Dünya Hukuk Günü dolayısıyla sitemize bir yazı yazan Avukat İbrahim Bayram, önemli değerlendirmelerde bulunarak hukukun çok az ülkede uygulandığına vurgu yaptı.

Hukuk kelimesi hakkında bilgi veren Bayram, "Hukuk Arapça kökenli bir kelime olup “hak” kelimesinin çoğuludur. Diğer bir deyişle “haklar” anlamına gelmektedir. Terim olarak ise, toplumun genel yararını sağlamak için konulan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, hak ve kanunların bütünüdür. Bireylerin birbirleriyle, toplumla ve devletle ilişkilerini düzenler. Kısaca “Kamu erki ile sağlanan düzen”dir diyebiliriz. Hukuk normlarını diğer normlardan ayıran özellik, bunlara uymayı sağlamak için devletin veya egemen gücün zorlama araçlara başvurabilmesi, müeyyidesinin olmasıdır. Kısacası hukuk=hayat diyebiliriz. Çünkü hukuk tarafından konulan kurallar hayatın her alanına temas etmektedir." diye belirtti.

"Ülkelerin menfaatlerinin zedelendiği anda hukuk rafa kaldırılmaktadır"

Hukukun yasa ve diğer düzenleyici kurallara göre daha kapsayıcı olduğunu ifade eden Bayram, "Her kanun yasal olup bağlayıcı olabilir ama hukuka uygun olmayabilir. Hukuk evrensel olup, ilkeleri de cihan şümuldür. Hukukun genel ilkelerine aykırı çıkartılan yasalar bağlayıcı olsa da hukuki değildir. Hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti gibi güçlü tanımlamalar, hukukun yasalar karşısında daha üstün olduğu anlamı taşımaktadır. Hukuk üstünlüğünü ve hukuk devletini kabul eden her ülke, gerçekten hukuku üstün tutmakta mıdır? Bu soruya evet demek imkânsız gibi bir şeydir. Özellikle emperyal devletler, hukuk, demokrasi vb. gibi kavramları zulümlerini örtbas etmek için kullanmaktadır. “Ülkelerin çıkarları (menfaatleri)” uluslararası ilkesi gereği menfaatinin zedelendiği anda hukuk rafa kaldırılmaktadır. Gerek kendi ülkelerinde gerekse de sömürgeleri altındaki ülkelerde en despotik yöntemlere başvurmaktan çekinmemektedirler." şeklinde konuştu.

"Hukukun gerçek anlamda uygulandığı çok az ülke vardır"

Hukukun çok az ülkede uygulandığına dikkat çeken Bayram,"Peki kulağa hoş gelen “Dünya Hukuk Günü” diye özel bir günün kutlanması dünyanın her yerinde hukukun cari olduğu anlamına mı geliyor? Gönül isterdi ki, bu soruya evet diyebilseydik. İlk bakışta öyleymiş gibi bir anlam çıkıyor. Ama maalesef ki, hukukun gerçek anlamda uygulandığı çok az ülke vardır. Çoğu ülkelerde de jure olarak hukukun üstünlüğü kabul edilmiş olsa da de facto olarak “üstünlerin hukuku” geçerlidir." ifadelerini kullandı.

"İsrail, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin aldığı hiçbir kararı tanımamakta ve uygulamamaktadır"

Devlet olan her ülkenin uluslararası hukuk kurallarına uyması gerektiğini belirten Bayram, "Uluslararası arenada da “uluslararası hukuk” diye kurallar konulmuştur. Adı devlet olan bütün teşekküllerin bu kurallara riayet etmesi mecburidir. Aksi halde, uluslararası kurumlar tarafında müeyyideler uygulanacaktır. Yukarıda da bahsettiğim gibi devletleri bağlamakta olup, terör şebekeleri için bağlayıcılığı yoktur. Çünkü onların bir hukuku yoktur.  Bunlardan bir tanesi de hiçbir hukuk kuralı tanımadan mazlum Filistin halkına zulüm yapmakta olan israil’dir. israil, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin aldığı hiçbir kararı (formaliteden karar olsa da) tanımamakta ve uygulamamaktadır. Oysa ki adı “devlet” olan her ülkenin bu kararlara hukukun üstünlüğü gereği uyması gerekirdi." dedi.

"Hukuk devletinde keyfiliğe yer yoktur"

Bayram son olarak şunları söyledi,"Her ülke çıkardığı yasalara, kurallara herkesten önce kendisi uymalıdır. O ülkenin başındaki devlet başkanından en düşük rütbeli memura kadar, yasa uygulayıcıları vatandaştan önce hukuka uymalıdırlar. Daha sonra vatandaşın uymasını beklemelidirler. Hukuk devletinde keyfiliğe yer yoktur. Devletin her kademesindeki görevliler kanunun kendilerine izin verdiği ölçüde hareket kabiliyetine sahiptirler. Thomas Clark’ın şu sözü bu minvalde anlamlıdır. “Hiçbir şey bir devleti kendi kanunlarını ihlal etmekten daha hızlı yıkamaz.” Hukukun üstünlüğüne ile tüm mazlum ve mustazafların kurtuluşuna vesile olması ümidiyle Dünya Hukuk Günü’nü tebrik ederim." (İLKHA)