Ekonomist Başaran: Gıda fiyatlarındaki artışın en büyük sebebi denetim eksikliğidir

Halkın zincir marketlerin tekelinden kurtulması gerektiğini vurgulayan Başaran, bu noktada yetkililere önemli görevler düştüğünü ifade etti.

Hükümetin ciddi artış gösteren gıda fiyatlarının düşmesi için birçok adım attığını ancak stokçu ve fırsatçılar yüzünden fiyatların bir türlü düşmediğine dikkat çeken Başaran, bunun en büyük nedeninin ise denetim eksikliğinden kaynaklandığını kaydetti.

Pandemi süreciyle başlayan tedarik zincirindeki sıkıntılarla beraber küresel ekonomi krizinin yansımalarının Türkiye'de etkisini devam ettirdiğini vurgulayan Başaran, süreç başında ekonomistlerin defaatle dile getirdiği endişelerin yersiz olmadığını gördüklerini dile getirdi.

"Bunlar piyasaya hükmetti"

Ekonomik kriz ortamından yararlanmak isteyen spekülasyoncu, fırsatçı ve stokçulara fırsat verilmemesi yönünde uyarılar yapılmasına rağmen bunun önüne geçilemediğini kaydeden Başaran, "Nitekim bugün gelinen noktada çok açık ve net bir şekilde görüyoruz ki bunlar piyasaya hükmetmiş durumdalar." dedi.

"Akaryakıt fiyatları düşmesine rağmen gıda fiyatları artıyor"

Temel gıda fiyatlarının artışına en çok sebep olan etkenlerden birinin de enerji fiyatları olduğuna işaret eden Başaran, şöyle devam etti:

"Bunu bahane olarak gösteren fırsatçılar, o günün şartlarında litresi 30 liraya kadar çıkan akaryakıt fiyatını sebep gösterirken, bugün litresi 20 lira civarlarına düşmesi neticesinde de artırdıkları fiyatları aynı oranda düşürmediklerini ve daha çok artırdıklarını görüyoruz. Bu nedenle fiyatların doğru ve orantılı bir şekilde yürümediğini görüyoruz. Dolayısıyla çok ciddi bir denetim eksikliğini ve her ne kadar denetim mekanizmasının devreye konulduğu söylense de eksik bir şekilde devrede olduğunu görüyoruz."

"Aktif bir denetim mekanizması oluşturulmalı"

Gıda fiyatlarının düşmesi için hükümetin birçok adım attığını anımsatan Başaran, "Bir takım hamleler hükümetten geldi. Tarım Kredi Kooperatif Marketleri kuruldu, Haksız Rekabet Kurulu oluşturuldu, temel gıda ürünlerinde katma değer verdisi (KDV) yüzde 8'den 1'e indirildi ve buna benzer birçok çalışma yapılmasına rağmen fiyatlarda hâlâ bir düşüş meydana gelmedi. Dolayısıyla bu düşüşlerin makul seviyelere inmesi noktasında devletin biraz daha aktif bir denetim mekanizması oluşturması lazım. Yoksa bu iş stokçulara ve fırsatçılara kalıyor. Bu olumsuz bir algıyla da devam ediyor." diye konuştu.

"Herkes kendi tarafından fiyat artırma ve biçme rolüne gidiyor"

Gıda fiyatlarındaki yükseliş sorununun devam ettiğini vurgulayan Başaran, "Satıcısı, pazarlamacısı, perakendecisi gibi herkes kendi tarafından bir fiyat artırma ve biçme rolüne gidiyor. Dolayısıyla bu da piyasayı çok olumsuz bir şekilde etkiliyor. İşte tam da bu noktada devletin ciddi bir denetim mekanizmasını oluşturması, sağlam, aktif ve faal bir şekilde devreye koyması gerekiyor." ifadelerini kullandı.

"Zincir mağazalardan kurtulmak gerekiyor"

Özellikle enflasyonun artmasında zincir marketlerinin önemli rol oynadıklarına dikkat çeken Başaran, şunları söyledi:

"Bugün piyasada çok ciddi bir mağaza enflasyonunun olduğunu da görüyoruz. Maalesef piyasa birkaç zincir mağazayla yürüyor. Bunların da tekelinden kurtulmamız gerekiyor. Bunlara alternatif pazarlar, alternatif mağazaların açılması ve fiyatların daha makul seviyelere çekilmesi noktasında toplumsal ve ekonomik refahın sağlanması adına devletin denetim mekanizmasını daha aktif hale getirmesi gerektiğini düşünüyorum."(İLKHA)