Rusya- Ukrayna savaşıyla artan akaryakıt fiyatları ve enerji krizi, dünyanın 92 ülkesinde binlerce gösterilere neden oldu.

2021'de akaryakıt fiyatlarıyla bağlantılı tek bir eylemin yaşanmadığı İspanya'da sadece Mart'ta 335 protesto düzenlendi. Son 9 ayda protestoların görülmediği tek bir ülke bile yok.

Ocak 2021'den bu yana kaydedilen tüm gösterileri haritalayan BBC, protestolarda devasa bir artış yaşandığını buldu. Akaryakıt fiyatları kişisel seyahatten lojistiğe yaşamın hemen her alanını etkiliyor. Bu durum gıda, elektrik ve ısınma masraflarının artmasına yol açtı.

Bu artışlar dünya çapında gösterilerle karşılandı. Barışçıl protestolarda bir araya gelen ve hükümetleri eleştiren insanlar temel ihtiyaçların daha ucuz ve herkes için erişilebilir hale gelmesini istiyor.

YAKIT FİYATLARI GIDA FİYATLARINI DA VURDU

Akaryakıt fiyatlarının rekor kırmasıyla tetiklenen tepkiler bu küçük batı Afrika ülkesinde yıllardır görülmemiş büyüklükte protestolara yol açtı. Ağustos ayında başkent Freetown'da yaşanan şiddetli çatışmalarda 5 polis memuru dahil 25 kişi öldü.

Yakıt fiyatları ürünlerin taşınmasının maliyetini de yukarı çektiği için gıda fiyatlarını da artırıyor. Yakıt fiyatları Mart ayından Temmuz ayına kadar litre başına 12 bin leoneden 22 bin leoneye çıkarak rekor kırdı.

İSPANYA'DA SADECE MART'TA 335 PROTESTO DÜZENLENDİ

2021'de akaryakıt fiyatlarıyla bağlantılı tek bir eylemin yaşanmadığı İspanya'da sadece Mart'ta 335 protesto düzenlendi. Son 9 ayda protestoların görülmediği tek bir ülke bile yok. Endonezya'da bu yıl yakıt fiyatları nedeniyle 400 gösteri yapıldı. 2021'de bu sayı 19'du. Geçen yıl sadece 2 protesto düzenlenen İtalya'da yılın ilk sekiz ayında 200 gösteri yapıldı.

RUSYA- UKRAYNA SAVAŞI, DOLARIN ARTMASI...

Ukrayna'daki savaş, küresel yakıt fiyatlarını artıran faktörlerden sadece biri. Pandeminin başlangıcında ham petrol fiyatlarının düşük olması, talebin düşük olmasından kaynaklanıyordu. Ancak hayat "normale" dönüp enerji talebi yükseldikçe fiyatlar yükseldi.

ABD doları sterlin, euro, Çin yuanı ve Japon yeni gibi para birimlerine karşı tüm zamanların en yüksek seviyesinde. Petrol ticaretinde ABD doları kullanılıyor. Dolar karşısındaki zayıf yerel para birimleri için yakıt gittikçe daha da pahalı hale geldi.

Bunların yanında Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya'dan petrol ithalatına getirilen sınırlamalar diğer üreticiler için petrol talebini artırdı. Bu durum daha yüksek fiyatlarla sonuçlandı.

EKONOMİK KRİZ HÜKÜMETLERİN ÇÖKMESİNE NEDEN OLDU

Akaryakıt fiyatları nedeniyle sivil protestoların düzenlendiği 92 ülke ve bölge arasında, Gotabaya Rajapaksa hükümetini deviren Sri Lanka uluslararası manşetlere çıkmıştı. Asya kıtasındaki en yüksek enflasyon oranlarından birine sahip olan Sri Lankalılar, yakıt, gıda ve ilaç fiyatları artmaya devam ederken büyük bir yaşam maliyeti krizi yaşıyor.

PROTESTOLARDA 80'DEN FAZLA KİŞİ ÖLDÜ

Dünyanın dört bir yanında hükümetler, ülkelerindeki ekonomik krize çözüm bulmaya çalışırken protestolar da sürüyor. Ama bazıları bunun için daha ağır bir fatura ödüyor. BBC araştırması, son dokuz ayda, Arjantin, Ekvador, Gine, Haiti, Kazakistan, Panama, Peru, Güney Afrika ve Sierra Leone'dekiler dahil akaryakıt fiyatlarına yönelik protestolar nedeniyle 80'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini tespit etti.