Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi’nin hayata geçirilmesi için 2023-2025 yıllarını kapsayan ‘Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı’ açıklandı.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre Engelli Hakları Ulusal Eylem Planında, 2030 Engelsiz Vizyon Belgesi’nin 8 amacı altında yer alan 31 hedefe yönelik 107 eylem alanı için 2023-2025 yıllarında gerçekleştirilecek 275 faaliyet belirlendi.

İstihdamdan erişilebilirliğe, eğitimden sağlığa, istihdamdan siyasal yaşama katılıma,  adalete erişimden hakların korunmasına kadar geniş bir alanı kapsayan Ulusal Eylem Planı ile engelli bireylerin engellilikten kaynaklı ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirlenen faaliyetler gerçekleştirilecek.

Belirlenen politika alanları Bakanlık koordinasyonunda tüm alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği ve engelli bireyleri temsil eden sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla “İçermeci ve Erişilebilir Toplum”, “Hakların Korunması ve Adalet”, “Sağlık ve İyilik Hali”, “Kapsayıcı Eğitim”,  “Ekonomik Güvence”, “Bağımsız Yaşam”, “Afet ve İnsani Bakımdan Acil Durumlar”, “Uygulama ve İzleme” başlıkları altında hayata geçirilecek. Bu kapsamda yürütülecek çalışmalardan bazıları şöyle:

Engelli bireylere yönelik hak temelli bakış açısının yaygınlaştırılmasına ilişkin çalışmalar yapılacak. Bu bakış açısının yaygınlaştırılması için ulusal bir kampanya gerçekleştirilecek.

Engelli bireylerin sosyal, kültürel etkinlikler ile turizm, rekreasyon ve spor faaliyetlerine katılımı güçlendirilecek. Sosyal, kültürel ve rekreasyonel etkinliklerin gerçekleştirildiği mekânların erişilebilirliği ve sunulan hizmetlerin farklı engel gruplarının gereksinimlerine uygun olarak geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi sağlanacak. Engelli bireylere sosyal ve kültürel etkinliklerde uygulanan indirim ve benzeri avantajların genişletilmesine yönelik çalışmalar yapılacak.

Erişilebilir konut hizmetleri geliştirilecek

Erişilebilir konut hizmetlerinin geliştirilmesi hususunda TOKİ ile “uyarlanabilir” konut tasarımı ve yapım aşamalarındaki sorunlar tespit edilerek bu sorunların giderilmesine ilişkin iş birliği çalışmaları yapılacak. Sonradan engelli olan veya özel gereksinimli çocuğu doğan ihtiyaç sahibi ailelerin konutlarında gerekli fiziksel düzenlemelerin yapılmasına yönelik bir belediye ile pilot çalışma yürütülecek. Ayrıca ulaşım hizmetlerinin ve sistemlerinin erişilebilir hale getirilmesi,  bilgi ve iletişim teknolojileri ile elektronik hizmet sistemlerinin erişilebilirliğinin artırılması kapsamında kamu kurumlarının web sayfaları erişilebilir hale getirilmesi hedefleniyor.

Engelli bireylerin siyasal yaşama katılımı güçlendirilecek

Adalet Bakanlığı iş birliğinde engelli bireylerin ayrımcılığa karşı yasal olarak korunması, engelli bireylerin yasa önünde eşit tanınmasına yönelik bir sistemin oluşturulması, engelli bireylerin siyasal yaşama katılımının güçlendirilmesi, engelli bireylerin şiddet, aşağılayıcı muamele gibi insan onur ve haysiyetini zedeleyici muamelelerden korunması, engelli bireylerin karar mekanizmalarına katılımının güçlendirilmesi konularında çalışmalar yürütülecek.

Sağlık Bakanlığı iş birliğinde ise engellilere yönelik erken müdahale hizmetleri geliştirilecek. Doğuştan veya sonradan oluşabilecek engellilik riski taşıyan alanlarda koruyucu ve önleyici çalışmalar yapılacak. Engelli bireyler açısından erişilebilir sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi, çeşitlendirilmiş terapi yöntemlerini de kapsayan rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacak.

Eğitimin her kademesine katılım sağlanacak

Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğiyle özel gereksinimi olan çocukların akranlarıyla birlikte eğitimin her kademesine katılımı sağlanacak. Eğitim müfredatının ve materyallerin engelliliğe dayalı ayrımcılık açısından revize edilmesi konusunda toplantılar yapılacak. Engelli ya da engellilik riski taşıyan çocukların ailelerine yönelik aile eğitimi ve danışmanlığı hizmetleri yaygınlaştırılacak. Engelli bireyler için ortaöğretim, mesleki eğitim, yükseköğrenim, istihdam, yaşam boyu öğrenme ortamlarına geçiş tedbirleri alınacak.

Engelli bireylerin mesleki yönlendirme ve mesleki eğitim hizmetlerine erişilebilirliği sağlanacak. Engelli bireylerin istihdamının teşvikinde modellerin çeşitlendirilmesi, girişimciliklerinin desteklenmesi ve engelli bireylere gelir desteği, vergi düzenlemeleri gibi ekonomik destekler sunulması sağlanacak.

Engelliler ve ailelerine yönelik bağımsız yaşamı destekleyici çeşitlendirilmiş ve yeni nesil bakım hizmetlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacak. Engelli bireylerin ailelerinin yanında bakımını sağlayacak yeni nesil bakım modellerinin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak. Koruyucu aile sistemi içerisinde yer alan engelli bireylerin ve ailelerin ihtiyaçlarının tespitine yönelik bir araştırma gerçekleştirilecek. (İLKHA)