Uzman Erbaş yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Resmi Gazete'nin 15 Nisan 2023 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yeni yönetmelik, 20 Eylül 2005 tarihinde yürürlüğe giren Uzman Erbaş Yönetmeliğinin, 6. maddesinde yapılan değişikliği içeriyor. Uzman Erbaş Yönetmeliğinin 6'ncı maddesi şu şekilde değiştirildi:

“Madde 6- Uzman erbaş olarak alınacaklarda aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türk vatandaşı olmak.

b) Eğitim şartı olarak;

1) Uzman onbaşı için en az ilköğretim okulu veya dengi okul mezunu olmak.

2) Uzman çavuş için en az lise veya dengi okul mezunu olup çavuş olarak askerliğini yapmış veya yapmakta olmak ya da en az ilköğretim okulu mezunu olup, muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlamış veya yapmakta olmak.

c) Tespit edilen görev yerinde ihtisas sahibi olmak.

ç) Sağlık durumunun uzman erbaşlığa elverişli olduğunu 31/10/2016 tarihli ve 2016/9431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine uygun olarak belirlenmiş tam teşekküllü bir hastaneden alacağı raporla kanıtlamış olmak.

d) Askerlik hizmetini yapmakta iken müracaat edenler için uygun nitelik belgesi almış olmak.

e) Muvazzaflık hizmeti sırasında veya terhisinden itibaren beş yıl içinde ve müracaatın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmi yedi yaşını bitirmemiş olmak şartıyla; Millî Savunma Bakanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından alım için görevlendirilen birimlere müracaat etmek.

f) İstekli olmak.

g) İcra edilecek temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayanlar veya ilk atamaları doğrudan doğruya kıt’a veya birliklere yapılan uzman erbaşlar için 7/4/2021 tarihli ve 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu kapsamında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olmak.

ğ) Askeri okullar ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı eğitim komutanlıklarından herhangi bir sebeple çıkmamış veya çıkarılmamış olmak, diğer okullardan disiplinsizlik nedeniyle çıkarılmamış olmak veya ortaöğretim kurumlarında örgün öğretim dışına çıkarma cezası almamış olmak.

h) Muvazzaf/sözleşmeli subay veya astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya bunların adayı olarak Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli iken buralardan ayrılmamış veya çıkarılmamış olmak yahut görev yapmıyor olmak.

ı) Sözleşmeli erbaş/er yahut bunların adayı iken sözleşmesi kendi kusuru nedeniyle idarece feshedilmemiş olmak.

i) Devlet memurluğundan veya kamu görevinden herhangi bir nedenle çıkarılmamış olmak.

j) Taksirli suçlar hariç olmak üzere diğer suçlardan mahkemeler tarafından otuz günden daha fazla süreli hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilmemiş olmak.

k) Taksirli suçlar nedeniyle altı ay veya daha fazla süre ile hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilmemiş olmak.

l) Verilen ceza, ertelense, seçenek yaptırımlara çevrilse, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilse veya affa uğrasa dahi; Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasniî, ırza geçmek, sarkıntılık, kız, kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata tahrik, gayri tabiî mukarenet, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan suçlarından dolayı mahkûm olmamak.

m) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından, 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi hapis cezasına ve/veya adli para cezasına hükmedilmemiş olmak.

n) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının manevî şahsiyetine gölge düşürmemiş ve askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak fiil ve hareketlerde bulunmamış olmak.

o) Toplumca tasvip edilmeyen ve uygun görülmeyen kazanç yollarında çalışmamış ve halen çalışmıyor olmak.

ö) Terör örgütlerine veya Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, iltisakı ya da bunlarla irtibatı olmamak.

p) Silah taşımaya veya silahlı görev yapmaya hukuki bir engeli bulunmamak.

r) Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımı nedeniyle tedavi görmemiş veya görmüyor olmak.

Uzman erbaş olmak için gerek muvazzaflık görevini yaptığı sırada, gerekse terhislerini müteakip başvuruda bulunan ve alınmaları uygun görülen personelin, güvenlik soruşturmaları; Millî Savunma Bakanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yaptırılır. Temel askerlik eğitimi sırasında güvenlik soruşturması sonuçlanmayanların eğitimleri devam ettirilir. Bunlardan güvenlik soruşturmaları olumlu sonuçlananlar göreve başlatılır, olumsuz sonuçlananların ise Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ile ilişiği kesilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşüren veya askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak eylemlerde bulunanlar ile terör örgütlerine veya Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, iltisakı ya da bunlarla irtibatı olanlar uzman erbaş olarak istihdam edilmezler.

Birlik komutanlıkları tarafından uzman erbaş olmaya lâyık görülenler için en az ilköğretim okulu veya dengi okul mezunu erbaş ve erlerin terhis çizelgelerinin "ihtisas kod numarası" kısmına, EK-A’da yer alan uzman erbaş olacaklar için nitelik belgesindeki nitelikler dikkate alınarak, "Uzman erbaş olmaya lâyıktır" ibaresi yazılır ve ilgililere terhislerinden önce bilgi verilir. Bunlardan, kendi sınıf, branşının dışında başka bir görevde çalıştırılanların ihtisas kod numaraları, muvazzaf askerliği fiilen yaptığı görevin numarası olarak yazılır.”

