Son bir yılda Anayasa referandumu ve cumhurbaşkanlığı seçimi için 2 defa sandık başına giden Kazakistan halkı, meclis seçimlerinde oy kullanmaya hazırlanıyor.

Ülkede 19 Mart’ta yapılacak erken meclis ve yerel meclis seçimlerinde 5 yıl boyunca Parlamentonun alt kanadı Meclisin yanı sıra 17 il ve 3 büyükşehrin yerel meclislerinde görev alacak milletvekilleri seçilecek.

Kazakistan’ın "bağımsızlık tarihinde 8. meclis ve yerel meclis seçimleri" olarak kayda geçecek seçimlerde, Haziran 2022'de düzenlenen referandumla Anayasa’da yapılan değişiklikler kapsamında karma üyeli nispi temsil sistemi uygulanacak.

19 yıl aradan sonra yeniden uygulanan sistemle çeşitli siyasi partilerin yanı sıra bağımsız adayların da meclise girmesiyle ülke siyasetine yeni isimlerin kazandırılması hedefleniyor.

Toplamda 98 koltuktan oluşacak Kazakistan Meclisinde 69 milletvekili siyasi partileri, 29 milletvekili de tek vekil çıkaracak bölgeleri temsil edecek.

7 siyasi parti ve 525 bağımsız aday yarışacak

Kazakistan Merkezi Seçim Komisyonunun verilerine göre, seçime ülkede kayıtlı 7 siyasi parti katılacak.

Bunlar, iktidar partisi Amanat (eski adıyla Nur Otan), Kazakistan Halk Partisi, Ak Jol Demokratik Partisi, Toplumsal Sosyal Demokrat Parti, Auyl (Köy) Partisi, Baytak Partisi ve Respublika Partisi oldu.

Ülkenin ilk yeşiller partisi olan Baytak Partisi ile genç girişimcilerin kurduğu Respublika Partisi ilk kez seçimde yer alacakken, 525 bağımsız aday da meclisteki 29 koltuk için yarışacak.

Siyasi partilerin meclise girmek için geçmesi gereken baraj, bu kez yüzde 7’den yüzde 5’e düşürülecek.

Ayrıca siyasi partilerin sunacağı milletvekili aday listesindeki kişilerin en az yüzde 30’unu "kadınlar", "gençler" ve "engelliler" oluşturacak.

Yerel meclis seçimlerinde 14 bin 207 aday yarışacak

Aynı gün ülke genelinde yerel meclislerin (Maslihat) milletvekilleri de seçilecek.

Her il, ilçe ve büyükşehirlerde halkın çıkarını temsil eden Maslihatlar, aslında bölgelerde "mini meclis" işlevini sürdürüyor.

Özellikle bağlı oldukları il, ilçe ve büyükşehrin kalkınma programını onaylama, yerel bütçenin kontrolü, inşaat ve kentin genel planını onaylama, Parlamentonun üst kanadı Senatoya bölgeyi temsil edecek senatörleri seçme gibi belirli görevleri elinde bulunduran Maslihatlara 19 Mart’ta 3 bin 415 milletvekili seçilecek.

Bu kez yeni seçim sistemi çerçevesinde Maslihatlardaki koltuk dağılımı, yüzde 50’si siyasi parti listeleri ile diğer yüzde 50’si bağımsız milletvekilleri şeklinde oluşacak.

Yerel seçimlerde, Maslihatta milletvekili olmak için toplam 14 bin 207 aday yarışacak.

Yaklaşık 800 yabancı gözlemci seçimleri takip edecek

Kazakistan’daki erken meclis ve yerel meclis seçimlerini yaklaşık 800 yabancı gözlemci yerinde takip edecek. Bunlar arasında AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) gibi çeşitli uluslararası kurumlar yer alıyor.

Seçimi, Azerbaycan, Moldova, Moğolistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın Yüksek Seçim Kurulu başkanları da izleyecek.

Halihazırda yurt dışında yaşayan Kazakistan vatandaşları için 62 ülkedeki dış temsilcilikte, 77 sandık kurulacak.

Oy verme işleminin yerel saatle 07.00’de başlayıp 20.00’de sona ereceği seçimlerin nihai sonuçları 10 gün içinde açıklanacak.

Genç milletvekili adaylarının aktif olarak yer aldığı seçim propaganda dönemi, ülkede tüm hızıyla devam ediyor.

Astana caddelerindeki panolar, adayların fotoğraflarıyla doluyken, adaylar seçim paketlerini anlatmak için seçmenleriyle toplantılar yapıyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, 19 Ocak’ta Meclisi feshetme ve erken seçimin yapılmasına ilişkin kararnameyi imzalamıştı.