Hafızamızı diri tutmak için ne yapılmalı? Uzm. Psikolog Sayar açıkladı!
Çağın hastalığı olan unutkanlığın Alzheimer ve demans hastası olanlarda değil her yaştaki bireylerde görülebileceğini belirten Uzman Psikolog Sinan Sayar, unutkanlığın sebepleri ve çözüm yolları hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
Konuyla ilgili İLKHA muhabirine konuşan Sayar, "Unutkanlık birçok rahatsızlıkta Demans diye geçer. Bunlara örnek verecek olursak Parkinson, Alzheimer ve anemi hastalarında bulunur." dedi.
Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, uyku bozuklukları, vitamin eksikliği ve depresyonun unutkanlık nedenleri arasında olduğunu belirten Sayar, önemli bilgilendirmelerde bulundu.
Son zamanlarda unutkanlığın çok yaygınlaştığını belirten Psikolog Sayar, unutkanlığın teknolojiyi çok aktif ve yaygın bir şekilde kullanmaktan kaynaklandığını da belirtti.
"Televizyon izlemek pasif bir eylemdir"
Uzman Psikolog Sinan Sayar
İnsan hafızasının üç bölümden oluştuğunu ifade eden Sayar, "Unutkanlık kelime itibariyle kişinin bir şeyi kısa veya uzun vadede unutması demektir. Unutkanlık konusundan bahs edeceksek eğer bunun nörolojik açıklamasını yapmamız gerekiyor. Beynimizde hafıza ile çalışan bölüm hipokampüs dür, hafızamız üç bölümden oluşmaktadır duygusal hafıza, kısa bellek ve uzun bellek dediğimiz üç temelden oluşmaktadır hafızamız. Duygusal hafıza bir saniye süren bilginin işlenmesidir daha sonra bilgi kısa belleğe, bu bilgi kişi için önemliyse uzun belleğe atılır." şeklinde konuştu.
Duygu yükü ağır olan hatıraların kişi için önemli olduğunu vurgulayan Sayar, "Bu konuda örnek verecek olursak bir kadının doğum hatıraları ve bir erkeğin askerlik hatıraları. Bu tür konularda duygu yükü ağırlıklı olduğu için genelde bu hatıralar kişi için önemlidir ve bu önemli hatıraları anı yaşadıktan sonra gün ve gün hatırlamaya onları başka insanlara anlatmaya başladıkça hatıraları uzun hafızaya geçiririz. Uzun hafızada yıllar sonra bile biz o anı tekrar yaşıyormuş gibi en ince ayrıntısına kadar anlatabiliriz. Yıllar geçtikçe tabii ki değişimler olacaktır. Kişinin kısa bellekteki bilgileri şöyledir, mesela geçen hafta yediğiniz yemek onu genelde hatırlamazsınız çünkü bu bilgi kişi için önemli değildir. Bu bilgiyle herhangi bir bağ kurulamayacağını bir duygu bütünlüğü oluşturulamayacağını." ifade etti.
Unutkanlığın birçok rahatsızlıkta Demans diye geçtiğini ifade eden Sayar, "Bunlara örnek verecek olursak Parkinson, Alzheimer ve anemi hastalarında bulunur. Demans'ın nedenleri anksiyete ve depresyonda oluşu, uyku bozukluğunu yaşaması ve vitaminsizlik; bunlar başlıca sebepleri. Ekran süresinin çok uzatılması şuan ki hayatımızda biraz imkânsız ne yazık ki. Televizyon izlemek pasif bir eylemdir mesela beynimizi pasifize eder sadece izlersiniz. Bunlar hafızaya iyi gelmeyen şeylerdir unutkanlığı arttırır." diye konuştu
"Beyin 70 yaşına kadar gelişmekte olan bir organdır"
Hayata ve yaşanan olaylara değer vermemenin unutkanlığı arttırdığını belirten Sayar, "Unutkanlığa sebep olan şeylerden alkol bağımlılığı, madde bağımlılığı, vitamin eksiklikleri, uyku bozuklukları, aksiyete bozukluğu, depresyon, hayata ve yaşadıklarına önem vermemek unutkanlığı arttırır. Kişi kısa bellek uzun bellek ilişkisini kullanmadığı için hafızayı zayıflatır. İnsanların beyni bilim adamlarının açıkladığına göre 70 yaşına kadar gelişmekte olan bir organımızdır. Bütün organlarımız 30, 40 yaşlarına kadar gelişim gösterir. 40 yaşından sonra o organlar tam tersine gelişimini eksi yönde ilerletmeye başlar. Beyin ise kendini 70 yaşlarına kadar geliştirir. 70 yaşından sonra beyin kristalize dediğimiz bir hal alır. Bu kristalize durumunda beyin hiçbir zaman geriye doğru gitmez, sadece hastalık olursa geriye doğru ilerler. Beynin kristalize hayatı kişinin artık hayat tecrübelerle devam ettirmesini sağlar. Büyüklerimiz den bu konuda birçok örnek dinlemişizdir." dedi.
Kişinin yaşadığı önemli bir olayı hemen unutmasının olağan bir şey olmadığını dile getiren Sayar, "Kişinin hafızasını güçlendirmek için İnsanlarla daha fazla sosyalleşmeleri, sosyalleşebilmek için dışarı çıkmaları, ekran sürelerini azaltmak ve hafıza güçlendirecek bazı oyunlar oynayabilirler. Kişi her şeyi unutuyorsa kısa bellek uzun bellek konusunda sıkıntısı olduğunu düşünüyorsa mesela kavga ettiği birini hemen ertesi gün unutuyorsa bu olağan bir şey değildir, çünkü kavga esnasında bütün duygular çok aktiftir. Eğer kişi bunu dahi unutuyorsa ve bir çok alanda kendisini eksik hissediyorsa ve bu durum hayatına çok etki ediyorsa burada yapması gereken şey ruh sağlığı profesyonellerinden ve psikiyatrislerden yardım alması gerekiyor." diye ekledi.
Sayar, "Unutkanlık günümüzde çok fazla yaşanan bir sorun ama bu sorunun önüne geçebiliriz. Bu sorunun temel sebebi insanların birbiriyle iletişiminin azalması. İnsanlarla daha çok iletişim kurup daha fazla konuşursak duygusal olarak kurulan bağlar daha çok artar bununla beraber hafızamızı güçlü tutabiliriz. Hafızamızı diri tutmak için günlük yaptığımız şeyleri biraz değiştirelim, mesela her gün işe gittiğimiz yolu değiştirelim veya ev hanımları her gün temizliğe yatak odasından başlıyorsa arada mutfaktan başlasın kısacası günlük rutinlerimizi değiştirmemiz gerekiyor." diye konuştu. (İLKHA)