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “askerî hastahanelerden” ibaresi “Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine uygun olarak belirlenmiş tam teşekküllü bir hastaneden” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkranın (f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“f) Uzman erbaş olarak alınanların bundan sonraki bütün işlemleri (terfi, sözleşmenin uzatılması, sözleşmenin feshi, ilişik kesme ve özlük haklarına ilişkin işlemler ile buna benzer diğer işlemler) 12 nci maddede belirtilen sözleşme yapmaya yetkili makamlar tarafından yapılır.”

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.

a) İkinci fıkrasında yer alan “(EK-C) de” ibaresi “Türk Silahlı Kuvvetleri için EK-C/1’de, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için EK-C/2’de” şeklinde değiştirilmiştir.

b) Aynı maddeye ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Sicil belgeleri elektronik ortamda hazırlanır. Elektronik sicil belgesine eklenmesi gereken belgeler, taranarak elektronik sicil belgesine ek yapılır. Elektronik ortamda sicil belgesi düzenlenememesi durumunda matbu sicil belgesi tanzim edilebilir. Sicil belgeleri ile ilgili uygulamaya yönelik usul ve esaslar Kuvvet Komutanlıklarında genelgeyle, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında ise yönergeyle düzenlenir.”

c) Mevcut yedinci fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 11- Uzman onbaşılardan bir yıllık hizmet süresini tamamladıktan sonra, istekli oldukları ve görevdeki başarısı sicil belgesi ile tespit edilen ve uzman çavuş olabileceğine dair haklarında olumlu kanaat bulunanlar, 12 nci maddede belirtilen sözleşme yapmaya yetkili makamlar tarafından uzman çavuşluğa terfi ettirilirler.”

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar ve sözleşme yapmaya/feshetmeye yetkili makamlar

Madde 12- Uzman erbaşlar, sözleşme süresinin bitiminde terhis edilirler. Bunlardan sözleşmelerinin yenilenmesini isteyenlerin istekleri, müteakip sözleşme süreleri bir yıldan az, beş yıldan fazla olmamak kaydıyla aşağıdaki şartlar altında uzatılabilir:

a) Taahhüt ettiği sürenin bitimine en az üç ay kala (yurt dışı geçici göreve gidecek uzman erbaşlar için altı ay kala) hizmet süresini uzatmak istediğine dair bir dilekçe ile müracaat etmiş olmak.

b) Almış oldukları son sicil notu, sicil tam notunun yüzde altmış (%60) ve daha yukarısında olmak.

c) Fiilî kadroda münhal bulunmak.

ç) İstihdam edildikleri veya edilecekleri kadronun görev özelliklerine göre sınıf ve branşları ile ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen sağlık niteliklerine sahip olmak.

d) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olan isteklilerden, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı için faydalı olması ve fiziki noksanlıklarını kapatabilmesi şartıyla mensup olduğu Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülenler için istihdam edilecekleri kadronun sağlık niteliklerini taşımak.

İşlemleri tamamlanan uzman erbaşların sözleşmeleri bu maddede belirlenen sözleşme yapmaya yetkili makamlar tarafından onaylanarak yenilenir ve ilgili Kuvvet Komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bildirilir. Bu şekilde sözleşmelerin uzatılması tasdik edilenler, yeni bir taahhütname imzalayarak göreve devam ederler. Uzman çavuş ve uzman onbaşıların sözleşmeleri azamî 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinde düzenlenen yaş haddine kadar uzatılabilir.

Sözleşme yapmaya/feshetmeye yetkili makamlar aşağıda belirtilmiştir:

a) Tümen, tugay, bağımsız tugay komutanları veya eşidi kurum amirleri ya da eşidi eğitim merkezi komutanları.

b) Ordu ve kolordu (ve eşidi) karargâhı ve doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirlikleri için kurmay başkanları.

c) Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikleri için Personel Genel Müdürlüğü, Genelkurmay Başkanlığına ve Kuvvet Komutanlıklarına doğrudan bağlı birlikleri için personel başkanları veya yetki verilen birlik komutanları veya kurum amirleri.

ç) Jandarma Genel Komutanlığında;

1) İl jandarma, alay ve eşidi birlik komutanları veya kurum amirleri ile daha üst birlik komutanları ya da eşidi kurum amirleri.

2) Jandarma genel komutan yardımcılığı, Asayiş Kolordu Komutanlığı, Lojistik Komutanlığı ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığında ise Komutan/Başkan veya yetki vereceği komutan yardımcısı/başkan yardımcısı.

d) Sahil Güvenlik Komutanlığı karargâhında Sahil Güvenlik Komutanının görevlendireceği sahil güvenlik komutan yardımcısı ve bağlı birliklerinde ana ast birlik komutanları ve eşidi kurum amirleridir.”

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (ç) bendinde yer alan “adlî veya askerî” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı fıkrada yer alan “Tugay, bağımsız tugay, tümen, bölge (ve eşidi) komutanlarınca veya eşidi kurum amirlerince; ordu, kolorduya (ve eşidi) doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikler için personel başkanlarınca veya yetki verilen komutanlıklarca; Sahil Güvenlik Komutanlığında ise Sahil Güvenlik Komutanlığınca sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir” ibaresi “sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı ile ilişikleri kesilir” şeklinde değiştirilmiştir.