Fransa'nın Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı.

Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.

Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.

Açık kaynaklara göre, Fransa Cezayir topraklarında 17 nükleer deneme yaptı ve Fransız güçlerinin bu topraklara döşediği mayın ve patlayıcılar binlerce Cezayirlinin canına mal oldu.

- Sömürge döneminin acıları gözler önüne seriliyor

Başkent Cezayir’in yüksek kesimlerinden El-Hamme platosunda kurulu Şehit Makamı anıtının altındaki Ulusal Mücahit Müzesi’nde Fransız sömürgeciliğinin ilk zamanlarından son dönemine kadar tüm yaşananlar gözler önüne seriliyor.

Çeşitli bölümlere ayrılan müzede, Cezayir’in sömürge dönemi öncesine dair devasa portreler, sömürge döneminin başlamasını anlatan resim, heykel ve belgeler, Fransız sömürüsüne karşı halk mücadelesi boyunca kullanılan silahlar başta olmak üzere her türlü malzeme, sömürgecilerin halka karşı uyguladığı baskıların anlatıldığı görüntülü sistemler, işkence yöntemlerinin karakterize edildiği zindan hücreleri ve bağımsızlıkla sonuçlanan mücadeleyi anlatan minyatürler gibi binlerce eser ve envanter yer alıyor.

Müzede Cezayir’in kurucu lideri sayılan büyük alim ve filozof Emir Abdulkadir’e ait kılıç ve çeşitli savaş malzemeleri ile bazı özel eşyalar da sergileniyor.

Müzenin altında yer alan Şehit Makamı anıtının devamı niteliğindeki, loş ışıklarla aydınlatılmış, siyah ve koyu yeşil granitler üzerine Kur’an-ı Kerim ayetlerinin işli olduğu kubbeli salonda da günün tüm vakitlerinde Kur’an-ı Kerim okunuyor.

- Sömürgeciliğe karşı Cezayir kurtuluş devrimi boyunca yaşananları ölümsüzleştiriyor

Ulusal Mücahit Müzesi Tarih Bölümü Başkanı Leyla Zehebi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cezayir’in bağımsızlığının 20’nci yıl dönümü anısına 1982’de Cezayir Mücahitler Bakanlığına bağlı olarak kurulan müzenin asıl hedefinin Fransız sömürgeciliğine karşı Cezayir halkının ortaya koyduğu mücadele boyunca yaşananları ölümsüzleştirmek olduğunu söyledi.

Müzede bulunan eserlerin büyük kısmının bağımsızlık savaşına katılan gaziler ile şehitlerin evlatları tarafından bağışlandığını belirten Zehebi, bu eserler arasında silah, kıyafet, fotoğraf ve çeşitli malzemelerin bulunduğunu kaydetti.

Zehebi, ülke dışından pek çok kişinin de ziyaret ettiği müzede Cezayir halkının ortaya koyduğu fedakarlığa ve mücadele ruhuna yakından şahit olunduğuna dikkati çekerek, bu tarihi ve kültürel yapıda, Fransız sömürgeciliğinin Cezayir halkına karşı işlediği suçların uygulanma yöntemlerinin de karakterize edildiğini ifade etti.

- Cezayirlilere karşı "insanlık suçu" niteliğinde eylemler gerçekleştirildi

Sömürge yönetiminin Cezayir’de iskan ettiği Fransız yerleşimciler için Cezayirlilere karşı her türlü eylemi meşru sayan kanunlar çıkardığını hatırlatan Zehebi, işgalci Fransızların Cezayir halkına karşı aşağılayıcı suçlar işlemesinin yanı sıra onların mal varlıklarına da el koyabildiklerini vurguladı.

Fransız yerleşimcilerin Cezayirlilere karşı eylemlerini "insanlık suçu" olarak niteleyen Zehebi, sömürge yönetiminin bu insanların Cezayir topraklarında işlediği suçları meşrulaştırdığına dair çeşitli belgelerin de müzede sergilendiğini kaydetti.

- Müze kronolojik sıraya göre bölümlere ayrılmış

Cezayirli yetkili, müzeyi ziyaret edenlerin 1830’dan başlayan sömürge sürecini ve Cezayir halkının bağımsızlık mücadelesini ayrı ayrı bölümlerde kronolojik olarak takip edebileceğini söyledi.

Zehebi, bu bakımdan ziyaretçilerin, sömürge dönemini, devrim sürecini ve bağımsızlık kutlamalarını adeta baştan sona hissedebileceğini ifade etti.

Müzede yer alan zindan hücreleri minyatürlerinde sergilenen sömürgecilerin işkence yöntemlerinin çok can yakıcı olduğuna dikkati çeken Zehebi, Fransızların Cezayirlilere karşı koyduğu insanlık dışı uygulamaların abartısızca burada yansıtıldığını aktardı.

Bazı ziyaretçilerin müze ziyareti boyunca gözyaşlarına hakim olamadığını belirten Zehebi, müzenin genç Cezayirlilerin Fransa’ya bakış açılarının değişmesinde büyük rol oynadığını söyledi.

Zehebi, bu müze aracılığıyla Cezayir halkının mütevazı imkanlar ve büyük fedakarlıkla neleri başardığını anlatmaya çalıştıklarını dile getirdi.

- 11 Aralık 1960 bağımsızlık gösterileri

Cezayir’in bağımsızlığına giden yolda sivil halkın 11 Aralık 1960’da gerçekleştirdiği barışçıl kitlesel gösteriler, sömürgeci Fransız güçlerince orantısız güç kullanılarak bastırılmaya çalışıldı.

Ulusal Mücahit Müzesi Kültürel Faaliyetler Departmanı Başkanı Selahaddin Ranim, Cezayir’in bağımsızlığına giden yolda önemli bir dönüm noktası sayılan 11 Aralık 1960 gösterilerini anlattı.

Bugünün 11 Aralık gösterilerinin 62’nci yıl dönümü olduğuna vurgu yapan Ranim, bu gösterilerin Cezayir halkının Fransız işgaline karşı ortaya koyduğu uzun mücadele sürecinde önemli bir adım olduğunu ve Cezayir’in bundan kısa süre sonra 1962’de bağımsızlığına kavuştuğunu belirtti.

Ranim, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün Cezayir’deki işgalin sürmesi yönündeki niyetine karşı Cezayir halkının bir kez daha ayaklandığını ve 11 Aralık’ta başlayan gösterilerin ülkenin tüm kentlerine yayıldığını aktardı.

Barışçıl gösterilerin Fransız sömürge yönetimince vahşice bastırılmaya çalışıldığını söyleyen Ranim, söz konusu olaylarda yüzlerce Cezayirlinin hayatını kaybettiğini vurguladı.

Bu gösterilerle halkın Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi'ne mutlak desteğinin kanıtlandığını belirten Ranim, böylece Birleşmiş Milletlerin de Cezayir meselesini gündemine almaya ikna olduğunu kaydetti.