Değişen dengeler: Rusya-Ukrayna savaşında Körfez ülkeleri ve Mısır'ın tutumu
Bir buçuk yılı aşkındır devam eden Rusya-Ukrayna savaşı küresel çapta birçok siyasi ve ekonomik gelişmeyi beraberinde getirdi.
Strateji Düşünce ve Analiz Merkezi (SDAM), Rusya-Ukrayna savaşında Körfez ülkelerinin tutumunu konu alan bir analiz yayımlandı.
Analizde, 2022 yılının şubat ayında başlayan ve halen devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana savaş gerçeği ile yüzleşmemiş Avrupa devletleri için ayrı bir öneme sahip olduğuna dikkat çekildi.
Ukrayna’nın yanında yer alan ABD için küresel anlamda gücünü gösterme ve müttefiklerinin kendi kararlarına yönelik tutumlarını görmesi açısından oldukça mühim.
Küresel siyaset açısından önemi; uzun süredir tek kutuplu devam eden dünya güç dengesinin nereye varacağını ve ülkelerin bu değişen güç dengelerinde takınacakları tavrı görmek için ciddi bir anlamı var.
Enerji ticareti açısından ciddi bir öneme sahip olan Ortadoğu ülkelerinin savaştaki tutumu ise her iki taraf için de merak konusu. Ortadoğu ülkelerinin bu savaş hakkındaki tutumunun önemi; ekonomik ve siyasi açıdan değerlendirilebilir. Ekonomik anlamda; Avrupa’nın Rusya’ya uyguladığı gaz ambargosu sonucu, Avrupa ve diğer ülkelerin gaz ihtiyacı için Körfez ülkelerine yönelmiş durumda. Siyasi olarak ise ABD ile müttefik olan Körfez ülkelerinin takınacakları tavrın küresel siyasetteki güç dengesini nasıl etkileyeceğidir.
Körfez ülkelerinin Ukrayna savaşındaki tutumları
ABD’nin bölge hakkındaki stratejik değişimi, dış politika eğilimleri ve bunun getirdiği yeni sistem, Körfez ülkeleri açısından oldukça önemli. Körfez, uluslararası siyasetini, ABD’nin bölgede etkin olduğu bir konum üzerinden şekillendirmişti. ABD’nin geçmiş başkanı olan Donald Trump döneminde başlayan krizler, Biden döneminde de varlığını korumaya devem etti. Krizlerin başlıca nedeni; ABD, her ne kadar güç dağılımında Ortadoğu’daki payını azaltma eğiliminde olsa da bölgedeki müttefiklerinden eski döneme uygun davranmalarını ve ABD’nin ve müttefiki (özellikle SİYONİST işgal rejiminin) olan ülkelerin çıkarlarına uygun davranmalarını istemektedir.
Mısır’ın kritik konumu
Mısır hem bölgesel hem de ulusal anlamda ciddi bir öneme sahiptir. Özellikle ABD’nin Ortadoğu stratejileri için mühim bir konumu vardır. Bu kadar kritik bir ülke olmasının en büyük nedeni konumudur.
Mısır, ABD’nin hiçbir zaman gözden çıkaramayacağı ülkeler arasındadır. Mısır için de ABD’nin değerli bir yeri olduğunu söyleyebiliriz.
Ukrayna savaşından ekonomik anlamda etkilenen ülkelerin başında Mısır gelmektedir. Yapılan araştırmalara göre Rusya-Ukrayna savaşı başladığından beri her bir Mısırlı ailenin mali kaybı % 20 oranındadır. 25 Mısır’ın maddi açıdan Ukrayna savaşından etkilenmesinin en büyük nedeni, Rusya ile yaptığı buğday ticaretidir. Mısır, buğday ticaretinin %80’lik kısmını Rusya ile yapmaktadır.26 Bu nedenle Ukrayna savaşı Mısırlı bireylerin ekonomik hayatını doğrudan etkilemiştir. Mısır’ın savaştaki tarafsız tutumunun bir diğer nedeni ise Rus turistler. Mısır’a gelen turistlerin 3/1’lik kısmını Ruslar oluşturmaktadır. Saydığımız bu ekonomik nedenler Mısır’ın, Ukrayna savaşındaki tutumunu anlamada bizlere yardımcı olmaktadır. Mısır her ne kadar Rusya ile güçlü ekonomik ve askeri bağlar kurmuş olsa da hâlâ ana müttefiki ABD’dir. (İLKHA)