Mısır darbesi için Türkiye`de kim, ne dedi?
Mısır cuntasının dün yaptığı darbeye dünya genelinde en sert tepkiler darbelerden en çok çeken ülke olarak Türkiye`den yükseldi
Mısır`da 30 yıllık diktatörlüğün devrilmesinden sonra ilk kez demokratik seçimlerle seçilen Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi`nin batı destekli ordu tarafından silah zoruyla devirlmesi Türkiye`de farklı tepkilerle karşılandı. ABD, AB ve Arap ülkelerinin askeri cuntanın müdahalesine olumlu yaklaşımlarının karşısında Türkiye`nin tavrı daha sert oldu. Darbelerden en çok çeken ülkelerin başında gelen Türkiye`de hem halk nezdinde hem de siyasiler tarafından çok sert tepkiler yükseldi. TBMM darbeyi kınayan bir bildiri yayınladı. Bildiride Meclis`teki tüm partilerin imzası vardı. Cumhurbaşkanı ve Başbakan düzeyinde henüz bir açıklama gelmedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, darbenin kabul edilemez olduğunu belirtirken;
Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, "darbecileri kınadığını" söyledi. Saadet Partililer protesto gösterileri düzenledi. Birçok sivil toplum kuruluşu çeşitli illerde gösteriler düzenledi.
İşte Mısır cuntasına Türkiye`den yükselen tepkiler:
TBMM`den bildiri:
HALKIN İKTİDARI DERHAL İADE EDİLMELİ
Mısır`daki cunta müdahalesine Türkiye`de şu ana kadar en üst düzey olarak TBMM`den tepki geldi. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Mısır`daki askeri darbeyi kınayan bildiri yayınladı.
Bildiriye, AK Parti, CHP, MHP ve BDP milletvekilleri imza koydu. Bildiride, dünyadaki örneklerden bilindiği üzere darbe zamanlarında idamlar, işkenceler, uzun gözaltılar, haksız tutuklamalar ve başkaca insan hakları ihlallerinin olağan biçimde yaşandığının herkesçe bilindiği belirtildi. Demokrasilerde seçilmiş iktidarların ancak yine önceden belirlenmiş kurallarla el değiştirdiği ifade edilen bildiride, şöyle denildi:
"Bunun dışında yapılan her türlü müdahale demokrasiye, hukuka ve insan haklarına aykırıdır. Mısır`da yapılan da daha önce onlarcasını gördüğümüz, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarını ayaklar altına alan darbelerden biridir. Yetkisiz bir şekilde gasp edilen iktidar, derhal halka iade edilmelidir. Dünyadaki bütün demokratik kurum ve kişiler, içinde insan hakları ihlali potansiyeli barındıran böylesi girişimlere karşı açıkta tavır almalıdır. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu olarak, Mısır`daki askeri darbeyi kınar; iktidarın bir an evvel teslimini ve darbe girişimlerinin bir daha tekrarlanmamasını temenni ediyoruz."
HÜDA PAR: Mursi ve halkın yanındayız
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu:
YÖNETİM DERHAL SEÇİLMİŞLERE DEVREDİLMELİ
Mısır darbesiyle ilgili olarak hükümetten ilk resmi açıklama Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu`ndan geldi. Bakan Davutoğlu, seçilmiş bir cumhurbaşkanının askeri müdahaleyle devrilmiş olmasının Mısır devriminin kazanımlarının kaybı anlamına geldiğini belirterek ülkedeki mevcut durumun kaygı verici olduğunu söyledi.
Bakan Davutoğlu, Mısır`da bir an önce demokratik seçimlerin yapılması ve tüm siyasi partilerin baskı altında kalmadan katılım sağlaması gerektiğini ifade etti.
