizikçi John Derr'in araştırmasında ayrıca insanların bu ışığı depremin merkezinden 600 kilometre uzakta bile görebildikleri belirtildi.
Derr'in çalışma arkadaşlarından Friedemann Freund, bu olayın arkasında mekanik bir reaksiyonun olduğundan şüpheleniyor.
Freund'un teorisine göre bazı kaya kristalleri parçalandıklarında elektrik üretirler. Bu, pili açıp elektrik üretmek gibidir.
Ayrıca bu ışıkların depremin merkez üssünden 600 kilometre uzakta dahi görüldüğü saptandı.