ASEAN dönem başkanlığını yürüten Hun Sen, Punom Pen'deki zirvenin açılışında, farklılıkları barışçıl yollarla çözmek için iş birliği yapmanın "dünyanın ortak çıkarına" olduğunu vurguladı.

Hun Sen, herhangi bir ulusun ismini belirtmeksizin, liderlerin "herkesin karşı karşıya olduğu varoluşsal ve stratejik zorlukları ele alırken açık ve kapsayıcı çok taraflılığı, pragmatizmi ve karşılıklı saygıyı destekleyen birliktelik ruhunu" benimsemeleri umudunu dile getirdi.

Öte yandan Hun Sen, "Mevcut birçok zorluk ve gerilim, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik için geçmişteki zor kazanılan çabalarımızı engelliyor ve insanların yaşamlarında daha büyük zorluklara neden oluyor." dedi.

ABD ve Çin arasında özellikle son zamanlarda bölgesel gerilimler artarken, Rusya-Ukrayna Savaşı da enerji ve gıda fiyatlarının dünya çapında yükselmesine sebep olmuştu.

- ABD ve Çin'den benzer mesajlar

ABD Başkanı Joe Biden da zirvede dün yaptığı konuşmada ASEAN'ın, Washington'un Asya politikasının merkezinde olduğuna işaret ederek, askeri yönetim altındaki Myanmar ve Güney Çin Denizi anlaşmazlığı gibi büyük bölgesel meseleler üzerinde daha yakın iş birliği vaadinde bulunmuştu.

Çevre ve iklim gibi alanlarda çok taraflı iş birliğini genişleten ABD-ASEAN Kapsamlı Stratejik Ortaklığı'nın başlatıldığını açıklayan Biden, bu ortaklığın, "hukukun üstünlüğüne yönelik tehditlere" karşı savunmayı, "özgür ve açık, istikrarlı ve müreffeh, dayanıklı ve güvenli bir Hint-Pasifik bölgesi inşa etmeyi" amaçladığını söylemişti.

Öte yandan Çin Başbakanı Li Kıçiang ise küresel ve bölgesel dengelerin derin ve karmaşık dönüşümlerden geçtiği bu dönemde dünyada tek taraflılık ve korumacılık eğilimlerinin arttığına dikkati çekmişti.

Li, Doğu Asya ülkelerinin barış, istikrar ve kalkınma hedeflerine bağlı kalmayı sürdürmesi ve bu doğrultuda aralarındaki ekonomik entegrasyonu geliştirmesi gerektiğini vurgulamıştı.