BM'nin Türkiye'deki Cilvegözü Sınır Kapısı üzerinden Suriye'nin kuzeyine yönelik yardım ulaştırma yetkisi 10 Temmuz'da sona eriyor. Söz konusu yetki 2014'ten beri yürürlükte.

Yardımlar, rejim muhaliflerinin kontrolündeki İdlib'e Bab el-Hava Sınır Kapısı'ndan geçerek ulaştırılıyor. Geçtiğimiz yıl 10 bin civarındaki insani yardım yüklü kamyon buradan bölgeye ulaştırıldı. Bu sınır kapısı, Şam kontrolündeki bölgelerden geçmeden İdlib'e yardım ulaştırabilecek tek yer.

Guterres, Güvenlik Konseyi'nin Suriye konulu aylık toplantısında yaptığı açıklamada, konsey üyelerine sürenin 12 ay daha uzatılması yönünde çağrıda bulundu:

"Bölgede yardıma ve korunmaya ihtiyacı olan 4,1 milyon insanın acılarını gidermek ahlaki bir zorunluluk. Suriye genelinde ihtiyaç sahibi insanlara hayat kurtarıcı yardımlar ulaştırmak üzere yollar açılmalı ve bunlar da erişilebilir durumda tutulmalı."

Şam yönetimiyle müttefik ilişkilere sahip Rusya, sınır ötesi yardım süresinin uzatılmasını veto edebilir. Nitekim Moskova, Suriye'nin egemenliğini ihlal ettiği gerekçesiyle izin verilen sınır geçişlerinin sayısının azaltılmasını istiyor.

Rusya'nın BM Büyükelçi Yardımcısı Dmitry Polyanskiy, Şam üzerinden gönderilecek insani yardımın "Suriye'nin tüm bölgelerine ulaşabileceğine inandıklarını" söyledi ve Suriye'deki kötüleşen insani krizden uluslararası yaptırımları sorumlu tuttu.

Guterres ise geçtiğimiz yıl BM'nin muhaliflerin kontrolündeki kuzeybatıya "çapraz hat mekanizması" olarak bilinen beş teslimat gerçekleştirdiğini, ancak bunun "büyük sınır ötesi yardımın yerini alacak büyüklükte" olmadığını söyledi.

BM Genel Sekreteri, Suriye'nin kuzeybatısında yardıma muhtaç kişilerin yüzde 80'inin kadın ve çocuklar olduğunu dile getirdi.

BM'nin sınır ötesi yardım operasyonu kapsamında ayda yaklaşık 800 TIR, Türkiye'den geçerek Suriye'nin kuzeyine ulaştırılıyor.

Haziran ayı başında Türkiye sınır kapısını ziyaret eden ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield ise konseyin "ölüm kalım kararı" vermesi gerektiğini vurguladı ve bölgenin daha fazla yardıma ihtiyaç duyduğunu belirtti.

Çin'in BM Büyükelçisi Zhang Jun ise sınır ötesi yardım operasyonlarının "olağanüstü bir düzenleme" olduğunu kaydetti ve bunu sona erdirmek üzere ülke içinden teslimatlara geçiş için bir takvim üzerinde anlaşmaya varılması gerektiğini dile getirdi.

Türkiye'nin BM Büyükelçisi Feridun Hadi Sinirlioğlu ise, "İnsan hayatına ve BM Sözleşmesinin temellerine saygı duyan biri, böyle hayati bir sistemi bozmayı göze alabilir mi?" diye sordu.

Fransa Büyükelçisi Nathalie Broadhurst da yaptığı konuşmasında, "Hayat kurtarmak, açlık riskine karşı koymak, tıbbi ihtiyaçları karşılamak ve COVID-19'a karşı da dahil olmak üzere aşı kampanyalarını kolaylaştırmak üzere ahlaki bir görevlerimiz var" dedi.

BM Güvenlik Konseyi, 2014 yılında Türkiye'nin iki noktasıyla birlikte Irak ve Ürdün'den Suriye'de muhaliflerin elindeki bölgelere insani yardım gönderimine olanak tanıdı. Ancak Çin ve Rusya, bunu şu an Türkiye'de olan bir noktaya indirgedi.

 BBC Türkçe