MEHMET DEMİR / DOĞRUHABER - 2022 yılı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük ekonomik dalgalanmalara ve sarsılmalara sebep oldu. Hemen her ülkede artan enflasyon oranları ülkemizde ise artık hayatı çekilmez ve geçim derdindeki vatandaşı sıkboğaz eder bir duruma geldi. Enerjiden gıdaya, konuttan ulaşıma hemen her alanda fahiş derecede artan fiyatlar özellikle dar ve sabit gelirli vatandaşları şaşkına çevirmiş durumda. Her şeyden önce vatandaşın başını sokabileceği biraz olsun huzur bulabileceği bir ev bulmak bile bugünün şartlarında imkansıza doğru gidiyor. Yılın ilk aylarından itibaren inşaat maliyetleri, konut fiyatları derken kira fiyatları aldı başını gitti… Hem de katlana katlana gitti… Öyle ki bugün adliye koridorları ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları ile ilgili davacıların işgaline uğramış durumda.

KİRALIK EV BULMAK ÇOK ZORLAŞTI, BULUNSA DA FAHİŞ KİRALAR NEDENİYLE TUTABİLMEK ADETA İMKANSIZLAŞTI

Tüm bu gelişmelere karşı hükümetten ilk adım, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın 1 Temmuz 2023 yılına kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki seneki kiranın yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde bir artış yapılması ile ilgili açıklaması ile geldi. Fakat sahada bunun ters yansımalarını gördük adeta kılıfına uyduran ev sahipleri bu engeli de aşarak bildiklerini okudular. İkinci adım ise içinde bulunduğumuz ayın başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan, 81 ilde gerçekleşmesi öngörülen sosyal konut projesi oldu. Vatandaşların kira öder gibi ev sahibi yapacak proje de ilgi uyandırdı. Son olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un Resmî Gazete’de yayımlanan “Planlı Alanların İmar Yönetmeliği” ile ilgili değişikliklerle  ilgili açıklamasında İstanbul’da 1.5 milyon, ülke genelinde 4 milyon metrekare arz fazlası nedeniyle kiralanamayan ya da satılamayan ofisin, konuta dönüştürüleceğini duyurması oldu. Böylece yönetmelik değişikliği ile konuta dönüşmeye müsait olan ofislerden yüzde 50’sinin dönüşmesi durumunda, İstanbul’da 10 bin, Türkiye genelinde ise 40 bin yeni konut arzı oluşabilecekti. Fakat ekonomi yönetiminin tüm bu hamlelerine rağmen ortada bir gerçek var; bugün ülke genelinde kiralık ev bulmak çok zorlaştı, bulunsa da fahiş kiralar nedeniyle tutabilmek adeta imkansızlaştı… Konuyla ilgili İLKHA muhabirlerine konuşan vatandaşlar ise dertlerini şöyle açıkladılar:

“ESKİ KİRACILAR BAHANELERLE EVDEN ÇIKARILIYOR”

Batman’da kiralık ev ve iş yerinde kalan Hacı Tan kiraların iki kattan fazla arttığına dikkat çekerek, “Uygun fiyata ne ev ne de iş yeri bulamıyoruz. Bulduğumuz evlerin de fiyatları çok yüksek. Çoğu ev sahibi, eski kiracılarını çeşitli bahaneler bularak evden çıkartıyor ve ardından yüksek fiyata tekrar kiraya veriyor. Normalde en fazla kira artışı yüzde 29 olması lazım ama kiralara yüzde 150’nin üzerinde zam yapıldı. Şu anda ev kiram 3 bin lira, iş yeri kiram ise 10 bin liradır. Bu artışların durması için devletin bir el atması gerekir.” dedi.

“DEVLET DENETLEME YAPMALIDIR”

Kiraların yüzde 150’nin üzerinde arttığına işaret eden Serdar Tay, “Çıkmak istesek bu sefer ev de dükkânda bulamayıp dışarda kalırız. Artık devletin bir denetleme yapması lazım. Kiraların vergileri neden alınmıyor? Çoğu mülk sahibi resmi sözleşme yapmıyor. Devlet denetleme yapsın, ceza kessin; ihtiyaç sahiplerine uygun fiyata konutlar yapılsın istiyoruz.” diye konuştu.

“İNSANLARIN KONUT İHTİYACI KARŞILANMALI”

Kira parasını ödemede büyük zorluk yaşadıklarını vurgulayan bir diğer vatandaş Ümit Arpa ise şunları söyledi: “Vatandaş artık kiraya giremiyor. Şu anda en düşük kiralık ev fiyatı 2 bin 500 lira civarında. Kirada kalan bir asgari ücretli kirasını mı, gıdasını mı karşılayacak? Devletin bu duruma acil müdahale etmesini bekliyoruz. Batman’a en az 5 bin konut yapılması gerekiyor ki insanların ihtiyacı karşılansın. Kenar mahallelerde girilmeyecek evlere bin lira kira istiyorlar. Vatandaş uygun fiyata ev bulamıyor. Şu anda bir insan evden çıkarsa ev bulamadığı için dışarda kalabilir.”

“MAAŞIMIN YARISI KİRAYA GİDİYOR”

Daha önce bin 200 liraya oturduğu ev kirasının 2 bin 500 liraya çıkarıldığını aktaran Mehmet Şahin Aydın, “Asgari ücretle çalışıyorum. Neredeyse maaşımın yarısı kiraya gidiyor. Eskiden babalarımız bir maaşla evi geçindirirdi ama şu anda öyle bir imkân yok. Şu an bir evde 2-3 kişi çalışmıyorsa geçinemez. Bunun elektrik, doğal gaz, kira, suyu ancak karşılanabilir. Batman’da artan kira fiyatları İstanbul’u aratmıyor. Mülk sahipleri biraz insaflı olup millete yardımcı olmaları gerekiyor. Kiraların düşmesi için devlet çok büyük bir destek vermesi lazım, sosyal konutlar yapması ve vatandaşa destekleyici formüller bulması gerekir.” İfadelerini kullandı.

EV SAHİPLERİ TARAFINDAN ÇALIM ATILAMAYACAK ADIMLAR BEKLENİYOR

Önümüz kış ve üniversitelerde eğitim öğretimin başlaması ile birlikte konut talebi artacak. Şu anda bile yeterli ve idare edilebilir kira fiyatlarına ulaşılamamış iken önümüzdeki aylar nelere gebe kestirmek oldukça güç. Ekonomi yönetiminin acil ve piyasada karşılık bulan ev sahipleri tarafından çalım atılamayacak adımlar atması gerekiyor. Aksi takdirde bu durumun farklı sosyal sorunlara da yol açma tehlikesi var.