Ekonomistler açıkladı; EYT'nin olumlu ve olumsuz getirileri ne olacak?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, (EYT) düzenlemesine ilişkin açıklamalarda bulunarak, 2 milyon 250 bin kişinin emekli olabileceğini duyurmuştu.
Beykent Üniversitesi Öğr. Üyesi Ekonomist Doç. Dr. Batuhan Tufaner, EYT’de yeni düzenlemeye ilişkin yaptığı değerlendirmede,
“İstisnai durumlar hariç bir kişinin emekli olabilmesi için sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş şartı birlikte aranan kriterlerdi. Emeklilik için yaş kriteri genel olarak kadınlarda 55, erkeklerde ise 60 olarak belirlenmişti. Diğer iki kriteri sağlayıp yaş kriterine takılanlar kısaca EYT’li olarak adlandırıldı. Yeni yapılan düzenlemenin olumlu yanlarıyla birlikte olumsuz etkilerinin görülmesi de mümkün. Yaş sınırının kalkması nedeniyle kişilerin daha genç yaşta emekli olması, devletin daha uzun yıllar emekli aylığı ödeme riskini barındırıyor. Bu da sosyal güvenlik sisteminin açık verme riskini arttıran ve bütçeye ilave bir yük getirebilecek bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Bu yükün iki şekilde karşılanması mümkün; vergi oranlarının arttırılması veya borçlanma. Vergilerin arttırılması bireylerin harcanabilir gelirini azaltırken, borçlanmanın artması ise faiz oranlarında bir yükselişe yol açabilir” ifadelerini kullandı.
Yeni düzenlemeye ilişkin açıklamalarda bulunan ekonomist Doç. Dr. Batuhan Tufaner, “EYT düzenlemesi sonrası emekli olanların yerine yeni çalışanların istihdam edilmesi işsizlik oranını düşürecektir. Bununla birlikte, büyükşehirlerde yaşamanın maliyeti yükseldiğinden, EYT kapsamında emekli olanların memleketlerine dönmesi ihtimali mevcut. Böyle bir senaryoda yetişmiş beşeri sermayenin kentten köye göçü söz konusu. Bu da yetişmiş insan gücünü karşılamakta zorlanan Anadolu şehirlerindeki kurumlar için bir avantaj” dedi.
“Bir diğer sorun ise özellikle kilit pozisyonda çalışan deneyimli personelin kaybolmasıdır” diyen Tufaner, “EYT ile emekli olduğu halde çalışanların işverene maliyetleri daha yüksek olacaktır. Dolayısıyla, deneyimli personel talep eden firmalar için bu bir taraftan firmaların maliyetlerini arttırırken, diğer taraftan emekli olduğu halde çalışanları sigortasız çalışmaya yönlendirerek kayıt dışı istihdamı arttırabilir. Açıklanan KGF paketiyle bu risklerin minimize edilmesi amaçlanıyor. Ancak bunun yanında başka düzenleyici tedbirlerin ve denetimlerin de devreye sokulması önemli” diye konuştu.
Milliyet