MEHMET DEMİR / DOĞRUHABER 

Geçen hafta Viyana'da, Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin enerji ve petrol bakanlarının toplantısı sonucunda kasım ayından itibaren geçerli olmak koşuluyla günlük petrol üretiminin 2 milyon varil azaltılmasına kara verildi. OPEC+ grubu Batı’nın üretimi arttırma, Moskova’yı cezalandırma yönündeki tüm baskılarına direnç gösterme yolunu seçti. ABD Başkanı Joe Biden, OPEC+ grubunun petrol üretimini azaltma kararının hayal kırıklığı yarattığını söyledi. Beyaz Saray ise bu kararın ardından yaptığı açıklamada, Biden'ın talimatıyla Enerji Bakanlığının gelecek ay, stratejik petrol rezervinden 10 milyon varil petrolü daha piyasaya salacağını duyurdu. Peki, son hafta olan bu gelişmeler petrol piyasasında fiyatları nasıl etkiledi?

PETROLDE OYNAK SEYİR

Petrol, OPEC+'ın üretim kesintisi açıklamasının ardından küresel yavaşlamaya ilişkin endişelerin arz görünümünü sıkılaştırmasıyla kazançlar ve kayıplar arasında oynak bir seyir izledi. Uluslararası referans olarak kabul edilen Brent petrolün varil fiyatı, ekonomik resesyon endişelerinin yol açtığı düşük petrol talebi beklentileriyle 26 Eylül'de 82,44 dolara kadar gerilemişti. Küresel piyasalarda arz endişelerinin yeniden zemin kazanmasıyla fiyatlar dün 98,75 dolara kadar yükseldi. Fiyatlardaki artışta OPEC+ grubunun günlük petrol üretimini azaltma kararı etkili oldu. Dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı olan Çin'de yetkililer, ülkenin potansiyel olarak enerji talebini frenleyen 'Sıfır Kovid' politikasında hiçbir düşüş olmayacağının sinyallerini verdi. Petrol, resesyon endişelerinin güç kazanmasıyla geçen ay Ocak ayından bu yana en düşük seviyesini gördü, ancak Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve müttefiklerinin üretimi azaltarak yanıt vermesinin ardından toparlandı. Brent petrolün varil fiyatı, piyasalarda arz endişelerinin yeniden zemin kazanmasıyla son 2 haftada yaklaşık yüzde 16 artış kaydetti.

MOTORİNE SON BİR HAFTADA GELEN 4 ZAM

Uluslararası petrol fiyatları ve Dolar/TL kurunda yaşanan artışın etkisiyle motorin fiyatlarına bir zam daha yapıldı. Motorinin litre fiyatı 11 Ekim tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,38 TL zamla 28,53 TL'ye çıktı. Benzin fiyatları ise litre başına 20,6 TL'de kaldı. Motorine son gelen zam son bir haftada gelen 4. zam oldu. Son bir haftada motorine yüzde 23,4 zam geldi. Yılbaşında benzinin litre fiyatı 12,91 TL; motorinin ise 12,76 TL düzeyindeydi.

AKARYAKIT FİYATLARINA GELEN ZAMLAR TÜM ÜRÜNLERE YANSIYOR

Maliyeti ve dolayısıyla enflasyonu artıran en önemli faktörlerden birisi de akaryakıt fiyatları. Son günlerde motorine üst üste yapılan zamlar, bütün ürünlerin fiyatlarına yansıyacak. Başta nakliye sektörünün olumsuz etkilediği son zamlar, adeta domino etkisiyle tüm ürünlerin girdi ve maliyet fiyatlarında arışa neden oluyor. Maliyetlerin artması ile birlikte piyasada ki hemen hemen tüm ürünler zamlanmaya başlıyor. Zamlanan ürünlerin fiyatları, akaryakıt veya döviz fiyatları düşünce de bir türlü düşmüyor. Piyasadaki güven bunalımı öyle bir hale gelmiş ki “ne zam yaparsam kârdır” anlayışı ile artırılan fiyatları indirebilmek mümkün olmuyor.

DAR VE SABİT GELİRLİ VATANDAŞIN SOFRASINDAN BİR LOKMA DAHA ÇALINIYOR

Petrol fiyatları ve döviz yükselince akaryakıt fiyatları anında yükseltiliyor peşi sıra piyasa da bu artışı fiyatlarına zam olarak yansıtıyor böylece herkes aradan yara almadan sıyrılıyor. Bu gelişmeler enflasyonu körüklerken, vatandaşın alım gücüne bir darbe daha vuruyor. Çünkü dar ve sabit gelirli vatandaşın geliri artmadan olduğu yerde sayıyor. Gelen tüm zamları yine vatandaş göğüslemek zorunda kalıyor. Her zam vatandaşın sofrasından çalınan bir lokma oluyor. Bir türlü istikrara kavuşturulamayan bu spekülatif piyasa şartlarının en büyük zarar edeni ne yazık ki hep vatandaş oluyor.