Yapicioglu û Tek ên ku piştî hevdîtinên dualî yên di rojevê de derketin li ber çapemeniyê, piştî nirxandinên derheqê zîyaretê de ji pirsên çapemeniyê re bersivan dan.

Mesut Tekê Serokê Giştî yê PSKê, diyar kir ku ew di wê baweriyê de ne ku gerek partiyên siyasî her tim di nava diyalogê de bin û destnîşan kir ku zîyareta wan a HUDA PARê di vî çarçoveyê de gelekî muhîm e.

Tek bal kişand ser hewcedariya ku siyaset di hawirdora ku di nav civatê da zêde dibe û rageşî û polarbûna wan zêde dibe bikeve nav tevgerê û destnîşan kir ku ziyareta wan a HUDA PARê di vî warî de ji bo wan gelek muhîm e.

"Eger ku partiyên siyasî li hev bicivin û aqileke hevpar ava bikin, ew ê çareserîya van pirsgirêkan jî mimkin bibe."

Tek di axavtina xwe de weha got, "Sîyaset bi axaftin, di nav têkilî û dîtina rêyeke hevpar e. Ji ber vê yekê me muhîmtîyê da vê ziyaretê. Di ziyareta me ya HUDA PARê da aliyekî din jî heye. Ev ferqeke ku ji şexsîyet, nasname û programên wan derdikeve. Ji ber vê sedemê em HUDA PARê girîngiyeke taybet dibînin. Li gorî min di van deman de têkiliya partiyên siyasî pir muhîm e, ji ber ku bûyerên li Tirkiye, Kurdistan û herêmê mixabin ber bi aliyekê xirab ve diçin. Di civakê de rageşî û bendbendî her ku diçe zêde dibe û sepanên neheq jî di asta herî jor de ye. Şert û mercên îqtîsadîyê êdî nayê jîyankirin. Bi awayekî xwezayî divê siyaset bikeve nava tevgerê. Em wisa difikirin eger ku partiyên siyasî li hev bicivin û aqileke hevpar ava bikin, ew ê çareserîya van pirsgirêkan jî mimkin bibe."

'Çareseriya pirsgirêka Kurd, wê rê ji bona çareseriya pirsgirêkên dinê jî veke'

Tek, bal kişand ku di ziyaretê da ji rêvebirên HUDA PARê re belgeya helwestê ya ku tê de nêrîn, nirxandin û pêşniyarên çareseriyê yên di derbarê geşedanên demeke kin û navîn de hene pêşkêşî rêvebirên HUDA PARê kirin û axavtina xwe weha zêde kir, “Hemû pirsgirêkên ku li Tirkiyeyê tên jiyankirin, bi vî rengî ji neçareserkirina meseleya Kurd derdikevin. Çareseriya meseleya Kurd yek ji ber sebebên bingehîn ên pêkanînên nedemokratîk, neheqî, bêhiqûqî û krîza aborî ye. Ji ber vê yekê, çareseriya pirsgirêka kurd dê rê li ber çareseriya pirsgirêkên din veke û wê çareseriyê hêsantir bike.

Tek di berdewama axavtina xwe de sernavên belgeya helwesta ku ji bo çareseriya meseleya kurd pêşkêş kirine û li axavtina xwe weha zêde kir, "Temantîya destûra bingehîn a nasnameya kurd, di perwerdehiyê de bikaranîna kurdî, xebatên rehet ên partiyên xwedî nasnameya kurd, dewleta hiqûqê. Hurmeta heqên mirovan, temînkirina baweriyên dînî, nêrîna her kesî ya bi azadî, bêyî tirsa ji darizandinê were girtin. Em di wê baweriyê de ne ku eger asayîbûnek çêbibe û rageşiyek ji ortê bê rakirin dê ev pirsgirêk bên çareserkirin. Xeyn ji vî, mixabin çalakiyên din jî dibin sebeba haleke reşbîntir."

'Şîdet ne çareseriya pirsgirêka Kurd e'

Tek di domandina axavtina xwe de diyar kir ku rêbaza şîdetê ya heta niha di çareseriya pirsgirêka Kurd de tê bikaranîn, tu çareserîyek nedaye û axavtina xwe weha domand, "Ev pirsgirêk bi tank, balafir û şer nehatiye çareserkirin. Yekane rêya ku nehatiye ceribandin rêya bi aştiyaneye. Em di wê baweriyê de ne ku halên me yên hevpar bi HUDA PARê re ji halên ku em ji hev cuda kirine pirtir in. Çîmkî em jî edalet û azadiyê dixwazin û alîgirê siyaseta xelqê ne. Em jî azadiyê dixwazin û ew jî dixwazin. Ji ber vê yekê ev yek ji bo me bingehê diyalogê çêdike. Em bi kêfxweşî dibêjin ku hevalên me yên HUDA PARê û hevalên me alîgirê vê diyalogê ne. Ji ber vê yekê me jî qerar da ku bila ev dîyalog berdewam bikin. Çîmkî, geşedanên siyasî yên li Tirkiyeyê pirsgirêka Kurd eleqeder dike."