Davutoğlu şunları söyledi: Dost ve kardeş Mısır halkının 25 Ocak`ta gerçekleştirdiği devrime güçlü bir desteğimiz oldu. Mısır devlet geleneğiyle Arap dünyasına ve bölge ülkelerine ilham kaynağı olmuş sayılı ülkelerden biridir. Mısır halkı 25 Ocak`tan sonra tarihte ilk kez kendi cumhurbaşkanını demokratik yollarla seçmiştir. Demokratik bir seçimle işbaşına gelmiş Mursi`nin zorla devrilmesi, Mısır`ın kazanımlarının kaybı anlamına geliyor ve kaygı verici bir durumdur. Seçimle gelen liderler ancak ve ancak seçimlerle giderler. Seçimler Mısır demokrasisi için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle Mısır`daki tüm siyasilerin baskılardan uzak bir şekilde seçimlere katılabilmesi sağlanabilmesi gerekiyor. Başta Başbakan Hişam Kandil olmak üzere keyfi olarak tutuklanan tüm siyasi liderler serbest bırakılmalıdır. 25 Ocak devriminin kazanımlarının korunması tüm Mısır halkının görevidir. Her halk kendi özgür iradesiyle kendi liderlerini seçmeye hakkında sahiptir.
Başbakan Yardımcısı Bozdağ:
DEMOKRASİLERDE TEK YOL SANDIKTIR
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, demokrasilerde iktidarın değişmesinin tek yolunun sandık olduğunu belirterek, "Mısır`da halkın iradesi ile bir iktidar değişikliği yaşanmamıştır" dedi. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Mısır`da Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi`nin askeri bir darbeyle görevden uzaklaştırılmasını değerlendirdi. Bozdağ, "Demokrasilerde iktidarın değişmesinin tek yolu sandıktır. Demokrasilerde sandık dışı alternatifle iktidar olunmaz. Mısır`da halkın iradesi ile bir iktidar değişikliği yaşanmamıştır" dedi.
Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Çelik:
MISIR HALKI NAMUSUNA SAHİP ÇIKMALI
Cunta müdahalesine en sert tepki Ak Parti`den geldi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Hüseyin Çelik, bu ülkede halkın iradesiyle seçilmiş iktidara karşı önce muhtıra verildiğini şimdi de fiili olarak darbenin gerçekleştirildiğini belirterek, "Bu darbenin dış desteği de var. Bazı batı ülkeleri, Müslüman Kardeşler hareketinin iktidara gelmesini hazmedemediler, hazmetmek istemediler. Önce meydanları hareketlendirdiler, sonra muhtıra verdiler, şimdi de darbeyi yaptılar" diye konuştu.
Mısır`daki tablonun 1960 ve 1980 darbelerinde Türkiye`de yaşananlara benzediğini dile getiren Çelik, "Bu, geri kalmışlık göstergesidir, bu tablonun Mısır`da yaşanması bizi üzüyor. İran, Mısır dost ve kardeş ülkedir. İslam ülkeleri içerisinde önemli bir yere sahiptir" ifadesini kullandı.
Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi`nin "Bileğinin hakkıyla" seçimleri kazandığını aktaran Çelik, şunları kaydetti: "Muhammed Mursi, ordunun tavrına direnir mi, direnirse iç çatışmalar çıkar mı? Bunu şimdilik bilemiyoruz ama ordunun 2 gün önce verdiği muhtıra karşısında Mursi`nin boyun eğmeyen tavrını takdir etmek gerekiyor. Mursi`nin tanklara, toplara direnecek hali var mı? Bunu bilemiyoruz. Mursi taraftarları, ordu ve Mursi karşıtlarıyla çatışırsa kan dökülür. Bunu tasvip etmeyiz. Ancak Mursi ve Mursi yanlıları, `bu darbeyi içine sindirsin` demiyoruz. Mursi`yi iktidara getiren geniş kitlelerin kendi oyuna, kendi namusuna sahip çıkması gerekiyor."
