Kiralık evde zam oyunu

Uygulamadan memnun olmayan ev sahipleri sınıra takılmamak için beklemeye geçti. Çünkü 2 Temmuz’a kadar yapılan kiralamada sözleşme yenileme tarihi zam sınırı kapsamında olacak. 2 Temmuz sonrasında yapılan sözleşmelerde ise zam döneminde sınırlama sona erecek. Örneğin; 25 Haziran 2023 tarihinde yeni kiralanan bir evde zam dönemi 25 Haziran 2024 olacak ve bu dönemde ev sahibi en çok yüzde 25 artış yapacak. Ancak 3 Temmuz’da yapılan kiralamada zam dönemi 3 Temmuz 2024 olacağı için süre sona erecek ve geçmişte olduğu gibi TÜFE 12 ay ortalaması baz alınarak artış yapılacak.

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, zam sınırının sorunları çözmediğini, aksine ev sahibi-kiracı ilişkilerine büyük zarar verdiğini söyledi. Akdoğan, “Zam sınırında ikinci yıl başlıyor. Ancak ev sahipleri bu dönemde ilanları geri çekti, bekliyor. Çünkü bugün kiraya verirse bir yıl sonra yüzde 25 zam yapacak. 10-15 gün sonra verirse zam sınırına takılmayacak.'' dedi.

Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre; Kiralama için bekleyenlerin yanında zam yapanlar da var. Aslında beklenti 10 bin lira ama 13 bin lira istiyor. Devletin sınırlamasını böyle telafi ediyor. Mevcut kiracılı evlerde ise tablo daha vahim. Ev sahipleri bu oranları kabul etmiyor ve kiracıyı çıkarmak için her yolu deniyor. Çıksın diye taşınma masrafı adı altında büyük ödemeler dahi yapılıyor. Kimi de sürecin uzamasından sıkılıp mülkünü satışa çıkarıyor. Kiracı cephesinde de büyük mağduriyetler var. Bazı ev sahipleri ciddi artışlar istiyor, tahliye için baskı yapıyor. Vatandaş evden çıksa aynı fiyata yer bulamıyor. Yani şu an hem ev sahibi hem de kiracı mutsuz” dedi.

Yüzlerce emlak ofisini bünyesinde barındıran MasterTürk Grubu’nun Başkanı Gökhan Taş, bugünlerde ev sahiplerinin yüzde 25 zam sınırına takılmamak için temkinli olduğunu belirtti ve şunları söyledi: “Şimdi kira sözleşmesi yaparsa bir yıl sonra alacağı yasal zam yüzde 25. O yüzden ya bekliyor ya da evi veriyor ama sözleşme ileri tarihli hazırlanıyor. Söz gelimi bugün anlaştılar, anahtarı da veriyor. Ama sözleşmeye 2 Temmuz sonrası bir gün yazılıyor. Son birkaç gündür zam sınırı kesinleşince kiralar da arttı. Ev sahipleri boş evleri için yüzde15-20 zam yaptı.”

Sahada yüzde 25 sınırının karşılık görmediğini belirten Taş, şu değerlendirmeyi yaptı: “Yasal düzenleme en çok yüzde 25 dese de piyasada taraflar en düşük yüzde 50 ile anlaşıyor. Mesela kiracı 10 bin lira ödüyor, evin kira değeri 30 bin liraya çıkmış. Bu evde kira yüzde 25 artışla 12 bin 500 olmuyor, kiracı da kabul ettiği için yüzde 50 artışla 15 bin lira deniliyor. 5 yılı geçen bir kiracı için ev sahibinin tespit davası açma hakkı var. Bu tip durumlarda da eski kira 10 bin lira, yeni değer 30 bin lira ise taraflar 20 bin lira ile uzlaşıyor.”