"Yek ji pirsgirêka herî lezgîn a Tirkiyeyê ku bê çaraserkirin meseleya Kurd e."

Serokê Giştî yê HUDA PARê Zekeriya Yapicioglu ji bo ziyareta ku piştî Serokê SPKê Tek hat kirin nirxand û diyar kir ku ew muhîmtîyê didin diyaloga di navbera partiyên siyasî û ew di wê baweriyê de ne ku divê deriyên diyalogê her tim vekirî bin.

Yapicioglu, anî ziman ku siyaset, hunera çareseriya pirsgirêkan e û weha axivî, "Eger pirsgirêk bi mayîna li ser zemîneke rewa ji bo çareseriyê bên lêgerîn, belkî ji bo çareseriya wê pirsgirêkê alîkariyek bê kirin an jî di vê bûyerê de gavên rast bên avêtin. Yek ji pirsên herî acîl, ku dişewitîne û teqez pêwîstiya Tirkiyeyê ev e ku ew jî meseleya Kurd e. Divê di demek herî kin de ev mesele li ser esasê edaletê bê çareserkirin. Daxwazên rewa gerek bê şert û merc, bi lez û bêgirîkirin bên bicihanîn."

"Heqên bingehîn nayên meseleyên danûstandinê"

Di rastiyê de xeletiya herî mezin a di serdema ku pêvajoyeke xitimî bû lê weke “Pêvajoya Çareseriyê” ji raya giştî re hat pêşkêşkirin; Yapicioglu, destnîşan kir ku heqên mirovan û daxwaz bi şert û mercan ve girêdayî ne û destnîşan kir ku heqên bingehîn mijareke pir muhîm e ku meriv nikare were gotûbêjkirin.

Yapicioglu di axavtina xwe de weha got, "Belê, divê ev mesele bê çareserkirin. Lê dema ku gavên çareseriyê bên avêtin, divê ev gav nebin şert û merc, heqên bingehîn bi tu awayî nebin mijara muzakere û muzakereyê. Eger ku tiştek heq be hûn ê wê heqê bidinê, eger ku ne heq be, tuyê bibêjî ne heq e, ji ber vê yekê her kes dikare bibîne kî û çawa li meselê dinêre."

"Mitleqe li Tirkiyeyê guhertineke makeqanûnê bê kirin"

Yapicioglu di berdewama axavtina xwe de weha got û weha domand, “Her çend li ser xetên cuda yên siyasî be jî, eger hinek daxwaz hevbeş bin jî, divê aliyên siyasî bi hev re ji bo pêkanîna wan daxwazên hevbeş tevbigerin. Çareseriya meseleya kurd belkî yek ji halên herî muhîm e. Ji ber ku nêrîna wan a siyasî çi dibe bila bibe, piraniya kurdan dibêjin ku perwerdehiya bi zimanê zikmakî heqeq e û ew ev tiştê dixwazin. Zemîna siyasî dibe ku niha ne mimkin be. Lê divê li Tirkiyê guhertina makeqanûnê bê kirin. Tirkiye hîn jî bi makeqanuna cûntaya leşkerî ya 12ê Îlonê tê birêvebirin. Ev şerm di demeke dirêj e ku tê jîyankirin, êdî wext hatîye ku ji vê şermê bê xilasbûn. Hemû alî dibêjin bila ev makeqanûn bê guhertin, lê ji ber ku her kes li ser hin xetên sor asê maye, dîsa jî dibe ku ev makeqanûn were guhertin û ji makeqanûna cûntayê xilas bibe. Wek HUDA PAR yek ji daxwazên me jî ew e ku makeqanunek bi tevahî sivîl û adil bê çêkirin. Lê dema ku daxwaz bên ser ziman divê ku mitleqe li ser zemîneke rewa bimîne. Sîyaset zemînek rewa ye û em ê van daxwazan li ser zemîna siyasetê bînin ziman. Kesên ku fikrên xwe tînin ziman bila netirsin, gerek fikrên xwe bi azadî bînin ziman.”

Piştî axaftinên her du serokan, zîyaret bi bersidayîna ji pirsên endamên çapemeniyê re bi dawî bû. (ÎLKHA)