ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Pasifik ülkeleri turunda Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan'ı ziyaret etmesi ne anlama geliyor? Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin Hint-Pasifik ülkelerine yaptığı gezi kapsamında Tayvan'ı ziyaret etmesi, ABD-Çin ilişkilerinin yanı sıra piyasalarda da gerilimi artırdı.

Pelosi’nin Tayvan ziyareti sonrası Asya borsalarında sert düşüş görüldü. Tayvan'da da endeks yüzde 1,56'lık düşüş gösterirken Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,26, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,52 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,67 değer kaybetti.

ABD gerilim üretiyor!

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Asya turuna ilişkin açıklanan resmi programda Çin’in kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan yer almadığı halde yine de Tayvan’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Çin’in uyarılarını dikkate almayan ABD buna rağmen yaşanacak bir krizden Çin’in sorumlu olacağını söyledi. Nancy Pelosi son 25 yıl içinde burayı ziyaret eden en üst düzey Amerikalı yetkili oldu. Tayvan’ı en son dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Newt Gingrich, 1997 yılında ziyaret etmişti.

Pekin ‘in korkusu Tayvan’ın resmi olarak tanınması!

Tayvan 1949’da Komünistler’in anakaradaki iç savaşı kazanmasının ardından Çin’den ayrıldı. İki taraf arasında resmi bir ilişki olmamakla birlikte Çin ve Tayvan birbirine milyarlarca dolarlık ticaret ve yatırımla bağlı.

Pekin  kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan’a Amerika’dan üst düzey bir yetkilinin resmi bir temasının ardından Tayvan’ın fiili bağımsızlığını kalıcı hale getirmesinden endişe ediyor.

Amerika 1979 yılında diplomatik tanımayı Taipei’den Pekin’e değiştirmekle birlikte Tayvan’la gayriresmi ilişkilerini sürdürmeye de devam etti. ABD’de Tayvan’ın kendini savunma araçlarına sahip olduğunun görülmesini öngören federal bir yasa olan Tayvan İlişkileri Yasası dahi bulunuyor.

Pekin ise alternatif bir “Tek Çin ilkesini” teşvik ederek Tayvan ve Çin’in tek bir ülke olduğunu ve Komünist Parti’nin bu ülkenin lideri olduğunu savunuyor.

Çin gözdağı vermek için tatbikat başlattı!

Çin Savunma Bakanlığı, Pelosi'nin uçağının Tayvan'a ulaşmasının ardından Tayvan çevresindeki 6 bölgede gerçek mühimmatla askeri tatbikatlarını başlattığını duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, "Bu davranış, ateşle oynamak gibi, son derece tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar." ifadesi kullanıldı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Moskova'nın ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin Tayvan ziyaretini ABD'nin Çin'i kapsamlı çevreleme politikasının devamı olarak gördüğünü bildirdi.

Tayvan Savunma Bakanı yaptığı açıklamada Çin ordusa ait 21 savaş uçağının Tayvan hava sahasına girdiğini söyledi.

Tayvan’ın beklentisi!

ABD'nin, Başkan ve yardımcısından sonra üç numaralı ismi olarak kabul edilen Pelosi'nin ziyareti Tayvan'da memnuniyetle karşılandı. Tayvan yönetimi, ziyareti kendilerini uluslararası alanda izole etmeye çalışan Pekin'e karşı atılmış bir adım olarak görüyor.

Tayvan, 1949'da kurulmadan önce de kendi yönetimine sahip olmasına rağmen Pekin tarafından Çin topraklarının bir parçası olarak görülüyordu. 23 milyon nüfuslu ülke kendini bağımsız bir yapı olarak görüyor. Çin, Tayvan'ın kontrolünü gerekirse askeri güç kullanarak ele geçireceği tehdidini defalarca dile getirmişti.