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu:
DARBELER KABUL EDİLEMEZ
CHP`den ilk tepki partinin dış ilişkilerinden sorumlu üyesi olan Loğoğlu`ndan gelmişti. Mısır`daki askeri darbeye ilişkin bir açıklama yapan CHP Genel Başkan Yardımıcısı Faruk Loğoğlu, "Askerin siyasete karışmasını da uygun bulmuyoruz" demişti. Loğoğlu`dan sonra asıl açıklamayı Kılıçdaroğlu yaptı.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, "Askeri darbeler kabul edilemez. Umarım bir an önce demokrasi gelir" diye konuştu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Mısır`da askeri darbe yapılmasıyla ilgili gazetecilere açıklamalarda bulundu. Kılıçdaroğlu, "Askeri darbeler kabul edilemez. Demokrasi aynı zaman uzlaşma rejimidir, uzlaşma kültürü vardır. Bir araya gelip, oturup konuşulmalı, uzlaşılmalıdır. Umarım bir an önce demokrasi gelir" diye konuştu. Sandığın tek çözüm olduğunu düşünmenin yanlış olduğu belirten Kılıçdaroğlu, "Topluma dayatmacı anlayışla yaklaşmamak gerekli" ifadesini kullandı.
Kemal Kılıçdaroğlu, Mısır`daki darbenin Türkiye`ye etkisi konusundaki bir soruya şu yanıtı verdi: "Toplumun hiçbir kesimi askeri darbe istemiyor. Bizim demokrasi kültürümüzün daha fazla geliştiğine inanıyorum. En temel sorunumuz hükümetin dayatmacı anlayışıdır. Umuyorum Recep Tayyip Erdoğan gençleri anlar. Yüzde bir bile değer vermesi gereken bir kitledir."
Kılıçdaroğlu, CHP`li Milletvekilleri hakkında fezleke düzenlenmesiyle ilgili olarak ise "Gezi Parkı`yla ilgili fezleke düzenlenmesi gerekiyorsa önce Erdoğan için düzenlenmelidir" dedi.
Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Kurtulmuş:
DARBE DOĞRUDAN HALKA YAPILMIŞTIR
AK Parti`den ikinci bir tepki de Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş`tan geldi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kurtulmuş, Mısır`daki darbeyi demokrasiye inanmış insanlar olarak kabul etmelerinin mümkün olmadığını söyledi. Bir televizyon kanalına konuşan Kurtulmuş, Mısır`da ordunun yönetime el koymasını yorumladı. Kurtulmuş, "Bunu doğrudan doğruya Mısır halkına yapılmış bir darbe olarak görmemizde yarar olduğunu düşünüyorum." dedi.
1990`larda Cezayir`deki gibi binlerce, on binlerce insanın öldüğü karışıklıkları içine Mısır`ın da girmemesini dileyen Numan Kurtulmuş, her seferinde demokratik standartlardan bahseden ülkelerin şimdiye kadar kayda değer bir açıklama yapılmamış olmasını da eleştirdi.
MEMUR-SEN`DEN KINAMA GELDİ
Türkiye`deki büyük sivil toplum örgütlerinden şu ana kadar henüz bir açıklama gelmedi. Sadece Memur-Sen`den tepki dolu bir açıklama geldi.
Memur Sendikaları Konfederasyonu (MEMUR-SEN) Mısır`da ordunun seçilmiş cumhurbaşkanına görevden el çektirmesi, sivil yönetime karşı askeri darbe yapması kabul edilemez olduğunu açıkladı. Memur-Sen ailesi ayrıca Mısır`da halkın tercihine ve iradesine yönelik darbeyi ve darbecileri kınadıklarını ve lanetlediklerini dile getirdi.
Memur-Sen yaptığı yazılı açıklamada "Mısır ordusu tarafından yapılan darbe, Mısır halkının iradesini hedef almış apaçık bir zorbalıktır. Halka ve iradesine yönelik saygısızlıktır. Mısır halkının geleceğine yönelik, küresel nitelikteki bildik kirli oyunların bir parçasıdır. Demokrasiyi, hukuku, insan onurunu hiçe sayan faşist anti demokratik bu darbe; Mısır sivil yönetiminin Filistin halkına nefes aldırmasına yönelik tavrına tahammülsüzlüğün ve Filistinlilerin geleceğine de ipotek koyma çabalarının ürünüdür." ifadeleri kullanıldı.