Mavi ışık nedir?

Ekran ışığı olarak da bilinen mavi ışık, 380 ilâ 500 nanometre aralığında titreşen ve görünür ışık spektrumunun en kısa dalga boyuna ve en yüksek enerjisine sahip ışığın ismidir.

Faydalı mavi ışık

Biz hep zararları biliniyor olsa da aslında mavi ışığın 2 farklı türü vardır ve biri zararlı, biri ise aksine faydalıdır. Faydalı mavi ışık aslında Güneş’ten gelen ışık dalgalarında bulunur ve gün içinde melatonin seviyesini dengeler. Bu sayede hem uyku-uyanıklık döngüsü daha sağlıklı hale gelir hem de gün içinde dikkat bozukluklarını azaltır.

Zararlı mavi ışık

Zararlı mavi ışık ise teknolojik cihaz ekranlarından yayılan yapay bir ışıktır ve ekrandaki dalga boyunun çok kısa olması sebebiyle enerji düzeyi çok yüksektir. Sanılanın aksine yalnızca gözlerimize değil, vücudun genel biyolojik dengesine de birçok zararı vardır.

Mavi Işığın Zararları

Ekran ışığı olarak da bilinen bu ışığın göze ve vücuda zararlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Görünen mavi ışığın neredeyse tamamı korneadan geçer ve retinaya ulaşır. Retina maruz kaldığı yüksek enerjili ışık nedeniyle negatif etkilenir.
• Sarı nokta ve göz kanseri hastalıklarına neden olur.
• İlerleyen yaşlarda katarakt riskini arttırır.
• Gözün ön ve arka çapını arttırdığı için miyop riski oluşturur. Özellikle küçük yaşta mavi ışığa maruz kalan çocuklar, yetişkinlikte gözlük kullanımı ve hatta ameliyat gerektiren göz bozukluklarına sahip olabilir.
• Karanlıkta salgılanan melatonin hormonu, ekranlardan yayılan mavi ışık nedeniyle baskılanır. Melatonin baskılanmasına bağlı olarak ciddi uyku sorunları, insomnia ve stres bozuklukları yaşanabilir.
• Ekran ışığına çok maruz kalmadığımızı düşünsek dahi uyku düzenimizden genel ruh halimize kadar birçok farklı konuda hayatımızı olumsuz etkilemektedir. Hem kısa vadeli hem de uzun vadeli sorunlardan kaçınmak için ise tek yol ekran süremizi kısaltmak ve mavi ışığın zararlı etkilerine karşı önlem almaktır.
• Mavi ışık göz kanserine kadar varan ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

Mavi Işıktan Korunma Yolları:

Ekran sürenizi kısaltın!

Mavi ışıktan korunmak için en önemli kural budur. Cep telefonu ya da bilgisayar karşısında geçirdiğimiz zamanı en aza indirmek, bizi mavi ışığın etkilerine maruz kalmaktan koruyacaktır.

Mavi ışık filtrelerinizi etkinleştirin.

Tüm teknolojik aletlerde artık mavi ışık filtresi bulunuyor. Bu filtre sayesinde mavi ışıktan tamamen kurtulamasak da etkilerini hafifletebiliriz. Özellikle çocukların kullanımına açık olan cihazlarda bu filtrenin mutlaka etkinleştirilmesi gerekli.

Mavi ışık filtreli gözlükler kullanın.

Ekran ışıklarının bedenimize olan zararları keşfedildikçe mavi ışığın zararlarını en aza indirmek için birçok farklı alanda çalışmalar yürütülmeye de başlandı; bunlardan biri de optik. Artık mavi ışığı filtreleyecek ve doğrudan retinaya ulaşmasının önüne geçecek gözlükler mevcut. Özellikle masa başı işlerde çalışan herkese bu gözlüklerden edinmelerini tavsiye ederiz.

Floresan ve LED ışıklardan uzaklaşın!

Özellikle sağladığı elektrik tasarrufu nedeniyle floresan lambalar günlük hayatta çokca karşımıza çıkıyor. Ancak yaydıkları mavi ışığın zararları sağladıkları tasarruftan fazla. Bu nedenle, evinizde floresan lamba yerine sarı ışıklar tercih etmenizi tavsiye ederiz. Ayrıca LED’lerle aydınlatılan alanlarda geçirdiğiniz zamanı da azaltabilirsiniz.

Odaklanma egzersizleri yapın.

Mavi ışığın gözlerinize olan zararını azaltmak için 20-20-20 kuralını uygulayabilirsiniz. Yani teknolojik cihazlar karşısında geçirdiğiniz her 20 dakikadan sonra 20 metre uzaklıktaki bir nesneye 20 saniye boyunca odaklanın. Mum meditasyonu olarak bilinen Trataka Meditasyonu size bu konuda çok yardımcı olacaktır.

Kaynak: Tübitak